Συνδέσεις για την ελληνική μελισσοκομία

Συνδέσεις για την ελληνική μελισσοκομία







Πλούσια αρθρογραφία στα ελληνικά για το μέλι, τη μέλισσα, τα μελισσοκομικά φυτά και τα προϊόντα της μέλισσας, διάλογος με μελισσοκόμους και εμπεριστατωμένες απαντήσεις από ειδήμονες του κλάδου

www.melinet.gr



Ομοσπονδία μελισσοκομικών συλλόγων Ελλάδος

www.omse.gr



Ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας

http://www.minagric.gr



Το επίσημο site της ελληνικής κτηνιατρικής εταιρείας, με τις σχετικές οδηγίες για τη μελισσοκομία

www.hvms.gr



Εργαστήριο Μελισσοκομίας-Σηροτροφίας Α. Π. Θ.

www.auth.gr/agro/beelab



Ινστιτούτο Μελισσοκομίας

http://users.in.gr/apiculturinst.

Κρέμα φούρνου με μέλι

Κρέμα φούρνου με μέλι

Υλικά για 8 μερίδες
400 γρ. κρέμα γάλακτος 35% λιπαρά
300 γρ. γάλα
130 γρ. μέλι
2 αβγά, κατά προτίμηση βιολογικά
3 κρόκοι αυγών
λίγη τριμμένη λεβάντα
Για τη σος μελιού:
200 γρ. μέλι
75 γρ. νερό

Διαδικασία:
Σος: βράζουμε το μέλι με το νερό για 3 λεπτά (μετράμε από την ώρα που θα αρχίσει να βράζει το μείγμα). Αφήνουμε τη σος να κρυώσει.
Κρέμα: Σε μια κατσαρόλα βάζουμε το γάλα, την κρέμα γάλακτος, το μέλι και τη λεβάντα. Λίγο πριν βράσει το μείγμα, το αποσύρουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε στην άκρη για 10 λεπτά. Σουρώνουμε σε ψιλό σουρωτήρι.
Σ’ ένα μπολ ανακατεύουμε τους κρόκους με τα αυγά και προσθέτουμε σιγά-σιγά, ανακατεύοντας, το σουρωμένα, αρωματισμένο μείγμα γάλακτος-κρέμας γάλακτος-μελιού. Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 170oC.
Γεμίζουμε 8 ατομικά πυρίμαχα μπολ και τα βάζουμε σ’ ένα ταψί, στο οποίο ρίχνουμε νερό τόσο ώστε η στάθμη του να φτάσει τα 2/3 του ύψους των μπολ (μπεν μαρί).
Ψήνουμε για 30-40 λεπτά. Ξεφουρνίζουμε, αφήνουμε τις κρέμες να κρυώσουν και τις σερβίρουμε με τη σος μελιού.

Χ. Πέσκιας, Γαστρονόμος τ. 42, Οκτώβρης 2009

Μούσλι με γιαούρτι και μέλι

Μούσλι με γιαούρτι και μέλι

1 κούπα γιαούρτι
1 κούπα δημητριακά
1/3 ψημένα αμύγδαλα ή φουντούκια
3 κ.σ. μέλι
1 κ.γλ. βανίλια σε υγρή μορφή
2 κ.σ. χυμό λεμονιού
½ κούπα διάφορα ψιλοκομμένα αποξηραμένα φρούτα όπως δαμάσκηνα, χουρμάδες, σύκα (προαιρετικά)

Εκτέλεση: Προσθέστε σε ένα μπολ το γιαούρτι, το μέλι, τη βανίλια και το λεμόνι, ανακατέψτε και μοιράστε το μείγμα σε μικρά μπολάκια. Τοποθετήστε τα στο ψυγείο σε μικρά μπολάκια. Τοποθετήστε τα στο ψυγείο και λίγο πριν σερβίρετε το πρωινό ρίξτε τα μούσλι και τα αποξηραμένα φρούτα. Δοκιμάστε να αντικαταστήσετε τα αποξηραμένα φρούτα με φρέσκα και δημιουργήστε άπειρους συνδυασμούς γεύσεων. Αντικαταστήστε το χυμό του λεμονιού με χυμό από πορτοκάλι ή μανταρίνι και αντί για μέλι βάλτε σιρόπι καραμέλας ή σοκολάτας, marple syrup ή ακόμα και πετιμέζι.

Α. Λάγος, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού Έψιλον, Μάρτιος 2009

Σμυρνέικος χαλβάς με ρυζάλευρο

Σμυρνέικος χαλβάς με ρυζάλευρο
Από το βιβλίο Τετράδιο της Ερατώς της Λ. Μιχελή, εκδ. Γαλάτεια, Αθήνα 1993, στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
1 φλιτζάνι ρυζάλευρο
1 φλιτζάνι βούτυρο καλό (γάλακτος)
1 φλιτζάνι μέλι
2 φλιτζάνια νερό
2/3 του φλιτζανιού αμύγδαλα ασπρισμένα, ψημένα
κανελίτσα για να πασπαλίσετε

Εκτέλεση
Βάζετε σε κατσαρόλα όλα τα υλικά εκτός απ’ τα αμύγδαλα και την κανέλα και τα τοποθετείτε στη φωτιά. Ανακατεύετε και συνεχίζετε να ανακατεύετε μέχρι το γλυκό να ξεκολλήσει από τα τοιχώματα της κατσαρόλας. Τότε το αποσύρετε και ρίχνετε τα αμύγδαλα χοντροκοπανισμένα.
Βάζετε τον χαλβά σε μια φόρμα βρεγμένη και τον αφήνετε να κρυώσει. Μετά τον αναποδογυρίζετε σε πιατέλα και κόβετε φέτες. Πασπαλίζετε με κανέλα μπόλικη.

Χαλβάς Χανιώτικος

Χαλβάς Χανιώτικος
Συνταγή της Ν. Ζολινδάκη στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
1 ποτήρι ελαιόλαδο όχι πολύ γεμάτο
1 ποτήρι σιμιγδάλι ψιλό
1 ½ ποτήρι ζάχαρη
1 ½ ποτήρι μέλι
3 ½ ποτήρια νερό
1 φλούδα πορτοκαλιού
½ ποτήρι ασπρισμένα αμύγδαλα
½ ποτήρι μαύρες σταφίδες

Εκτέλεση
Βάζετε ζάχαρη, μέλι και νερό να βράσουν μαζί με τη φλούδα του πορτοκαλιού. Στο μεταξύ βάζετε σε κατσαρόλα με βαρύ πάτο το λάδι και το σιμιγδάλι και τα ψήνετε σιγά-σιγά. Θέλει να το ανακατεύετε συνεχώς, για να ψηθεί αργά το σιμιγδάλι και να μην καεί.
Όταν πάρει ένα ώριμο ξανθό χρώμα, ρίχνετε το σιρόπι αφού βγάλετε τη φλούδα και μαζί ρίχνετε και τις σταφίδες. Προσέξτε γιατί θα τσιτσιρίζει και θα πιτσιλάει. Ανακατεύετε ζωηρά μέχρι να απορροφηθεί το υγρό και να ξεκολλάει ο χαλβάς από την κατσαρόλα.
Τον αποσύρετε από τη φωτιά, ρίχνετε και ανακατεύετε τα αμύγδαλα και βάζετε τον χαλβά σε φόρμα ή φορμάκια.
Όταν κρυώσει, τον αναποδογυρίζετε σε πιατέλα. Αν σας αρέσει βάζετε και κανέλα από πάνω.

Βλάχικο γλυκό με 3 φύλλα

Βλάχικο γλυκό με 3 φύλλα
Από τη Βέροια, συνταγή της Δ. Χασιώτου στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Φύλλα
1 κιλό αλεύρι σκληρό
1 πρέζα αλάτι
1 κουταλάκι βούτυρο λιωμένο
νερό χλιαρό
βούτυρο για άλειμμα των φύλλων

Γέμιση
1 κιλό καρύδια κομμένα ψιλά
2 κουταλιές φρυγανιά τριμμένη
1 κουταλιά κανέλα
¼ της κουταλιάς γαρίφαλο

Σιρόπι
1 κιλό ζάχαρη
3-4 κουταλιές μέλι
3 ποτήρια νερό

Εκτέλεση
Το βλάχικο φύλλο: Βάζετε το αλεύρι σε μια λεκανίτσα, ανοίγετε στη μέση ένα πηγαδάκι και ρίχνετε εκεί το αλάτι, το 1 κουταλάκι λιωμένο βούτυρο και αρκετό χλιαρό νερό. Αρχίζετε να ζυμώνετε με τα δάχτυλα. Προσθέτετε όσο νερό χρειάζεται για να γίνει μια κανονική ζύμη. Τη σκεπάζετε με πετσέτα και την αφήνετε μισή ώρα.
Μετά ανοίγετε τη ζύμη σε ένα μοναδικό χοντρό φύλλο με διάμετρο 1.5 σπιθαμή περίπου. Βουτυρώνετε απλόχερα όλη την επιφάνεια του φύλλου. Το χαράζετε με μαχαίρι σαν μαργαρίτα, δηλαδή ένα στρογγυλό στο κέντρο και 8 κομμάτια το γύρω-γύρω.
Αρχίζετε να διπλώνετε τα κομμάτια πάνω στο κέντρο, το ένα πάνω στο άλλο. Μόλις γυρίσετε το πρώτο, το βουτυρώνετε, βάζετε από πάνω το δεύτερο, το βουτυρώνετε κι αυτό και στη συνέχεια το τρίτο κ.ο.κ. Έρχονται όλα τα φύλλα της μαργαρίτας διπλωμένα στο κέντρο. Βουτυρώνετε και το τελευταίο, το σκεπάζετε με λαδόχαρτο και το βάζετε στο ψυγείο για 1 ώρα.
Μετά το βγάζετε και το κόβετε σε 3 κομμάτια για να φτιάξετε το γλυκό. Αν θέλετε να φτιάξετε πίτες, κόβετε τόσα κομμάτια όσα είναι τα φύλλα που θέλετε ν’ ανοίξετε.
Για το γλυκό: Ανακατεύετε καρύδια, φρυγανιά και κανελογαρίφαλα σ’ ένα μπολ. Βουτυρώνετε το ταψάκι σας 36no.
Έχετε το ζυμάρι του φύλλου κομμένο σε 3 κομμάτια. Ανοίγετε το πρώτο κομμάτι και το απλώνετε στο ταψί, το βουτυρώνετε καλά και στρώνετε από πάνω ομοιόμορφα τη μισή γέμιση.
Ανοίγετε το δεύτερο φύλλο, το βάζετε πάνω από τη γέμιση, το βουτυρώνετε και απλώνετε την υπόλοιπη γέμιση. Τέλος ανοίγετε και το τρίτο φύλλο και το βάζετε από πάνω να κλείσει η πίτα. Βουτυρώνετε και το τελευταίο φύλλο και χαράζετε το γλυκό με το μαχαίρι σε ρόμβους ή τετράγωνα κομμάτια.
Το ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο 200οC για ½ ώρα και μετά τον χαμηλώνετε στους 170ο και ψήνετε μέχρι να γίνει.
Όταν το γλυκό είναι χλιαρό ή κρύο, το περιχύνετε με σιρόπι, που το έχετε βράσει μέχρι να δέσει. Το σκεπάζετε με μια πετσέτα μέχρι να απορροφηθεί το σιρόπι και να κρυώσει το γλυκό.

Μπακλαβαδάκια βέργας (Λουλέ μπακλαβά)

Μπακλαβαδάκια βέργας (Λουλέ μπακλαβά)
Από τη Μ. Ασία, συνταγή της Χ. Ουσουλτζόγλου-Γεωργιάδου στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
1 κιλό φύλλα έτοιμα
700 γρ. καρύδια κοπανισμένα
3-4 φρυγανιές τριμμένες
1 κουταλιά κανέλα
400 γρ. βούτυρο γάλακτος

Σιρόπι
½ κιλό ζάχαρη
½ κιλό μέλι
2.5 ποτήρια νερό
1 ξύλο κανέλας
Εκτέλεση
Απλώνετε το φύλλο στο τραπέζι, πασπαλίζετε το μείγμα καρύδι-φρυγανιά-κανέλα. Τυλίγετε τα φύλλα ένα-ένα ή δυο μαζί αν είναι μικρά, χωρίς να τα σφίγγετε, γύρω από τη βέργα που ανοίγετε το φύλλο.
Μόλις τυλιχτεί, σουρώνετε το φύλλο πιέζοντάς το από τις δυο άκρες του, τραβάτε τη βέργα και το βάζετε στο ταψί. Συνεχίζετε μέχρι να χρησιμοποιήσετε όλα τα φύλλα και να γεμίσει το ταψί.
Καίτε τότε το βούτυρο και με κουτάλι περιχύνετε όλα τα μπακλαβαδάκια, χωρίς τσιγγουνιά. Τα βάζετε στο φούρνο και τα ψήνετε σιγανά, να τραγανίσουν χωρίς να σκουρύνουν.
Φτιάχνετε το σιρόπι βράζοντας τα υλικά μέχρι να δέσει και, όσο είναι ακόμη καυτό, περιχύνετε το γλυκό, που πρέπει στο μεταξύ να έχει κρυώσει τελείως.
Το αφήνετε να απορροφήσει το σιρόπι και να κρυώσει και μετά το κόβετε.

Μπακλαβάς

Μπακλαβάς
Από την Αττάλεια, συνταγή της Χ. Χασιώτη, στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
Φύλλα
1.300 γρ. αλεύρι άσπρο σκληρό
1 κοφτό κουταλάκι αλάτι
1 κοφτό κουταλάκι μαγιά στεγνή
1 κουταλιά λάδι
νερό χλιαρό

Γέμιση
1 κιλό καρύδια κομμένα ψιλά
1 κουταλιά κανέλα
1 ποτήρι βούτυρο γάλακτος
1 ποτήρι και δύο κουταλιές σιμιγδάλι
βούτυρο για να αλείψετε τα φύλλα (περίπου 300 γρ.)

Σιρόπι
1 κιλό ζάχαρη
2 φλιτζάνια μέλι
5 ποτήρια νερό
2 κουταλιές λεμόνι

Εκτέλεση
Ζυμώνετε τα υλικά του φύλλου με χλιαρό νερό, μέχρι να γίνει μια κανονική ζύμη. Τη σκεπάζετε και την αφήνετε 1-2 ώρες.
Στο μεταξύ ανακατεύετε τα καρύδια με την κανέλα σ’ ένα μπολ.
Σε κατσαρολάκι ψήνετε το βούτυρο με το σιμιγδάλι σε σιγανή φωτιά μέχρι να ψηθεί αλλά να μη μαυρίσει. Το αφήνετε να γίνει χλιαρό.
Χωρίζετε τη ζύμη σε 60 κομμάτια. Κάθε κομμάτι το χωρίζετε στα δύο, τα κάνετε σαν πιτάκια, βάζετε ανάμεσα στα δύο λίγο βούτυρο και τα πατάτε με τα χέρια να ενωθούν. Έχετε τώρα 60 ζεύγη από πιτάκια με βούτυρο ανάμεσα. Τα διατηρείτε σκεπασμένα με πετσέτα για να μην κάνουν κρούστα. Αρχίζετε να ανοίγετε τα φύλλα, πασπαλίζοντας τον πάγκο εργασίας με νισεστέ.
Βουτυρώνετε το ταψί. Αρχίζετε να στερεώνετε τα φύλλα. Σε ένα φύλλο αλείφετε βούτυρο, στο επόμενο πασπαλίζετε το ψημένο σιμιγδάλι. Το βάζετε με τα δάχτυλα όπως τα αλάτι στο πιάτο σας. Συνεχίζετε με τα φύλλα.
Όταν στρώσετε τα 20 πρώτα (γίνονται πολύ λεπτά), βάζετε τα μισά καρύδια. Ξανά τοποθετείτε φύλλα με τον ίδιο τρόπο. Όταν βάλετε άλλα 20, απλώνετε τα υπόλοιπα καρύδια και συνεχίζετε να στρώσετε και την τελευταία εικοσάδα φύλλων, πάντα βουτυρώνοντας το ένα και πασπαλίζοντας το επόμενο.
Βουτυρώνετε καλά το τελευταίο φύλλο και χαράζετε τον μπακλαβά, με κοφτερό μαχαίρι, σε ρόμβους. Ραντίζετε την επιφάνειά του με νεράκι και τον βάζετε σε προθερμασμένο φούρνο 200oC. Όταν περάσει 1.5 ώρα, χαμηλώνετε τη θερμοκρασία στους 150ο και συνεχίζετε το ψήσιμο για 2.5 ώρες μέχρι να τραγανίσουν τα φύλλα, αλλά να μην πάρει ιδιαίτερο χρώμα ο μπακλαβάς.
Ξεφουρνίζετε και τον αφήνετε να κρυώσει. Βάζετε τα υλικά του σιροπιού να βράσουν και, όταν δέσει το σιρόπι, ρίχνετε το λεμονάκι, και το περιχύνετε πάνω στον κρύο μπακλαβά.
Αφήνετε το ταψί σκεπασμένο μέχρι την άλλη μέρα, μετά κόβετε και σερβίρετε.

Καρπουζένια

Καρπουζένια
Συνταγή από τη Φολέγανδρο, της Ε. Μπεχράκη, στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
2 βαθιά πιάτα καρπούζι κομμένο
2 φλιτζανάκια του καφέ ζάχαρη
1 φλιτζανάκι του καφέ λάδι ελιάς
5-6 κουταλιές αλεύρι άσπρο
λάδι και σουσάμι για το ταψάκι
4 κουταλιές μέλι
κανέλα

Εκτέλεση
Βάζετε το καρπούζι χωρίς σπόρια στο τρυπητό και το στύβετε με τα χέρια. Το αφήνετε περίπου 1.5 ώρα, ώστε να φύγει το 80% του υγρού του. Βάζετε τον πολτό του καρπουζιού σε μια λεκανίτσα και προσθέτετε τη ζάχαρη, το λάδι και το αλεύρι. Δοκιμάστε, γιατί, αν το καρπούζι είναι πολύ γλυκό, θα χρειαστεί λιγότερη ζάχαρη και το αντίστροφο. Προσέξτε να μην είναι το μείγμα γλιστερό ούτε και θεόξερο. Βάζετε λοιπόν προσεκτικά το αλεύρι.
Λαδώνετε το ταψάκι και πασπαλίζετε μπόλικο σουσάμι. Ρίχνετε το μείγμα, να είναι 2-2.5 εκ. παχύ – όχι περισσότερο. Ραντίζετε την επιφάνεια με λαδάκι και σκεπάζετε με σουσάμι. Το πατάτε να είναι ομοιόμορφα απλωμένο και το ψήνετε αμέσως σε προθερμασμένο φούρνο 200oC. Μόλις το ξεφουρνίσετε, όπως είναι καυτό, περιχύνετε με το μέλι και πασπαλίζετε με την κανέλα.

Γαλακτομπούρεκο

Γαλακτομπούρεκο
στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
Κρέμα:
2 λίτρα γάλα
1 ποτήρι του νερού ζάχαρη
1 ποτήρι του νερού σιμιγδάλι ψιλό
ξύσμα 3 λεμονιών
3 αυγά
½ κιλό φύλλα λεπτά
βούτυρο για το άλειμμα
Σιρόπι:
2 ποτήρια του νερού ζάχαρη
1 ½ ποτήρι του νερού νερό
1 κουταλιά πολύ γεμάτη μέλι
1 ποτηράκι του λικέρ κονιάκ

Εκτέλεση
Χτυπάτε τα αυγά με τη ζάχαρη και ρίχνετε το γάλα ζεστό. Ανακατεύετε και βάζετε το μείγμα σε κατσαρόλα μαζί με το ξύσμα και το σιμιγδάλι. Το μαγειρεύετε απαλά μέχρι να πήξει η κρέμα, αλλά να μην γίνει πάρα πολύ πηχτή, γιατί κρυώνοντας θα πήξει περισσότερο. Την αφήνετε λίγο να κρυώσει.
Λιώνετε το βούτυρο και αλείφετε το ταψάκι. Βάζετε τα μισά φύλλα από κάτω, βουτυρώνοντας απλόχερα ένα-ένα. Αφήνετε τα φύλλα να περισσεύουν απ’ τα πλάγια του ταψιού για να τα γυρίσετε μετά και να κλείσετε την κρέμα. Ρίχνετε την κρέμα, την απλώνετε ομοιόμορφα παντού και αρχίζετε να στρώνετε τα φύλλα που έμειναν από πάνω, πάντα βουτυρώνοντας ένα-ένα. Πριν βάλετε το τελευταίο φύλλο, γυρίζετε αυτά που περισσεύουν γύρω-γύρω στο ταψί και τα φέρνετε προς το κέντρο. Βουτυρώνετε καλά. Βάζετε τώρα το τελευταίο φύλλο από πάνω και το ραντίζετε με αρκετό νεράκι. Ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο 200oC, μέχρι να ροδίσουν τα φύλλα.
Το σιρόπι το έχετε ετοιμάσει από την αρχή για να είναι κρύο. Μόλις βγει το γλυκό απ’ το φούρνο, το περιχύνετε με το κρύο σιρόπι, το σκεπάζετε και το αφήνετε να το απορροφήσει και να γίνει χλιαρό.

Κρέμα από σύκα

Κρέμα από σύκα
από το βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
2 ποτήρια (μισό λίτρο) ζουμί από τα σύκα
3 κουταλιές μέλι
2 κουταλιές νισεστέ

Εκτέλεση
Σουρώνετε με σουρωτήρι στρωμένο με τουλπάνι το ζουμί από τα σύκα. Βάζετε όλα τα υλικά σε κατσαρολάκι, ανακατεύετε καλά με το σύρμα να διαλυθεί τελείως ο νισεστές και το βράζετε στη φωτιά. Ανακατεύετε διαρκώς για να μην κολλήσει, μέχρι να πήξει η κρέμα. Σερβίρετε την κρέμα σε ποτήρι με ψηλό πόδι, για να αναδεικνύεται η διαφάνειά της και στο κέντρο της επιφάνειας αδειάζετε ένα κουταλάκι χοντροκομμένα καρύδια με σουσάμι και κανέλα.

Παστέλι

Παστέλι
από βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
2 κεσέδες μέλι
4 κεσέδες σουσάμι
1 κεσέ αμύγδαλα
φλούδες από 2 μανταρίνια
λίγο λάδι για να αλείψετε το μάρμαρο

Εκτέλεση
Παίρνετε το κανονικό σουσάμι και όχι αποφλοιωμένο. Το βάζετε σ’ ένα ταψάκι και το ψήνετε. Στο μεταξύ βάζετε το μέλι να βράσει. Μόλις πάρει δύο βράσεις, ρίχνετε μέσα το ψημένο σουσάμι και τις μανταρινόφλουδες και ανακατεύετε καλά.
Το αφήνετε να βράσει λίγο μέχρι να αρχίσει να κάνει φουσκάλες στις άκρες. Τότε ρίχνετε μέσα τα αμύγδαλα, ασπρισμένα, ανοιγμένα στα δύο και ψημένα και αφαιρείτε τις φλούδες των μανταρινιών.
Έχετε αλείψει το μάρμαρο ή ανάλογη επιφάνεια με λάδι και ρίχνετε εκεί το παστέλι. Το απλώνετε με μια σπάτουλα ή με τη ράχη ενός μαχαιριού, ώστε να απλωθεί ομοιόμορφα και να μην είναι παχύτερο από μισό δάχτυλο. Το αφήνετε έτσι να κρυώσει. Όταν είναι μισοκρυωμένο, το κόβετε σε ό,τα σχήμα θέλετε με ένα μαχαίρι ελαφρά λαδωμένο.
Το αφήνετε όπως είναι να κρυώσει εντελώς και μετά βγάζετε τα κομμάτια και τα φυλάτε σε τενεκεδένιο κουτί.
Αν θέλετε, τυλίγετε κάθε κομμάτι σε ρυζόχαρτο ή σε σελοφάν, για να κρατήσει πιο πολύ και να είναι πιο εμφανίσιμο.

Μελοκουρκούτα

Μελοκουρκούτα
Συνταγή από τη Σάμο, στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Υλικά
1 Ποτήρι Μέλι
11/2 - 2 ποτήρια νερό
3-4 Κουταλιές αλεύρι ή νισεστέ
Για από πάνω
Κανέλα
Σουσάμι ψημένο
Αμύγδαλα ή Καρύδια

Εκτέλεση
Αραιώνετε το μέλι με το νερό, το δοκιμάζετε να είναι όσο σας αρέσει γλυκό και το βάζετε στη φωτιά να βράσει. Ρίχνετε το αλεύρι και το ανακατεύετε διαρκώς με το σύρμα για να μην κολλήσει, μέχρι να δέσει. Ρίχνετε την κρέμα (την κουρκούτα) σε πιάτα και πασπαλίζετε κανελίτσα, σουσάμι ψημένο και καρύδια κοπανισμένα.
Οι Σαμιώτισσες, όταν έχουν μπόλικο νερόμελο, φτιάχνουν ανάλογη μελοκουρκούτα, τη βάζουν σε ταψιά και τη στεγνώνουν στο φούρνο. Την φυλάνε όπως το κυδωνόπαστο ή την ξεραμένη μουσταλευριά.

Μελόχοντρο

Μελόχοντρο
Συνταγή από τα Κύθηρα, στο βιβλίο της Εύης Λ. Βουτσινά, Γεύση Ελληνική: Καλούδια, Εκδόσεις Καστανιώτη

Όταν μάζευαν το μέλι, έβραζαν τις κερήθρες και έπαιρναν αυτό το νερόμελο. Το έβαζαν να βράσει και έριχναν μέσα σιτάρι χοντροκομμένο. Όταν έβραζε το σιτάρι, τα έδεναν με λίγο αλεύρι ή λίγο νισεστέ.
Τρώγεται ζεστό εκείνη τη στιγμή. Όταν όμως κρυώσει είναι σαν μπισκότο.

Μπαβαρουάζ γιαουρτιού

Μπαβαρουάζ γιαουρτιού
του Στέλιου Παρλιάρου, στον Γαστρονόμο της Καθημερινής (τεύχος 15, Ιούλιος 2007)
ΥΛΙΚΑ (για 10 μερίδες)
300 γρ. γάλα
300 γρ. κρέμα γάλακτος (35% λιπαρά)
6 κρόκοι αυγών
100 γρ. ζάχαρη
3 φύλλα ζελατίνας (15 γρ.)
100-150 γρ. μέλι
300 γρ. γιαούρτι σακούλας
διάφορα φρούτα εποχής για το γαρνίρισμα, πλυμένα, καθαρισμένα και κομμένα
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Βάζουμε τα 200γρ. από την κρέμα γάλακτος και το γάλα σε μια μικρή κατσαρόλα.
Σε ένα μπολ βάζουμε τη ζάχαρη και τους κρόκους, τα χτυπάμε ελαφρώς με έναν αυγογδάδτη και αδειάζουμε το μείγμα μέσα στο μείγμα του γάλακτος. Τοποθετούμε την κατσαρόλα στη φωτιά και ανακατεύουμε συνεχώς. Πριν αρχίσει να βράζει, δηλαδή στους 84ο -85o C (πάνω από αυτή τη θερμοκρασία η κρέμα ‘κόβει’, γιατί ψήνεται ο κρόκος), κατεβάζουμε από τη φωτιά και αδειάζουμε το μείγμα σε άλλο σκεύος, για να μη μείνει στη ζεστή κατσαρόλα και ψηθεί το αυγό. Εάν δεν έχουμε θερμόμετρο, ελέγχουμε αν η κρέμα στέκεται ομοιόμορφα στο κουτάλι.
Χτυπάμε την υπόλοιπη κρέμα γάλακτος στο μίξερ, έως ότου αποκτήσει παχύρρευστη υφή, σαν γιαούρτι.
Μαλακώνουμε τα φύλλα ζελατίνας σε κρύο νερό και τα ρίχνουμε στο μείγμα. Ανακατεύουμε και προσθέτουμε το μέλι συνεχίζοντας το ανακάτεμα σταδιακά, έως ότου η θερμοκρασία φτάσει στους 35ο – 40ο. Ανακατεύουμε απαλά αυτό το μείγμα με το γιαούρτι, κατά προτίμηση με έναν αυγογδάρτη και στο τέλος προσθέτουμε την κρέμα γάλακτος, συνεχίζοντας το ανακάτεμα.
Αδειάζουμε την κρέμα σε φόρμα της αρεσκείας μας και την τοποθετούμε στο ψυγείο για αρκετές ώρες. Ξεφορμάρουμε βουτώντας τη φόρμα για λίγα δευτερόλεπτα ή σε καυτό νερό ή αφήνοντάς τη στην κατάψυξη για ένα βράδυ. Γαρνίρουμε με φρέσκα φρούτα.

Κρέμα γιαουρτιού με γλυκό του κουταλιού βύσσινο

Κρέμα γιαουρτιού με γλυκό του κουταλιού βύσσινο
του Στέλιου Παρλιάρου, στον Γαστρονόμο της Καθημερινής (τεύχος 15, Ιούλιος 2007)
ΥΛΙΚΑ (για 4 μερίδες)
400 γρ. γιαούρτι σακούλας
50 γρ. μέλι θυμαρίσιο
200 γρ. κρέμα γάλακτος 35%
γλυκό κουταλιού βύσσινο
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Χτυπάμε στον κάδο του μίξερ ή σε ένα μπολ με τον αυγογδάρτη την κρέμα γάλακτος σε σαντυγί.
Σε ένα μπολ ανακατεύουμε το μέλι με το γιαούρτι με τον αυγογδάρτη και ενσωματώνουμε τη σαντυγί, ανακατεύοντας απαλά.
Σερβίρουμε σε ατομικά μπολ ή ποτήρια και περιχύνουμε με γλυκό του κουταλιού βύσσινο.

Ζελέ με φρούτα και κρέμα γιαουρτιού

Ζελέ με φρούτα και κρέμα γιαουρτιού
του Στέλιου Παρλιάρου, στον Γαστρονόμο της Καθημερινής (τεύχος 15, Ιούλιος 2007)
Υλικά (για 6 μερίδες)
Για το ζελέ
400 γρ. φρέσκος χυμός πορτοκαλιού
1 κουταλιά της σούπας ζάχαρη (προαιρετικά)
1.5 φύλλο ζελατίνας (7.5 γρ.)
300 γρ. φρούτα εποχής, πλυμένα, καθαρισμένα και κομμένα σε μικρά κομμάτια
Για την κρέμα γιαουρτιού
500 γρ. γιαούρτι σακούλας
50 γρ. μέλι
1 φύλλο ζελατίνας (5 γρ.)
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Κρέμα γιαουρτιού: Σε ένα μπολ ανακατεύουμε με μια κουτάλα το γιαούρτι με το μέλι. Μαλακώνουμε το φύλλο ζελατίνας σε κρύο νερό και μετά το λιώνουμε σε ½ φλιτζάνι του καφέ ζεστό νερό.
Σε ένα μικρό μπολ ανακατεύουμε τη ζελατίνα με λίγο από το γιαούρτι και ενσωματώνουμε αυτό το μείγμα στο υπόλοιπο γιαούρτι. Γεμίζουμε μικρά ποτήρια μέχρι τη μέση και τα τοποθετούμε στο ψυγείο έως ότου η κρέμα γιαουρτιού σταθεροποιηθεί, για να μπορέσουμε να βάλουμε το ζελέ από πάνω.
Ζελέ με φρούτα: Τοποθετούμε τα κομμένα φρούτα στο ψυγείο για να είναι δροσερά. Μαλακώνουμε το φύλλο ζελατίνας σε κρύο νερό. Βάζουμε τα 300 γρ. από το χυμό πορτοκάλι σε ένα μεγάλο μπολ.
Σε μια κατσαρόλα βάζουμε τον υπόλοιπο χυμό μαζί με τη ζάχαρη (εάν βάλουμε) και την τοποθετούμε σε σιγανή φωτιά. Όταν ο χυμός ζεσταθεί, ρίχνουμε το φύλλο ζελατίνας. Ανακατεύουμε και αδειάζουμε το μείγμα στο μπολ με τον υπόλοιπο χυμό. Σκεπάζουμε με μεμβράνη και βάζουμε για λίγο στο ψυγείο έως ότου αρχίσει να σταθεροποιείται.
Ανακατεύουμε το ζελέ με τα φρούτα και αδειάζουμε αυτό το μείγμα πάνω από την κρέμα γιαουρτιού. Διατηρούμε στο ψυγείο.

Σπιτική κέτσαπ με μέλι

Σπιτική κέτσαπ με μέλι

Υλικά:
3 κιλά ώριμες κόκκινες ντομάτες
4 μέτρια κρεμμύδια χοντροκομμένα
4-6 σκελίδες σκόρδο κομμένες σε φετάκια
3-4 κ.σ. μέλι
1 φλιτζ. καλό μηλόξιδο
1 κ.γ. γαρίφαλα
10 κόκκους μπαχάρι, μισοσπασμένους στο γουδί
2 ξύλα κανέλας
2 φύλλα δάφνης
2 κ.γ. σκόνη μουστάρδα
1-2 κ.γ. πάπρικα
σάλτσα Tabasco, όση θέλετε
αλάτι

Εφαρμογή:
Κόψτε τις ντομάτες στη μέση και ξύστε τις στον τρίφτη του κρεμμυδιού για να πάρετε τον πολτό. Σε ανοξείδωτη κατσαρόλα με βαρύ πάτο ζεστάνετε τον πολτό της ντομάτας με τα κρεμμύδια και τα σκόρδα, περισσότερα ή λιγότερα ανάλογα με το γούστο σας. Μόλις πάρει βράση η σάλτσα, χαμηλώστε τη φωτιά και σιγοβράστε για ¾ της ώρας περίπου. Περάστε το μείγμα από μύλο λαχανικών με μεγάλες τρύπες. Καθαρίστε την κατσαρόλα και βάλτε και πάλι μέσα τη σάλτσα. Προσθέστε μέλι, ανάλογα με το γούστο σας και το ξίδι. Δέστε σε τουλπάνι τα γαρίφαλα, το μπαχάρι, την κανέλα και τις δάφνες και προσθέστε τα στη σάλτσα, μαζί με τη μουστάρδα και την πάπρικα. Σιγοβράστε για 20-30 λεπτά, ανακατώνοντας συχνά για να μην κολλήσει η σάλτσα. Θα πρέπει να δέσει και να μείνει λιγότερη από τη μισή.
Πετάξτε το τουλπάνι με τα μυρωδικά, βάλτε Tabasco, όσο θέλετε, και αλάτι. Δοκιμάστε και διορθώστε τη γεύση.
Αφήστε τη σάλτσα να κρυώσει και διατηρήστε την σε κλεισμένη γυάλα στο ψυγείο.

Α. Κρεμέζη, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού Έψιλον, Μπάρμπεκιου

Πατάτες φούρνου με μέλι και κρασί

Πατάτες φούρνου με μέλι και κρασί

Υλικά για 4-6 άτομα
1 ½ κιλό πατάτες, κατά προτίμηση βιολογικές, καθαρισμένες και κομμένες σε κοντόχοντρα κομμάτια (σαν μισό λεμόνι)
2/3 φλιτζ. μέλι της αρεσκείας σας
600 ml κόκκινο κρασί
1 κ.σ. κόλιανδρος ξερός, χοντροκοπανισμένος
2 μικρά ξύλα κανέλας
αλάτι, πιπέρι
1-1½ ποτήρι νερού ζωμός κότας ή νερό
½ φλιτζ. τσαγιού λάδι

Διαδικασία
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200o C.
Βάζουμε τις πατάτες στο ταψί, τις αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε τον κόλιανδρο, την κανέλα και το λάδι. Διαλύουμε το μέλι στο κρασί και περιχύνουμε τις πατάτες. Προσθέτουμε στο ταψί 1 ποτήρι ζωμό ή νερό και τις βάζουμε να ψηθούν. Πριν αρχίσουν να μαλακώνουν τραβάμε 2-3 φορές το ταψί και ανακατεύουμε καλά για να μην κολλήσουν. Αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο ζωμό ή νερό ακόμα. Όταν μαλακώσουν και μείνουν με ελάχιστα υγρά σαν σάλτσα, είναι έτοιμες.

Ε. Βουτσινά, Γαστρονόμος 34, Φεβρουάριος 2009

Πατάτες φούρνου με μέλι και κρασί

Πατάτες φούρνου με μέλι και κρασί

Υλικά για 4-6 άτομα
1 ½ κιλό πατάτες, κατά προτίμηση βιολογικές, καθαρισμένες και κομμένες σε κοντόχοντρα κομμάτια (σαν μισό λεμόνι)
2/3 φλιτζ. μέλι της αρεσκείας σας
600 ml κόκκινο κρασί
1 κ.σ. κόλιανδρος ξερός, χοντροκοπανισμένος
2 μικρά ξύλα κανέλας
αλάτι, πιπέρι
1-1½ ποτήρι νερού ζωμός κότας ή νερό
½ φλιτζ. τσαγιού λάδι

Διαδικασία
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200o C.
Βάζουμε τις πατάτες στο ταψί, τις αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε τον κόλιανδρο, την κανέλα και το λάδι. Διαλύουμε το μέλι στο κρασί και περιχύνουμε τις πατάτες. Προσθέτουμε στο ταψί 1 ποτήρι ζωμό ή νερό και τις βάζουμε να ψηθούν. Πριν αρχίσουν να μαλακώνουν τραβάμε 2-3 φορές το ταψί και ανακατεύουμε καλά για να μην κολλήσουν. Αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο ζωμό ή νερό ακόμα. Όταν μαλακώσουν και μείνουν με ελάχιστα υγρά σαν σάλτσα, είναι έτοιμες.

Ε. Βουτσινά, Γαστρονόμος 34, Φεβρουάριος 2009

Αχλάδια με κατσικίσιο τυρί

Υλικά για 10-12 άτομα
10-12 μικρά αχλάδια, ώριμα, αλλά σφικτά
300 γρ. μαλακό κατσικίσιο τυρί
4 κ.σ. γιαούρτι στραγγιστό
2 κλωνάρια σέλερι, καθαρισμένα, ψιλοκομμένα (κρατάμε τα φύλλα για τη διακόσμηση)
5 κ.σ. ελαιόλαδο
2 κ.σ. μηλόξιδο
1 κ.σ. μέλι
1 κοφτό κ.γ. φρεσκοτριμμένα ανάμεικτα πιπέρια +λίγο ακόμα για το πασπάλισμα
1 φλιτζάνι τσαγιού κουκουνάρια καβουρδισμένα (σε αντικολλητικό τηγάνι χωρίς λιπαρή ουσία)
χυμός από 1 λεμόνι

Διαδικασία:
Σε ένα μεγάλο μπολ λιώνουμε το κατσικίσιο τυρί με πιρούνι. Προσθέτουμε το γιαούρτι, το σέλερι, το ελαιόλαδο, το μηλόξιδο, το μέλι και τα πιπέρια και ανακατεύουμε καλά. Σκεπάζουμε το μπολ με διάφανη μεμβράνη και το βάζουμε στο ψυγείο για 10 λεπτά τουλάχιστον (ή για 1 βράδυ).
Στο μεταξύ, πλένουμε και σκουπίζουμε καλά τα αχλάδια. Τα κόβουμε στη μέση, με φορά από το κοτσάνι προς τη βάση, και ‘ξαπλώνουμε’ τα κομμάτια σε επίπεδη επιφάνεια. Ραντίζουμε αμέσως με το χυμό λεμονιού για να μη μαυρίσουν. Μ’ ένα μαχαιράκι βγάζουμε και πετάμε τους πυρήνες με τα κουκούτσια και αφαιρούμε επίσης μια μικρή ποσότητα από τη σάρκα κάθε αχλαδιού, όση χωράει σε ½ κ.γ. Ψιλοκόβουμε αυτήν τη σάρκα και την ανακατεύουμε με το μείγμα του τυριού.
Γεμίζουμε τις κοιλότητες των αχλαδιών με το μείγμα τυριού, σκορπίζουμε από πάνω τα καβουρντισμένα κουκουνάρια και πασπαλίζουμε με λίγο ακόμα μείγμα πιπεριών. Αν θέλουμε, ραντίζουμε με λίγες σταγόνες ελαιόλαδο. Σερβίρουμε αμέσως.

Ν. Νικολάου, Γαστρονόμος τ. 42, Οκτώβρης 2009

Μους φέτας με σος μελιού

Μους φέτας με σος μελιού

Υλικά για τη Μους:
250 γρ. φέτα
1 φύλλο ζελατίνας (5 γρ.)
250 γρ. κρέμα γάλακτος χτυπημένη σε παχύρρευστη μορφή
40 γρ. ζάχαρη άχνη
Υλικά για τη σος μελιού:
200 γρ. μέλι
50 γρ. χλιαρό νερό

Εκτέλεση:
Για τη μους: Ανακατεύουμε τη ζάχαρη με το μισό από τη μισή φέτα πολύ καλά το οποίο πρέπει να έχει θερμοκρασία δωματίου. Λιώνουμε τη ζελατίνα σε λίγο νερό αφού προηγουμένως την έχουμε μαλακώσει σε κρύο και την ανακατεύουμε με το μείγμα της φέτας. Προσθέτουμε την υπόλοιπη φέτα ανακατεύοντας πολύ καλά έως ότου γίνει μια λεία κρέμα και στο τέλος ρίχνουμε μια παχύρρευστη κρέμα (δηλ. κρέμα γάλακτος χτυπημένη σε μορφή γιαουρτιού). Γεμίζουμε τη μους σε ατομικά φορμάκια ή σε μια μεγάλη φόρμα. Τα αφήνουμε στο ψυγείο ώστε η μους να σταθεροποιηθεί. Τα βγάζουμε από το ψυγείο και ξεφορμάρουμε. Συνοδεύουμε με σος μελιού
Για τη σος μελιού: Ανακατεύουμε το μέλι με το νερό

Χοιρινό με σάλτσα εσπεριδοειδών και μέλι

Χοιρινό με σάλτσα εσπεριδοειδών και μέλι

Υλικά:
1 κιλό χοιρινό κρέας από μπούτι χωρίς κόκαλο
ξύσμα και χυμός από 3 πορτοκάλια
ξύσμα και χυμός από 3 λάιμ
1 κ.γ. κόλιαντρος
1 κ.γ. κύμινο
1 κ.γ. ρίγανη
1 ξερό κρεμμύδι ψιλοκομμένο
2 σκελίδες σκόρδο τριμμένο
2 κ.σ. πετιμέζι ροδιού ή 1 κ.σ. μπαλσάμικο
2-3 κ.σ. μέλι
ελαιόλαδο
αλάτι

Εκτέλεση:
Κόβετε το κρέας σε μερίδες. Ανακατεύετε σε μπολ ¼ του φλιτζανιού ελαιόλαδο, το χυμό και το ξύσμα των πορτοκαλιών και των λάιμ, τα μπαχαρικά, το σκόρδο και το πετιμέζι ροδιού. Αφήνετε το κρέας στη μαρινάδα για 4-5 ώρες, διατηρώντας το στο ψυγείο. Στραγγίζετε το κρέας από τη μαρινάδα και την κρατάτε για το μαγείρεμα. Σοτάρετε το κρέας με το κρεμμύδι σε 3-4 κουταλιές ελαιόλαδο. Το γυρίζετε για να πάρει χρώμα από όλες τις πλευρές και το αλατοπιπερώνετε. Σβήνετε με τη μαρινάδα και μεταφέρετε το φαγητό σε ένα βαθύ πυρίμαχο σκεύος. Σκεπάζετε με αλουμινόχαρτο και ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 για 1 ώρα και 45 λεπτά. Όταν ψηθεί, αφαιρείτε το αλουμινόχαρτο, περιχύνετε με το μέλι και ξαναβάζετε το φαγητό στο φούρνο για ακόμα 10 λεπτά. Περνάτε από το σουρωτήρι τη σάλτσα που έμεινε στο ταψί και τη σερβίρετε με το κρέας.
Για τη γαρνιτούρα: Καθαρίζετε και κόβετε σε μπαστουνάκια τα καρότα και τις πατάτες. Τα σοτάρετε σε 3-4 κουταλιές ελαιόλαδο σε δυνατή φωτιά μέχρι να πάρουν χρώμα. Τα αλατίζετε, τα αδειάζετε σε ένα ταψί και τα ψήνετε στο γκρίλ για 10 λεπτά.

Β. Δρίσκας, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού έψιλον, Φεβρουάριος 2009

Ψητό αρνί με μέλι και θυμάρι

Ψητό αρνί με μέλι και θυμάρι

Υλικά
1.5 κιλό αρνίσιο μπουτάκι
ελαιόλαδο
1 ματσάκι θυμάρι
½ (180 γρ.) φλιτζάνι μέλι

Εκτέλεση:
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180. Αλείφουμε το κρέας με ελαιόλαδο, ρίχνουμε όσο αλατοπίπερο θέλουμε και το πασπαλίζουμε με το θυμάρι. Το τοποθετούμε σε μια μικρή σχάρα και μετά μέσα στο ταψί. Ψήνουμε το κρέας από 1 ώρα και 15 λεπτά έως 1 ½ (υπολογίζουμε ότι χρειάζονται 25 λεπτά ανά 500 γρ. για μεσαίο ψήσιμο). Βγάζουμε από το φούρνο το κρέας και το περιχύνουμε αμέσως με το μέλι. Το σκεπάζουμε και το αφήνουμε να ‘ξεκουραστεί’ για 15 λεπτά. Σερβίρουμε με λαχανικά σχάρας ή στον ατμό και τα περιχύνουμε με την σάλτσα του κρέατος.

Μ. Σιδηροπούλου, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού έψιλον, Φεβρουάριος 2009

Κινέζικο κοτόπουλο με μέλι

Κινέζικο κοτόπουλο με μέλι

Υλικά:
1/3 της κούπας χυμό λεμονιού
2 κ.σ. ελαφρώς αλατισμένη σόγια σος
2 κ.σ. μουστάρδα με σπόρια
1 κ.σ. μέλι και τζίντζερ σε μορφή αλοιφής
500 γρ. στήθος κοτόπουλο σε φιλέτα, κομμένα στα τέσσερα
1 κ.σ. ελαιόλαδο
ανάμεικτη σαλάτα για συνοδευτικό

Εκτέλεση
Προθερμάνετε το φούρνο στους 180. Τοποθετήστε αλουμινόχαρτο σε ένα δίσκο ψησίματος. Συνδυάστε χυμό λεμονιού, τη σόγια σος, τη μουστάρδα και το τζίντζερ σε μορφή αλοιφής σε ένα μεγάλο μπόλ. Προσθέστε τα φιλέτα κοτόπουλου και καλύψτε τα καλά. Αφήστε να κρυώσει το μείγμα τουλάχιστον για 30 λεπτά. Σε μέτρια φωτιά ζεστάνετε το λάδι στο τηγάνι. Ψήστε το κοτόπουλο για 1-2 λεπτά σε κάθε πλευρά μέχρι να ροδίσει. Μεταφέρετε το κοτόπουλο στο ταψί που βάλαμε το αλουμινόχαρτο. Ψήστε για 5-10 λεπτά, μέχρι να ψηθεί εντελώς. Σερβίρετε με σαλάτα

Μ. Σιδηροπούλου, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού έψιλον, Φεβρουάριος 2009

ΣΑΛΑΤΕΣ

Σαλάτα με φινόκιο και μήλα

Υλικά:
2 ρίζες φινόκιο
5 μήλα
χυμός από 1 λεμόνι για τα μήλα
1 ματσάκι τρυφερή ρόκα
½ φλιτζάνι καρύδια
100 γρ. πεκορίνο
Για το dressing:
1 μικρό ξερό κρεμμύδι
1 κ.σ. μουστάρδα
1 κ.σ. μέλι
4 κ.σ. βαλσαμικό ξύδι
4 κ.σ. ελαιόλαδο
λίγο αλάτι

Εκτέλεση:
Κόβετε το φινόκιο στη μέση και κάθε μισό σε λεπτές φέτες. Κόβετε τα μήλα στη μέση, βγάζετε τα κουκούτσια, κρατάτε μισό μήλο για τη βινεγκρέτ και κόβετε τα υπόλοιπα σε λεπτές φέτες. Τα βάζετε όλα μαζί σε ένα μπολ και τα περιχύνετε με το χυμό του λεμονιού. Ξεπλένετε, στραγγίζετε τη ρόκα και την ψιλοκόβετε. Κόβετε το πεκορίνο σε μικρά κομμάτια.
Ετοιμάζετε το dressing: Ψιλοκόβετε το μισό μήλο, το βάζετε στο πολυμίξερ με τα υπόλοιπα υλικά και τα πολτοποιείτε. Ανακατεύετε σε ένα μπολ τη ρόκα, το φινόκιο, τα μήλα, τα καρύδια και το πεκορίνο. Περιχύνετε με το dressing, ανακατεύετε και σερβίρετε.

Β. Δρίσκας, Gourmet, Extra, Σαλάτες και Λαχανικά της Άνοιξης



Σαλάτα με πρασινάδες και καρύδια

Υλικά για 8 άτομα
2 πράσινες σαλάτες λόλα ρόσα, χοντροκομμένες
2 κόκκινες σαλάτες λόλα ρόσα, χοντροκομμένες
τα φύλλα από ½ ματσάκι ρόκα
τα τρυφερά φύλλα από 2 αντίδια, χοντροκομμένα
16 ντοματίνια, κομμένα στα 2
2 κ.σ. καρύδια χοντροκομμένα
2 κ.σ. σπόρους ροδιού
Για τη βινεγκρέτ:
3 κ.σ. μπαλσάμικο
9-10 κ.σ. ελαιόλαδο
1 κ.σ. μέλι
αλάτι, πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Διαδικασία:
Πλένουμε και στεγνώνουμε τις πρασινάδες. Τις μεταφέρουμε σε μια πιατέλα, προσθέτουμε τα ντοματίνια, σκορπίζουμε από πάνω τα καρύδια και τους σπόρους ροδιού.
Βινεγκρέτ: Χτυπάμε στο μούλτι ή στο μπλέντερ τα υλικά (λάδι, μπαλσάμικο, μέλι και αλατοπίπερο) μαζί με 1 κ.σ. χλιαρό νερό, μέχρι να γίνει μια ομοιογενής σάλτσα. Περιχύνουμε τη σαλάτα με τη σάλτσα και σερβίρουμε.

Μ. Λαμπράκη, Γαστρονόμος τ. 42, Οκτώβρης 2009



Γογγύλια στο φούρνο με κρασί και μέλι

Υλικά
4 κ.σ. βούτυρο
1 κιλό γογγύλια, καθαρισμένα και κομμένα σε φέτες ½ εκ.
αλάτι
1 κρεμμύδι μεγάλο, κομμένο στη μέση και σε λεπτές φέτες
1 φλιτζάνι κρασί λευκό ξηρό
1 κ.σ. μέλι
1 κ.σ. πικάντικη μουστάρδα (Dijon)
1-2 κ.σ. λεμόνι (ή όσο θέλετε)
2 κ.σ. ψιλοκομμένο μάραθο ή άνηθο

Εκτέλεση
Ζεματίστε σε βραστό νερό για 5 λεπτά τα γογγύλια και στεγνώστε τα σε πετσέτα. Σε βαθύ τηγάνι, λιώστε το βούτυρο και σοτάρετε λίγα-λίγα τα γογγύλια με το κρεμμύδι, να ροδίσουν. Μεταφέρετέ τα σε πυρίμαχο σκεύος. Προθερμάνετε το φούρνο στους 200oC. Σε δυνατή φωτιά, αφαιρέστε με ξύλινη σπάτουλα τα καμένα από το τηγάνι, προσθέτοντας κρασί, μέλι και μουστάρδα. Με το κρασί που βράζει, περιχύστε τα γογγύλια και το κρεμμύδι και μεταφέρετε στο φούρνο. Ψήστε 15-20 λεπτά, μέχρι το κρασί να αρχίσει να καραμελώνει. Αν θέλετε, προσθέστε λίγο λεμόνι καθώς θα σερβίρετε, πασπαλίζοντας με ψιλοκομμένο μάραθο ή άνηθο.

Α. Κρεμέζη, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού Έψιλον, Ιανουάριος 2009

ΣΑΛΑΤΕΣ

Σαλάτα με φινόκιο και μήλα

Υλικά:
2 ρίζες φινόκιο
5 μήλα
χυμός από 1 λεμόνι για τα μήλα
1 ματσάκι τρυφερή ρόκα
½ φλιτζάνι καρύδια
100 γρ. πεκορίνο
Για το dressing:
1 μικρό ξερό κρεμμύδι
1 κ.σ. μουστάρδα
1 κ.σ. μέλι
4 κ.σ. βαλσαμικό ξύδι
4 κ.σ. ελαιόλαδο
λίγο αλάτι

Εκτέλεση:
Κόβετε το φινόκιο στη μέση και κάθε μισό σε λεπτές φέτες. Κόβετε τα μήλα στη μέση, βγάζετε τα κουκούτσια, κρατάτε μισό μήλο για τη βινεγκρέτ και κόβετε τα υπόλοιπα σε λεπτές φέτες. Τα βάζετε όλα μαζί σε ένα μπολ και τα περιχύνετε με το χυμό του λεμονιού. Ξεπλένετε, στραγγίζετε τη ρόκα και την ψιλοκόβετε. Κόβετε το πεκορίνο σε μικρά κομμάτια.
Ετοιμάζετε το dressing: Ψιλοκόβετε το μισό μήλο, το βάζετε στο πολυμίξερ με τα υπόλοιπα υλικά και τα πολτοποιείτε. Ανακατεύετε σε ένα μπολ τη ρόκα, το φινόκιο, τα μήλα, τα καρύδια και το πεκορίνο. Περιχύνετε με το dressing, ανακατεύετε και σερβίρετε.

Β. Δρίσκας, Gourmet, Extra, Σαλάτες και Λαχανικά της Άνοιξης



Σαλάτα με πρασινάδες και καρύδια

Υλικά για 8 άτομα
2 πράσινες σαλάτες λόλα ρόσα, χοντροκομμένες
2 κόκκινες σαλάτες λόλα ρόσα, χοντροκομμένες
τα φύλλα από ½ ματσάκι ρόκα
τα τρυφερά φύλλα από 2 αντίδια, χοντροκομμένα
16 ντοματίνια, κομμένα στα 2
2 κ.σ. καρύδια χοντροκομμένα
2 κ.σ. σπόρους ροδιού
Για τη βινεγκρέτ:
3 κ.σ. μπαλσάμικο
9-10 κ.σ. ελαιόλαδο
1 κ.σ. μέλι
αλάτι, πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Διαδικασία:
Πλένουμε και στεγνώνουμε τις πρασινάδες. Τις μεταφέρουμε σε μια πιατέλα, προσθέτουμε τα ντοματίνια, σκορπίζουμε από πάνω τα καρύδια και τους σπόρους ροδιού.
Βινεγκρέτ: Χτυπάμε στο μούλτι ή στο μπλέντερ τα υλικά (λάδι, μπαλσάμικο, μέλι και αλατοπίπερο) μαζί με 1 κ.σ. χλιαρό νερό, μέχρι να γίνει μια ομοιογενής σάλτσα. Περιχύνουμε τη σαλάτα με τη σάλτσα και σερβίρουμε.

Μ. Λαμπράκη, Γαστρονόμος τ. 42, Οκτώβρης 2009



Γογγύλια στο φούρνο με κρασί και μέλι

Υλικά
4 κ.σ. βούτυρο
1 κιλό γογγύλια, καθαρισμένα και κομμένα σε φέτες ½ εκ.
αλάτι
1 κρεμμύδι μεγάλο, κομμένο στη μέση και σε λεπτές φέτες
1 φλιτζάνι κρασί λευκό ξηρό
1 κ.σ. μέλι
1 κ.σ. πικάντικη μουστάρδα (Dijon)
1-2 κ.σ. λεμόνι (ή όσο θέλετε)
2 κ.σ. ψιλοκομμένο μάραθο ή άνηθο

Εκτέλεση
Ζεματίστε σε βραστό νερό για 5 λεπτά τα γογγύλια και στεγνώστε τα σε πετσέτα. Σε βαθύ τηγάνι, λιώστε το βούτυρο και σοτάρετε λίγα-λίγα τα γογγύλια με το κρεμμύδι, να ροδίσουν. Μεταφέρετέ τα σε πυρίμαχο σκεύος. Προθερμάνετε το φούρνο στους 200oC. Σε δυνατή φωτιά, αφαιρέστε με ξύλινη σπάτουλα τα καμένα από το τηγάνι, προσθέτοντας κρασί, μέλι και μουστάρδα. Με το κρασί που βράζει, περιχύστε τα γογγύλια και το κρεμμύδι και μεταφέρετε στο φούρνο. Ψήστε 15-20 λεπτά, μέχρι το κρασί να αρχίσει να καραμελώνει. Αν θέλετε, προσθέστε λίγο λεμόνι καθώς θα σερβίρετε, πασπαλίζοντας με ψιλοκομμένο μάραθο ή άνηθο.

Α. Κρεμέζη, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού Έψιλον, Ιανουάριος 2009

ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΡΩΙΝΟ

Μούσλι με γιαούρτι και μέλι

1 κούπα γιαούρτι
1 κούπα δημητριακά
1/3 ψημένα αμύγδαλα ή φουντούκια
3 κ.σ. μέλι
1 κ.γλ. βανίλια σε υγρή μορφή
2 κ.σ. χυμό λεμονιού
½ κούπα διάφορα ψιλοκομμένα αποξηραμένα φρούτα όπως δαμάσκηνα, χουρμάδες, σύκα (προαιρετικά)

Εκτέλεση: Προσθέστε σε ένα μπολ το γιαούρτι, το μέλι, τη βανίλια και το λεμόνι, ανακατέψτε και μοιράστε το μείγμα σε μικρά μπολάκια. Τοποθετήστε τα στο ψυγείο σε μικρά μπολάκια. Τοποθετήστε τα στο ψυγείο και λίγο πριν σερβίρετε το πρωινό ρίξτε τα μούσλι και τα αποξηραμένα φρούτα. Δοκιμάστε να αντικαταστήσετε τα αποξηραμένα φρούτα με φρέσκα και δημιουργήστε άπειρους συνδυασμούς γεύσεων. Αντικαταστήστε το χυμό του λεμονιού με χυμό από πορτοκάλι ή μανταρίνι και αντί για μέλι βάλτε σιρόπι καραμέλας ή σοκολάτας, marple syrup ή ακόμα και πετιμέζι.

Α. Λάγος, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού Έψιλον, Μάρτιος 2009

Γκοφρέτα με νιφάδες καλαμποκιού

Υλικά:
1 κούπα νιφάδες καλαμποκιού
1 κούπα αμύγδαλα χοντροκομμένα
½ κούπα ινδοκάρυδο
¼ κούπας βρώμη
ξύσμα από μισό πορτοκάλι
2 κουταλιές της σούπας αλεύρι για όλες τις χρήσεις
¼ κούπας μαύρη ζάχαρη
3 κουταλιές της σούπας βούτυρο
2 κουταλιές της σούπας μέλι
4 κουταλιές της σούπας αποξηραμένες μπανάνες ή βερίκοκα

Εκτέλεση:
Προθερμάνετε το φούρνο στους 170. Σε ένα μπολ, ανακατέψτε μαζί τις νιφάδες καλαμποκιού, τα αμύγδαλα, το ινδοκάρυδο, τη βρώμη και το αλεύρι. Σε ένα μικρό κατσαρολάκι βάλτε τη ζάχαρη, το βούτυρο, το μέλι και βράστε για 30 δευτερόλεπτα ή μέχρι να λιώσουν όλα τα υλικά. Προσθέστε το μείγμα με τις νιφάδες καλαμποκιού και ανακατέψτε καλά. Βάλτε σε ένα ταψί ένα κομμάτι λαδόκολλας και απλώστε πάνω το μείγμα προσέχοντας να έχει περίπου 2 εκ. πάχος και ψήστε την γκοφρέτα για 20 λεπτά. Αφήστε να κρυώσουν εντελώς και κόψτε σε κομμάτια. Για να γίνει η γκοφρέτα πιο τραγανή, μπορείτε να αντικαταστήσετε τη μισή ποσότητα από τις νιφάδες καλαμποκιού με νιφάδες ρυζιού. Λιώστε σε μπεν μαρί σοκολάτα (μπίτερ, γάλακτος ή λευκή) και αλείψτε τις γκοφρέτες για μια γρήγορη και απολαυστική λιχουδιά.



Μάφιν με νιφάδες δημητριακών και μέλι

Υλικά:
Λάδι
1 ½ κούπα αλεύρι για όλες τις χρήσεις
1 κούπα αλεύρι ολική άλεσης για όλες τις χρήσεις
1 κούπα ζάχαρη
1 κούπα νιφάδες βρώμης
90 γρ. βούτυρο
¼ της κούπας μέλι
1 ¼ κούπες κρέμα γάλακτος
1 αβγό, ελαφρά χτυπημένο

Εκτέλεση:
Προθερμάνετε το φούρνο στους 180. Ψεκάστε ελαφρώς με λάδι τις φόρμες για τα μάφιν. Τοποθετήστε τα αλεύρια σε ένα μεγάλο μπολ. Ανακατέψτε μαζί με τη ζάχαρη και 3/4 της κούπας βρώμη. Σε κατσαρολάκι λιώστε μαζί το βούτυρο με το μέλι. Αφήστε το να κρυώσει ελαφρά. Σε μια κανάτα ανακατέψτε την κρέμα γάλακτος με το ελαφρά χτυπημένο αβγό. Στο μείγμα με τα στεγνά υλικά, κάντε μια ‘τρύπα’ και προσθέστε το μείγμα με την κρέμα γάλακτος και το αβγό, όλο μαζί. Ανακατέψτε με ήρεμες κινήσεις, μέχρι να ενωθούν τα υλικά. Με κουτάλι μοιράστε σε ίσες ποσότητες το μείγμα στις φόρμες των μάφιν. Όσες νιφάδες βρώμης μας έχουν μείνει, τις μοιράζουμε ομοιόμορφα πάνω στα μάφιν. Ψήστε για 20-25 λεπτά, μέχρι να γίνει η ζύμη. Αφήστε τα στο σκεύος 5 λεπτά για να κρυώσουν. Για να κρυώσουν εντελώς, τοποθετήστε τα σε μια σχαριέρα

Χρήσιμη συμβουλή: Αν ανακατέψετε υπερβολικά το μείγμα με το βούτυρο, τα μάφιν σας θα γίνουν στενά και λαστιχωτά. Χρησιμοποιήστε γάλα αντί για βούτυρο αν προτιμάτε. Τα συγκεκριμένα μάφιν σερβίρονται καλύτερα ζεστά.

Μ. Σιδηροπούλου, Gourmet, Ειδική έκδοση του περιοδικού έψιλον, Φεβρουάριος 2009

ΤΟ ΚΕΡΙ

Άμεση αξιοποίηση του κεριού στην ιατρική
Η συμβατότητα του ανθρώπινου ιστού με ελαστικές ενθυλακώσεις ηλεκτρονικών μικροσυσκευών που εμφυτεύονται στο σώμα αυξάνεται σημαντικά όταν στο ελαστικό κόμμι ενσωματωθεί κερί κατά τη διαδικασία της εκθείωσης (σκλήρυνση του καουτσούκ με θείο).
Το κερί χρησιμοποιήθηκε ως φαρμακευτική ουσία για να αντιμετωπισθεί η χρόνια μαστίτιδα, το έκζεμα, τα εγκαύματα, οι διάφορες πληγές, η τροχοφυτία, η δερματίτιδα, η θυλακίτιδα, η θηλωμάτωση και τα αποστήματα ή τα σπυριά του δέρματος. Παράλληλα με τις αλοιφές και τα διάφορα άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, υπάρχει επίσης και κερί σε σπρέι που δημιουργεί μια λεπτή στοιβάδα πάνω στην πληγή. Το κερί χρησιμοποιήθηκε αρκετά στην οδοντιατρική γιατί βρέθηκε ότι περιορίζει την τερηδόνα και δυναμώνει τα ούλα.
Ρουμάνοι επιστήμονες βρήκαν ότι το κερί που χρησιμοποιούν οι μέλισσες για να καλύψουν το ώριμο μέλι (απολεπίσματα) έχει αντιβιοτικές ουσίες που συμβάλλουν στην συντήρηση του μελιού. Το κερί αυτό παρουσιάζει και αξιόλογη θεραπευτική δράση για παρειακές στοματικές αρρώστιες, για φαρυγγοαμυγδαλίτιδες και άλλα προβλήματα του άνω αναπνευστικού αγωγού. Σε κλινικές μελέτες που έγιναν από τους ίδιους επιστήμονες, το κερί απολεπισμάτων, βοήθησε αρκετά την αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων.

Βελτίωση φαρμακευτικών σκευασμάτων
Αρκετές φαρμακευτικές ουσίες που έχουν κοκκώδη μορφή περιβάλλονται με λεπτή στρώση από κερί πριν να τοποθετηθούν στις κάψουλες ώστε να αποκτήσουν ομοιομορφία ανεξάρτητα από το διαφορετικό τους μέγεθος. Ο Merck (1970) εξασφάλισε πατέντα για την διαδικασία σταθεροποίησης φαρμάκων σε λεπτές κάψουλες ζελατίνης χρησιμοποιώντας ένα μείγμα κεριού, λεκιθίνης και βιταμινών. Οι περιοδοντικοί επίδεσμοι αποτελούνται από 40-50% από κερί. Αρκετά υπόθετα περιέχουν ή περιβάλλονται από κερί μελισσών που επιτρέπει την ελεγχόμενη ελευθέρωση της δραστικής ουσίας στον ανθρώπινο οργανισμό.
Επιστήμονες περιέβαλαν την ασπιρίνη με κερί και αιθυλική κελουλόζη και βρήκαν ότι το περικάλυμμα μειώνει την ταχύτητα με την οποία η ασπιρίνη διαλύεται στο αίμα με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η σταθερότητα του φαρμάκου χωρίς να επηρεάζεται η βιολογική του δράση. Η αποτελεσματικότητα της ασπιρίνης επίσης αυξήθηκε, γιατί η αξιοποίησή της από τον οργανισμό βελτιώθηκε.

Αξιοποίηση κεριού από τη βιομηχανία των καλλυντικών και ειδών καλλωπισμού
Αρκετά αποτριχωτικά περιέχουν ως κύριο συστατικό το κερί. Τα διάφορα ‘στικς’ που χρησιμοποιούνται τόσο για τον καλλωπισμό, όσο και για την προστασία των ευαίσθητων περιοχών του σώματος έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα κερί. Αρκετά αντιεφιδρωτικά περιέχουν μελισσοκερί, το οποίο συγκρατεί τις βακτηριογόνες ουσίες του σκευάσματος. Το κερί χρησιμοποιήθηκε επίσης σε τοπικά αναισθητικά, σε αποσμητικά χώρου, σε οδοντόπαστες, σε αντηλιακά λάδια, σε κρέμες ξυρίσματος και άλλα προϊόντα καθημερινής χρήσης. Η ποιότητα στις κρέμες ομορφιάς και γενικά στα καλλυντικά βελτιώνεται με το μελισσοκερί, γιατί αυξάνεται η συνοχή τους λόγω αντίδρασης των λιπαρών οξέων του κεριού με την στεατική αλκόολη.

Το κερί στην καπνοβιομηχανία
Αρκετά φίλτρα τσιγάρων περιέχουν κερί μελισσών το οποίο συγκρατεί την πίσσα και τη νικοτίνη χωρίς να επηρεάζει το άρωμα του καπνού.

Αξιοποίηση κεριού στη βιομηχανία των βερνικιών
Μια από τις μεγαλύτερες χρήσεις του κεριού είναι η αξιοποίησή του σε βερνίκια για παρκέ, δάπεδα, έπιπλα και αυτοκίνητα.

Άλλες χρήσεις
Αρκετές μαστίχες και κουφέτες έχουν κερί. Το κερί χρησιμοποιείται ως προσκολλητικό σε εντομοκτόνα, σε εντομοαπωθητικά σκευάσματα και σε μπογιές ζωγραφικής.

Από το ‘Η Μέλισσα και τα Προϊόντα της’, έκδοση της Μελισσοκομικής Επιθεώρησης

ΤΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ: Μια πλούσια πηγή φαρμακευτικών ουσιών

Χημική σύνθεση και τρόπος δράσης
Το δηλητήριο της μέλισσας είναι ένα πολύπλοκο μείγμα χημικών ουσιών, που εξασκεί φαρμακευτική δράση και επηρεάζει τη φυσιολογία ενός οργανισμού.

Θεραπευτική δράση

1. Θεραπεία Αρθρίτιδας και ρευματισμών
Το δηλητήριο της μέλισσας χρησιμοποιείται με επιτυχία εναντίον της ρευματοειδούς πολυαρθρίτιδας. Περιορίζει τους ισχιακούς πόνους, την νευραλγία, την νευρομιαλγία, τη μεσοπλεύριο και βρογχική νευραλγία.

2. Διάφορες άλλες αρρώστιες
Εφαρμόστηκε στη Ρωσία για τη θεραπεία ασθενών που υπέφεραν από αρθρίτιδα, μυαλγία, μυΐτιδα, ριζίτιδα, μεσοπλεύριο νευραλγία, γαστρικό έλκος, πληγές που δύσκολα κλείνουν, θρομβοφλεβίτιδα στις υποδόριες φλέβες, θυρεοτοξίκωση και καρκίνο.

3. Γαστρικό έλκος
Σε ασθενείς που υπέφεραν από 5 έως 15 χρόνια από γαστρικό έλκος (trophic ulcers) εφαρμόστηκαν με επιτυχία κεντρίσματα μελισσών με παράλληλη καθημερινή χορήγηση αντιβιοτικών και μελιού.

4. Δηλητήριο και χειρουργικές επεμβάσεις
Το δηλητήριο της μέλισσας σε αρκετές περιπτώσεις βοηθά ασθενείς που δέχονται δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις. Κλινικά αποτελέσματα υπάρχουν στη Ρωσία.
Μεταξύ των περιπτώσεων που το δηλητήριο της μέλισσας βοηθά είναι η γενική αθηροσκλήρωση, η αθηροσκλήρωση των περιφερειακών αγγείων αίματος, οι παραμορφώσεις σπονδυλαρθρίτιδας και οι τομές που γίνονται από επεμβάσεις στον κοιλιακό χώρο.

5. Δηλητήριο και φυματίωση
Το δηλητήριο των μελισσών διευρύνει τα τριχοειδή αγγεία και τις αρτηρίες, αυξάνει την αιμογλοβίνη, μειώνει το ιξώδες και την πηκτικότητα του αίματος, έχει διεγερτική δράση στην καρδιά και τους μυς, επηρεάζει τον μεταβολισμό, και μειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Οι επιδράσεις αυτές εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα από Ρώσους επιστήμονες, οι οποίοι χρησιμοποίησαν το δηλητήριο της μέλισσας σε 1302 ασθενείς με φυματίωση.

6. Δηλητήριο και καρκίνος
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα ομάδας ερευνητών στο Sydney της Αυστραλίας, η ουσία μελιτίνη που βρίσκεται στο δηλητήριο των μελισσών σκτώνει τα καρκινογόνα κύταρρα ενώ δεν επηρεάζει τα υγιή. Σε εργαστηριακές έρευνες η μελιτίνη έδρασε κατασταλτικά σε περιπτώσεις καρκίνου των οστών.
Συγκεκριμένα οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η μελιτίνη ενεργεί άμεσα στην επιφάνεια των καρκινογόνων κυτάρρων, προκαλώντας την αυτόματη νέκρωσή τους. Το γεγονός ήταν γνωστό από παλιά, αλλά πρόσφατα τεκμηριώθηκε από τους Αυστραλούς επιστήμονες. Στο μέλλον ενδέχεται να αποτελέσει τη βάση ενός νέου τύπου χημειοθεραπείας με σαφώς μειωμένες παρενέργειες.
Ερευνητικές ομάδες πειραματίζονται στην παραγωγή επαρκών ποσοτήτων μελιτίνης και ελπίζουν σύντομα να είναι σε θέση να προχωρήσουν σε πειράματα μεγαλύτερης έκτασης.
Από το ‘Η Μέλισσα και τα Προϊόντα της’, έκδοση της Μελισσοκομικής Επιθεώρηση

Η ΠΡΟΠΟΛΗ

Τί είναι;
Η πρόπολη είναι ρητινώδης κολλητική ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες από διάφορα φυτά, την εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και άλλες ουσίες και τη χρησιμοποιούν για να στεγανοποιήσουν και να απολυμάνουν το εσωτερικό της φωλιάς τους.
Η ονομασία οφείλεται στο ότι οι μέλισσες την τοποθετούν μπροστά στην είσοδο (προ της πόλης) ώστε να την στενέψουν και να εμποδίσουν την είσοδο στη φωλιά διαφόρων εχθρών όπως είναι τα ποντίκια, οι μεγάλες πεταλούδες κ.ά.

Χημική Σύσταση
Η πρόπολη περιέχει:

* Ρητίνη κατά 55%
* Κερί κατά 30%
* Αιθέρια έλαια κατά 10%
* Γύρη κατά 5%
* Τα υπόλοιπα συστατικά της είναι αρωματικές ουσίες, ζάχαρα, βάλσαμα, τερπένια, αλειφατικά οξέα και οι εστέρες τους, φλαβόνες, ανόργανες ουσίες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και άλλα γνωστά και άγνωστα συστατικά.

Φυσικές Ιδιότητες
Το χρώμα της πρόπολης εξαρτάται από τη φυσική της σύσταση. Συνήθως είναι καφέ-πράσινη, καστανή, σκούρο καφέ. Είναι αδιάλυτη στο νερό και διαλυτή στην αλκοόλη, στη βενζίνη και σε διάλυμα καυστικού νατρίου. Σε θερμοκρασίες πάνω από 25oC είναι μαλακή, εύκαμπτη και κολλά στα χέρια, ενώ σε θερμοκρασίες πάνω από 15oC γίνεται σκληρή και εύθραυστη.

Επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό
1. Η πρόπολη έχει βακτηριοστατικές και βακτηριοκτόνες ιδιότητες. Χρησιμοποιείται για την θεραπεία τραυμάτων των αναπνευστικών οργάνων, της στοματικής κοιλότητας και άλλων περιοχών του ανθρώπινου σώματος.
2. Η πρόπολη περιέχει σε μεγάλες συγκεντρώσεις φλαβόνες, φλαβανόλες οι οποίες έχουν τις εξής επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό:

* Έχουν αντιφλεγμονική δράση στις αρθρώσεις, στο δέρμα και στους βλεννώδεις ιστούς.
* Προστατεύουν τη βιταμίνη C από οξυδώσεις.
* Έχουν ευεργετική επίδραση στα τριχοειδή αγγεία.
* Παρατείνουν τη δράση της αδρεναλίνης αναστέλλοντας την ο-μεθυλοτρανσφεράση.
* Αναστέλλουν τη συνάθροιση ερυθροκυτάρρων.
* Βελτιώνουν την κυκλοφορία αίματος στα τριχοειδή αγγεία.
* Έχουν αντιβακτηριακή δράση στα gram θετικά και gram αρνητικά βακτήρια.
* Έχουν αντισηπτική δράση.

3. Αλκοολικό εκχύλισμα πρόπολης 50% χρησιμοποιείται για την θεραπεία της χρόνιας ωτίτιδας.
4. Η πρόπολη χρησιμοποιείται κατά του χρόνιου κνησμού, για την θεραπεία της τοπικής κοκκινίλας, της φαρυγγίτιδας, των μυκητιάσεων και για γενικά προβλήματα ωτορινολαρυγγολογίας.
5. Βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων ρευματικής αρθρίτιδας και σπονδυλικής αγκύλωσης.
6. Η πρόπολη έχει θετικά αποτελέσματα στη θεραπεία των αγγειοκινητικών νεύρων που προκαλούν την καταρροή των αναπνευστικών κυττάρων (συνάχι).
7. Η πρόπολη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του έλκους και των προβλημάτων του προστάτη.
8. Η πρόπολη χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική για την θεραπεία προβλημάτων της στοματικής κοιλότητας.

Από το ‘Η Μέλισσα και τα Προϊόντα της’, έκδοση της Μελισσοκομικής Επιθεώρησης

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ

Τί είναι ο βασιλικός πολτός;
Είναι κρεμώδης ουσία που εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των εργατριών μελισσών. Προορίζεται για τη διατροφή όλων των ατελών σταδίων της μέλισσας γι’ αυτό και ονομάζεται γάλα των μελισσών. Η ονομασία βασιλικός πολτός προέρχεται από το ότι οι προνύμφες που προορίζονται για να γίνουν βασίλισσες, καθώς επίσης και οι ενήλικες βασίλισσες τρέφονται αποκλειστικά με μεγάλη ποσότητα από την τροφή αυτή. Στην αποκλειστική θρέψη με βασιλικό πολτό έγκειται η μετατροπή της εργάτριας σε βασίλισσα.

Χημική σύσταση
Ο βασιλικός πολτός είναι πλούσια πηγή βιταμινών, ανόργανων στοιχείων και αμινοξέων. Η μέση χημική του σύσταση είναι:

* υγρασία 65%
* πρωτεΐνες 14%
* υδατάνθρακες 12%
* λιπίδια 5%
* ανόργανα στοιχεία 1%
* διάφορες ενώσεις (10-υδροξυ-δεκενοϊκό οξύ, γ-γλουβουλίνη, νουκλεϊκά οξέα, βιταμίνες της ομάδας Β, βιταμίνη C κ.α.) 3%

Σημειώνεται ότι αρκετά συστατικά του βασιλικού πολτού παραμένουν ακόμη απροσδιόριστα.

Φυσικές Ιδιότητες
Το χρώμα του βασιλικού πολτού έχει μεγάλη σημασία γιατί αποτελεί δείκτη της φρεσκότητας και της καταλληλότητάς του. Ο φρέσκος βασιλικός πολτός έχει λαμπερό ασπρουδερό χρώμα έως ανοικτό κίτρινο.
Η υφή του είναι ζελατινώδης παχύρρευστη, αλλά με την πάροδο του χρόνου μεταβάλλεται σε συμπαγή.
Χαρακτηρίζεται από ελαφρύ άρωμα και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ χαμηλό ph που έχει (3.5-4.5).

Επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό
Ο βασιλικός πολτός έγινε αντικείμενο πολλών μελετών κάτω από αυστηρό ιατρικό έλεγχο σε νοσοκομεία, με την επίβλεψη γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων. Οι έρευνες έγιναν κυρίως για τις επιδράσεις του προϊόντος στις νευρασθένειες, στην ανάρρωση από διάφορες καταστάσεις, στην υπερκόπωση, στην γηριατρική, στην πορεία της εγκυμοσύνης και σε αρκετές περιπτώσεις διαταραχών του οργανισμού.
Δυστυχώς η υπέρμετρη και παραπλανητική διαφήμιση παρουσίασε τον βασιλικό πολτό σαν πανάκεια με αποτέλεσμα οι θετικές επιδράσεις που τεκμηριώθηκαν με μόχθο από επιστήμονες, να αμφισβητούνται και να γίνονται βορά ειρωνικών σχολίων στον καθημερινό τύπο. Για τον λόγο αυτό, στηριζόμενοι στη διεθνή βιβλιογραφία, δίνονται κατωτέρω οι τεκμηριωμένες απόψεις για τις θετικές επιπτώσεις του βασιλικού πολτού στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι απόψεις αυτές αποτελούν συμπεράσματα μακροχρόνιων επιστημονικών μελετών σε νοσοκομεία με μεγάλο αριθμό ασθενών, γι’ αυτό και δύσκολα μπορούν να αμφισβητηθούν.

1. Ο Βασιλικός Πολτός βοηθά στην αντιμετώπιση των ρευματικών αρθρίτιδων, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε 10-υδροξυ-δεκενοϊκό και πεντοθενικό οξύ.
2. Ο Βασιλικός Πολτός βοηθά το γερασμένο και ταλαιπωρημένο οργανισμό. Στους υποτασικούς παρατηρήθηκε αύξηση της πίεσης και γενικά σε όλους διαπιστώθηκε αίσθημα ευφορίας.
3. Ο Βασιλικός Πολτός βρίσκει μεγάλη εφαρμογή στην παιδιατρική. Ιταλοί επιστήμονες μετά από μακρόχρονα πειράματα σε βρέφη που γεννήθηκαν πρόωρα, σε παιδιά ηλικίας μέχρι 7.5 χρόνων, καθώς επίσης και σε παιδιά με αναιμία, πνευμονία, βακτηριακές λοιμώξεις και άλλα, κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα: (α) Σε όλες τις περιπτώσεις ο βασιλικός πολτός αύξησε το σωματικό βάρος, (β) Βελτίωσε σημαντικά την όρεξη. Τα θετικά αποτελέσματα εμφανίζονται συνήθως 20 μέρες μετά την έναρξη της θεραπευτικής αγωγής (γ) Αυξάνονται και σταθεροποιούνται τα ερυθρά αιμοσφαίρια σε αναιμικά παιδιά, (δ) Ενισχύεται σημαντικά η δυναμικότητα του οργανισμού και η αντοχή του σε αρρώστιες.
4. Η υψηλή περιεκτικότητα του βασιλικού πολτού σε ακετυλοχολίνη (1.2 mg./gr. βασιλικού πολτού) βοηθά ώστε να μειωθεί η πίεση του αίματος και θεραπεύει τη χρόνια δυσκοιλιότητα.
5. Ο βασιλικός πολτός βελτιώνει τη γενική διάθεση, αυξάνει την ικανότητα για εργασία και την όρεξη και βοηθά ώστε τα άτομα να αποκτήσουν μεγαλύτερη διανοητική και σωματική δύναμη.
6. Ο βασιλικός πολτός έχει αντισηπτικές και μικροβιοκτόνες ιδιότητες
7. Ο βασιλικός πολτός βρίσκει εφαρμογή στην θεραπεία της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.
8. Ο βασιλικός πολτός είναι ωφέλιμο θεραπευτικό μέσο για την προστασία των ούλων από αιμορραγίες.
9. Ο βασιλικός πολτός διεγείρει τα επινεφρίδια με αποτέλεσμα την έκκριση ορμονών που έχουν σχέση με τον μεταβολισμό των υδατανθράκων.
10. Ο βασιλικός πολτός έχει ευεργετικές ιδιότητες σε ορισμένα είδη δέρματος. Επίσης βοηθά στο να αντιμετωπιστεί ο ερυθηματώδης λύκος, το ερύθημα στο πρόσωπο και άλλες καταστάσεις κακής υγείας του δέρματος.
11. Ο βασιλικός πολτός βοηθά άτομα που πάσχουν από γενική εξάντληση, ζαλάδες και γενικά κακοκεφιά.
12. Ο βασιλικός πολτός περιέχει γενετήσιες ορμόνες (τεστοστερόλη, προγεστερόλη, οισταδιόλη) σε συγκεντρώσεις που βοηθούν τους άντρες να βελτιώσουν τη σεξουαλική τους ζωή και να αυξήσουν τη μυϊκή τους δύναμη. Στις γυναίκες συμβάλλει σημαντικά στη γαλακτοπαραγωγή μετά τη γέννα και στην αγγείωση του δέρματος δίνοντάς του έτσι λαμπερότητα και ομορφιά.

Η ΓΥΡΗ

Η ΓΥΡΗ

Η γύρη είναι προϊόν που συγκεντρώνουν οι μέλισσες από διάφορα λουλούδια. Είναι η πλουσιότερη φυσική τροφή σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, απαραίτητα αμινοξέα, ορμόνες, ένζυμα και άλλα χρήσιμα συστατικά για την διατροφή μας.

Η γύρη έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ρουτίνη, γνωστή ως βιταμίνη R (60 mg/ 100 gr. γύρης), η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων, προφυλάσσοντας έτσι τον οργανισμό από εγκεφαλικές αιμορραγίες.

Η γύρη περιέχει γουαδοτρόπες ορμόνες, που είναι οι βιολογικά δραστικές ουσίες που δρουν απευθείας στους γενετικούς αδένες, τόσο του άρρενος όσο και του θήλεος. Η σπερματογένεση στον άνδρα και η φυσιολογική εξέλιξη των ωοθυλακίων στη γυναίκα καθορίζονται σημαντικά από την παρουσία των ορμονών αυτών.

Η γύρη βοηθά στη διανοητική λειτουργία, ενισχύει τη συστολή της καρδιάς, έχει διουρητική δράση.

Η γύρη βελτιώνει την όρεξη γι’ αυτό και συνίσταται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις:

* αδυναμίας και γενικής εξασθένησης του οργανισμού
* απώλειας βάρους
* εντερικών ανωμαλιών
* ψύχωσης και νευρασθενειών
* απώλειας μνήμης
* κακού μεταβολισμού

Η γύρη βελτιώνει την κατάσταση ατόμων που έχουν ήπιες αλλεργικές εκδηλώσεις και τους βοηθά ώστε να αποκτήσουν βαθμιαία αντίσταση (ανοσοποίηση).

Η γύρη βελτιώνει την θεραπευτική αγωγή στην προστατίτιδα

Η γύρη είναι πλούσια σε κιστίνη, ένα αμινοξύ που επηρεάζει θετικά την τριχοφυΐα και το χρώμα των μαλλιών.

Η γύρη μετριάζει και περιορίζει σημαντικά τα προβλήματα της εμμηνόπαυσης

Η γύρη δίνει ευεξία, αυξάνει την αυτοπεποίθηση και βελτιώνει τη σεξουαλική κατάσταση.

Η γύρη περιέχει βιολογικά ενεργές ουσίες που επηρεάζουν θετικά τον μεταβολισμό του νερού, ελέγχουν την όρεξη, την απόθεση λίπους στον οργανισμό, την λειτουργία των ωοθηκών και του θυρεοειδούς αδένα και γενικά προάγει την καλή φυσική κατάσταση του σώματος.

Οι υγιέστεροι και μακροβιότεροι άνθρωποι του κόσμου, οι κάτοικοι των Ιμαλαΐων, του Καυκάσου και των βουνών Βικαμπόμπα στο Εκουαδόρ, χρησιμοποιούν τη γύρη στο καθημερινό τους διαιτολόγιο.

Πόση γύρη πρέπει να τρώμε τη μέρα;
35 γρ. γύρης (μια κουταλιά της σούπας) την ημέρα καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες μας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Η γύρη μπορεί να καταναλωθεί αυτούσια ή διαλυμένη σε γάλα ή χυμό πορτοκάλι.
Η κατανάλωση γύρης πρέπει να ξεκινήσει με μικρή ποσότητα μέχρι να συνηθίσει το στομάχι. Προτείνεται μια κουταλιά του γλυκού καθημερινά για μια περίπου βδομάδα και σταδιακή αύξηση σε μια κουταλιά της σούπας. Η κατανάλωση γύρης θα πρέπει να συνεχιστεί χωρίς διακοπή για 4-6 μήνες ανάλογα με την αντίδραση κάθε ατόμου ξεχωριστά.

Από το ‘Η Μέλισσα και τα Προϊόντα της’, έκδοση της Μελισσοκομικής Επιθεώρησης

ΤΟ ΜΕΛΙ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ

Δεν μπορείς να μιλήσεις για το μέλι σαν αυτό να ήταν απλά άλλο ένα φυτικό και κτηνοτροφικό προϊόν ή μια γλυκαντική ουσία. Στη δημιουργία του μελιού συνηγορεί όλη η φύση. Καλό θα ήταν λοιπόν να ξεκινήσουμε από την αρχή, πριν δηλαδή το μέλι μετασχηματιστεί σε αυτό το πολύτιμο τρόφιμο και φάρμακο μαζί.
Ο φυτικός κόσμος ερωτεύεται, γονιμοποιείται και πολλαπλασιάζεται χωρίς πόδια. Αυτό κατά ένα μέρος το έχουν αναλάβει τα έντομα και ο αέρας. Χωρίζουμε λοιπόν τη γύρη, δηλαδή το σπέρμα του αρσενικού φυτού σε δύο είδη, την ανεμόφιλη και την εντομόφιλη, ανάλογα με τον τρόπο που έχει επιλέξει το κάθε φυτό για να μεταφέρει τη γύρη από το από το αρσενικό στο θηλυκό. Η διαδικασία αυτή λέγεται επικονίαση και την αναλαμβάνουν κατά κύριο λόγο οι μέλισσες. Η επικονίαση είναι πολύ σημαντική για τον πλανήτη. Χωρίς αυτή το μεγαλύτερο μέρος των έμβιων όντων θα χανόταν, όπως άλλωστε ομολογεί και ο Αϊνστάιν: χωρίς τη μέλισσα η ανθρωπότητα έχει μόνο 4 χρόνια ζωής. Η προσφορά της λοιπόν είναι ανυπολόγιστη.
Το κίνητρο για να επισκεφθεί τα φυτά η μέλισσα και να μεταφέρει το σπέρμα από το αρσενικό άνθος στο θηλυκό είναι το νέκταρ και τα φυτά την κατευθύνουν προς τον στόχο αυτό με το δυνατό και ευχάριστο άρωμα αλλά και τα έντονα χρώματα. Το νέκταρ είναι η έκκριση από ειδικούς αδένες των φυτών, τα νεκτάρια, που βρίσκονται στο εσωτερικό και κοντά στη βάση των λουλουδιών, όπου εκκρίνουν έναν ζαχαρούχο χυμό με 80% υγρασία. Δεν είναι όμως μόνο κάτι τέτοιο. Για να μην σας κουράσω θα πω απλά ότι το νέκταρ είναι ένα βιολογικό πάζλ από 180 διαφορετικά κομμάτια που θα το δούμε εκτενέστερα παρακάτω. Η μέλισσα κάνει 12 ταξίδια κατά μέσο όρο την ημέρα. Σε κάθε ταξίδι επισκέπτεται 200 ως 300 λουλούδια. Μια μόνο συλλέκτρια επισκέπτεται κατά μέσο όρο 2500-3500 την ημέρα. Ακολούθως, κάθε πρωί ξεκινούν από μια δυνατή κυψέλη γύρω στις 20.000 συλλέκτριες, που μέχρι το τέλος της ημέρας θα έχουν καταφέρει να επισκεφθούν 50-70 εκατομμύρια λουλούδια (επισημαίνουμε ότι τα περισσότερα από αυτά έχουν βοτανικές ιδιότητες, πολύτιμες για την ανθρώπινη υγεία). Τα 12 φορτία μιας ημέρας ζυγίζουν μόλις 0.36 εκατοστά του γραμμαρίου. Μετά από δουλειά 20 ημερών και αφού έχει αφαιρεθεί το 63% της υγρασίας του νέκταρος η κάθε συλλέκτρια θα έχει συγκεντρώσει μόλις 1.5 γραμμάριο μελιού.
Το μέλι μπορεί να προέρχεται από τα άνθη των φυτών, οπότε μετατρέπεται από νέκταρ σε μέλι, ή να είναι μελίτωμα, δηλαδή ζαχαρούχος χυμός που τον προσλαμβάνουν οι μέλισσες με την μεσολάβηση κάποιων εντόμων που παρασιτούν στα φυτά. Τέτοια φυτά είναι το πεύκο και το έλατο. Στο πεύκο pinus halepensis παρασιτεί το έντομο marsellina hellenica που βρίσκεται στην Ελλάδα και στα παράλια της Μ. Ασίας. Από αυτό το φοβερό δίδυμο παράγεται το πευκόμελο, ένα μέλι εξαιρετικής γεύσης και αρώματος, πλούσιο σε ιχνοστοιχεία. Στο έλατο πάλι παρασιτεί το παράσιτο physokermes hemicryphus, παράγοντας μελίτωμα εξαιρετικής ποιότητας. Στον ορεινό όγκο του Μαινάλου παράγεται ένα ελατόμελο με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δεν απαντώνται σε καμία άλλη περιοχή της Ελλάδας και του κόσμου. Το μέλι αυτό αποτελεί το μοναδικό ελληνικό μέλι προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (Π.Ο.Π.).
Το μέλι όπως προαναφέραμε δεν είναι μια απλή γλυκαντική ουσία, όπως η ζάχαρη, η οποία μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα υγείας. Είναι ένα προϊόν μεγάλης βιολογικής αξίας, φυτικής και συνάμα ζωϊκής προέλευσης. Φυτικής λόγω του νέκταρος των φυτών και ζωικής λόγω των ενζύμων που ενσωματώνει η μέλισσα στο μέλι, τα οποία προκαλούν ζύμωση και διάσπαση των φυτικών ζαχάρων με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν.
Είπαμε προηγουμένως ότι το νέκταρ και εν συνεχεία το μέλι αποτελείται από 180 διαφορετικές ουσίες. Αλλά αυτό που κάνει το μέλι αξεπέραστο δεν είναι τόσο τα επιμέρους στοιχεία που περιέχει, αλλά η συνύπαρξη όλων αυτών των στοιχείων σε ένα σύνολο με καθορισμένες αναλογίες και η συνλειτουργικότητά τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Αυτή η αρμονική συνεύρεση δίνει στο μέλι μοναδικές ιδιότητες.

Η χημική σύσταση του μελιού
Σε μια πρώτη γενική κατάταξη, μπορούμε να πούμε ότι το μέλι αποτελείται από 16-17% υγρασία, 77-78% υδατάνθρακες και 6% όλα τα υπόλοιπα συστατικά του.
Υδατάνθρακες: Πρόκειται για το σύνολο των ζαχάρων του μελιού που είναι πάμπολλα και πολλών κατηγοριών. Συνοπτικά θα πούμε ότι το σύνολο των ζαχάρων του μελιού αποτελούν δύο απλά, φυσικά ζάχαρα: η φρουκτόζη και η γλυκόζη. Αυτά τα δύο ζάχαρα δεν υπάρχουν αυτούσια στο νέκταρ που παίρνει η μέλισσα από τα λουλούδια. Είναι προϊόν διάσπασης ενός άλλου ζαχάρου της ζακχαρόζης που υπάρχει κατά κόρον στους φυσικούς χυμούς των λουλουδιών. Αυτή η διάσπαση επιτυγχάνεται με τη βοήθεια ενός ενζύμου που έχει η μέλισσα στους αδένες της και λέγεται ιμβερτάση. Όταν δηλαδή η μέλισσα πηγαίνει σε ένα λουλούδι παίρνει νέκταρ που αποτελείται κατά κύριο λόγο από ζακχαρόζη. Το νέκταρ αυτό το μεταφέρει στο κοινωνικό στομάχι της και εκεί εκλύει παράλληλα ένα ένζυμο που λέγεται ιμβερτάση. Η ιμβερτάση διασπά τη ζακχαρόζη σε δύο πιο απλά ζάκχαρα, τη φρουκτόζη και τη γλυκόζη. Έτσι, αυτό που θα έκανε ο οργανισμός μας επίπονα, να διασπάσει δηλαδή τα ζάχαρα, το έχουν κάνει ήδη οι μέλισσες και είναι έτοιμο για μας.
Μετά την ανακάλυψη της χρωματογραφίας το 1952 παρατηρήθηκαν άλλα 20 ζάκχαρα χρήσιμα για τον οργανισμό που υπάρχουν στο μέλι εκτός της φρουκτόζης και της γλυκόζης. Τα ζάχαρα του μελιού αφομοιώνονται ταχύτατα από τον οργανισμό και αποτελούν μια πηγή ενέργειας και ευεξίας, ενδυναμώνοντας άτομα ταλαιπωρημένα από σωματική και πνευματική εργασία, αθλητές, εγκύους κλπ.
Άλλα στοιχεία
(α) Οργανικά Οξέα
Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί στο μέλι 18 οργανικά οξέα με κυριότερο το γλουκονικό που παράγεται μέσα στο μέλι ενζυμικά με διάσπαση της δεξτρόζης.
(β) Πρωτεΐνες και Αμινοξέα
Το μέλι έχει κάποιο ποσοστό πρωτεϊνών και αμινοξέων αλλά η συμμετοχή τους στη σύνθεσή του είναι μικρή. Συγκεκριμένα, έχουν εντοπιστεί 12 αμινοξέα που προέρχονται από τη γύρη η οποία εμπεριέχεται σε μικρές ποσότητες στο μέλι.
(γ) Μεταλλικά άλατα (ιχνοστοιχεία)
Παίζουν σπουδαίο ρόλο στο μεταβολισμό και στη θρέψη, καθώς είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων. Συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα και ρυθμίζουν την οξύτητα. Μερικά από αυτά είναι κάλιο, χλώριο, θείο, ασβέστιο, νάτριο, φώσφορος, μαγνήσιο, πυρίτιο, σίδηρος, μαγγάνιο, χαλκός, κοβάλτιο, ψευδάργυρος, άργυρος, βολφράμιο, ιρίδιο, νικέλιο, βανάδιο, χαλαζίας και βάριο.
(δ) Ένζυμα
Οι ενζυματικές αντιδράσεις είναι η βάση της ζωής. Τα κυριότερα ένζυμα προστίθενται στο νέκταρ από τις μέλισσες και συντελούν καθοριστικά στη μετατροπή τους σε μέλι. Ακόμα κι όταν το μέλι είναι ώριμο τα ένζυμα συνεχίζουν να δρουν μέσα του. Γι’ αυτό σωστά ονομάζουν το μέλι ζωντανό τρόφιμο. Όπως αναφέραμε παραπάνω, η ιμβερτάση, που εκκρίνεται από τους αδένες οι οποίοι περιβάλλουν τον πρόλοβο της μέλισσας, διασπά τη ζαχαρόζη σε απλά ζάχαρα (φρουκτόζη, γλυκόζη). Η διαστάση, ένα άλλο ένζυμο που παράγεται από τους αδένες της μέλισσας, είναι το ένζυμο που υδρολύει το άμυλο και τις δεξτρίνες.
Επιπλέον, στο μέλι περιέχεται, γλυκοδοξυδάση, ένζυμο που ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα και είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς θεωρείται υπεύθυνο για μια απ’ τις σπουδαιότερες ιδιότητες του μελιού. Η γλυκοδοξυζάση προπαρασκευάζει το γλουκονικό οξύ, το κυριότερο οξύ του μελιού και κατά τη διαδικασία αυτή παράγεται μεταξύ άλλων και υπεροξείδιο του υδρογόνου. Το τελευταίο αυτό έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί τη βάση της αντιβακτηριακής δράσης του μελιού. Αναφέρονται τέλος και άλλα ένζυμα στο μέλι, όπως η ινουλάση, η φωσφατάση, η καταλάση και η υποροξυδάση.
(ε) Βιταμίνες
Το μέλι γενικά δεν θεωρείται ιδιαίτερα βιταμινούχο. Πάντως οι βιταμίνες που περιέχει και που είναι κυρίως του συμπλέγματος Β, αν και δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ημερήσιες ανάγκες, δημιουργούν με την ελάχιστη παρουσία τους ευνοϊκές προϋποθέσεις για την απορρόφηση και αφομοίωση των ζαχάρων και γενικά η επέμβασή τους στον μεταβολισμό είναι καθοριστική. Όπως είπαμε είναι κυρίως ο εναρμονισμός, η συνύπαρξη και η παράλληλη δράση των ουσιών που κάνει την ευεργετική δράση του μελιού πραγματικά αξεπέραστη.
(στ) Αρωματικές ουσίες
Είναι διάφορες ουσίες όπως τανίνες, αλκαλοειδή, γλυκοσίδες, αλδεείδες, κετόνες, εστέρες, καροτίνια, πολυφαινολικά σύνθετα, γλυκερίδια, φωσφολιπίδια, παλμιτικό οξύ, χολίνη και άλλες που του προσδίδουν όλες τις ιδιαιτερότητες του αρώματος, της γεύσης και του χρώματος.

Τα προϊόντα της μέλισσας και η παιδική ηλικία

Από παλαιοτάτων χρόνων χρησιμοποιούσαν το φυσικό μέλι στην διατροφή των βρεφών. Οι πρώτες μαρτυρίες γι’ αυτό χρονολογούνται από το 900 π.Χ., όπου συνήθιζαν αμέσως με τη γέννηση του νεογέννητου να στάζουν στο στόμα του μερικές σταγόνες μελιού. Υπάρχει μια λαϊκή σοφία κατά την οποία, μια κουταλιά μέλι, που δίνεται στο παιδί, ωφελεί την υγεία του πολύ περισσότερο από μια κουταλιά ζάχαρη. Η σύγχρονη επιστήμη αποδεικνύει σήμερα ότι η ζάχαρη είναι μόνο ένα υψηλό θερμιδιακό υδατανθρακικό προϊόν, ενώ το μέλι περιέχει εκτός από υδατάνθρακες και βιολογικά ενεργές ουσίες μεγαλύτερης αξίας για την υγεία. Ακόμα, μερικά από τα βρέφη δύσκολα αφομοιώνουν τους υδατάνθρακες της βιομηχανικής ζάχαρης, αλλά δέχονται άριστα τους υδατάνθρακες που περιέχονται στο μέλι. Αυτά τα παιδιά ξεχωρίζουν για την καλύτερη λειτουργία του πεπτικού τους συστήματος και την καλύτερη όρεξή τους. Το μέλι στην καθημερινή διατροφή των παιδιών βοηθά σε μεγάλο βαθμό στην φυσική και πνευματική τους ανάπτυξη. Όταν προσθέτουμε την βιομηχανική ζάχαρη στο γάλα του παιδιού, πρέπει να γνωρίζουμε ότι για να περάσει αυτή από το γαστρεντερικό σύστημα στο αίμα του απαιτούνται περίπλοκες εργασίες με συμμετοχή ενζύμων, τα οποία στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού δεν έχουν φτάσει ακόμα στην πλήρη λειτουργικότητά τους. Σε μερικές περιπτώσεις παρουσιάζεται ‘υπερφόρτωση’ αυτών των ενζύμων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κάποια νόσο. Το φυσικό μέλι σε αντίθεση με τη βιομηχανική ζάχαρη έχει αντιβιοτικές ιδιότητες και αλκαλικό ph, που δρουν αντισηπτικά στη στοματική κοιλότητα και αλκαλοποιούν το ‘εσωτερικό’ του παιδικού οργανισμού. Αυτό από τη μεριά του αντανακλά θετικά στη σωματική δύναμη του παιδιού και την καρδιακή του λειτουργία.
Ο οργανισμός του παιδιού έχει ανάγκη ενεργειακών ουσιών σε μεγαλύτερο βαθμό από τον ενήλικα. Έτσι, το μέλι είναι η πιο κατάλληλη ενεργειακή πηγή για την ανάπτυξη ενός υγιούς οργανισμού.
Το μέλι βοηθά στην καλύτερη και πλήρη απορρόφηση του ασβεστίου (Ca) και μαγνησίου ( Mg) που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του σκελετικού συστήματος του ‘αναπτυσσόμενου’ οργανισμού, καθώς και στην οδοντοφυΐα. Έχει ακόμα κατευναστικές ιδιότητες στο κεντρικό νευρικό σύστημα του παιδιού.
Με το μέλι το παιδί παίρνει και τις απαραίτητες ποσότητες σιδήρου (Fe) που είναι αναγκαίο για την ανάπτυξή του και που εμπεριέχεται σε μη αρκετές ποσότητες στο μητρικό και αγελαδινό γάλα. Ο αρμονικός συνδυασμός των υδατανθράκων του μελιού (γλυκόζη και λαιβουλόζη), όπως και τα ένζυμα και οι βιταμίνες που περιέχονται σ’ αυτό, βελτιώνουν την όρεξη και ενεργοποιούν τις πεπτικές λειτουργίες στον οργανισμό του παιδιού. Στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι το μέλι, όπως και το γάλα, είναι τα πιο κατάλληλα για την διατροφή στην παιδική ηλικία και την ανάπτυξη ενός αρμονικού οργανισμού, ανθεκτικού στις δυσμενείς επιδράσεις του περιβάλλοντος, σε λοιμώξεις κ.ά.
Πολλοί επιστήμονες προτείνουν ως προφύλαξη και θεραπεία των δυστροφιών (διαταραχές της διατροφής) στην παιδική ηλικία την πρόσμιξη μελιού σε μίγμα γάλακτος-ρυζιού σε αναλογία 3%. Ακόμη, οι ίδιοι επιστήμονες αποδεικνύουν ότι τα άρρωστα παιδιά, τα οποία στο φαγητό τους λαμβάνουν μέλι, αναρρώνουν πιο γρήγορα και αυξάνουν πιο γρήγορα το βάρος τους. Ο ισπανός ερευνητής B. Auduhar παρατήρησε σε μια ομάδα υγιών παιδιών, στα οποία έδινε για έξι μήνες δύο κουταλάκια μέλι καθημερινά, ότι αύξησαν το βάρος τους κατά 8.5% σε σύγκριση με παιδιά που δεν έπαιρναν μέλι στη διατροφή τους. Ακόμα σ’ αυτά τα παιδιά αυξήθηκε η αιμοσφαιρίνη στο αίμα και η λειτουργικότητα της χλωρίδας του εντέρου. Τα παιδιά είχαν ακόμα καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο. Αυτές οι θετικές επιδράσεις του μελιού οφείλονται πιθανότατα στο σίδηρο, χαλκό, φολικό οξύ και στις βιταμίνες που περιέχει το μέλι. Ο ίδιος ερευνητής προτείνει το μέλι – με την κατάλληλη αραίωση φυσικά – για τα νεογέννητα που τρέφονται με τεχνητό τρόπο, τα πρόωρα νεογέννητα, τα αναιμικά και αυτά που γεννήθηκαν με βαρύ ίκτερο.

Μέθοδοι λήψης και δοσολογίας του μελιού

Τα παιδιά είναι καλύτερα να χρησιμοποιούν το μέλι διαλυμένο. Σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό του βλεννογόνου του στομάχου και πόνο που κάνουν το παιδί να μην θέλει το μέλι. Συχνά παρόμοιοι πόνοι εξηγούνται ως ‘ασυμβατότητα’ και για το λόγο αυτό σταματά η λήψη του μελιού. Σπάνια όμως συναντάμε παιδιά με συγγενή ή επίκτητη ασυμβατότητα στο μέλι που εκδηλώνεται με γαστρεντερικούς κολικούς και δερματικές εκδηλώσεις.
Η ημερήσια θεραπευτική δόση για παιδιά από 3 ως 5 χρονών είναι: 0.5-1gr. ανά κιλό σωματικού βάρους και από 5 ως 7 χρονών 1g/kg.
Το μέλι διαλύεται σε ζεστό νερό, γάλα ή τσάι βοτάνων και λαμβάνεται από το παιδί με άδειο στομάχι μισή ώρα πριν το φαγητό. Στα βρέφη και τα παιδιά μέχρι 3 χρόνων το μέλι δίνεται αραιωμένο στο γάλα σε αναλογία 10% και 20% αντίστοιχα.
Είναι βασικό να υπογραμμίσουμε ότι το μέλι που χρησιμοποιείται για θεραπευτικό σκοπό θα πρέπει να είναι φυσικό (δηλ. να μην χρησιμοποιείται το μέλι από μέλισσες που έχουν τραφεί με ζάχαρη, να είναι καλά αποθηκευμένο, μακριά από το φως σε χαμηλή θερμοκρασία), να λαμβάνεται με άδειο στομάχι, διαλυμένο σε χλιαρό νερό και την αντίστοιχη για το παιδί δοσολογία. Μόνο όταν εξασφαλίζονται αυτές οι προϋποθέσεις μπορούμε να περιμένουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ορισμένες μητέρες, αλλά και γιατροί φοβούνται ότι η χρήση του μελιού στην παιδική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε αντιδράσεις υπερευαισθησίας του παιδιού (αλλεργία). Αυτός ο φόβος είναι απόλυτα αβάσιμος. Το μέλι στις ευνοϊκότερες για κάθε ηλικιακή ομάδα δόσεις όχι μόνο δεν οδηγεί σε αλλεργικές εκδηλώσεις, αλλά αντίθετα βοηθά στην καταπολέμηση της αλλεργικής προδιάθεσης. Φυσικά όταν λαμβάνονται μεγάλες ποσότητες μελιού, όπως και με κάθε άλλη τροφή ή φάρμακο, δεν αποκλείονται οι ανεπιθύμητες αλλεργικές εκδηλώσεις, αλλά αυτό συμβαίνει όταν περάσουμε σε δόσεις πολλαπλάσιες των επιτρεπόμενων.



Ενδείξεις και Αντενδείξεις

Το μέλι χρησιμοποιείται σε νοσήματα των ανωτέρω και κατωτέρω αναπνευστικών οδών (καταρροή, ιγμορίτιδα, αμυγδαλίτιδα, βρογχίτιδα, βρογχικό άσθμα), κυρίως σε συνδυασμό με βασιλικό πολτό, σε αναιμίες, δυσκοιλιότητα, νεφροπάθειες, παθήσεις του ήπατος και των περιφερειακών νεύρων, μειωμένη ανάπτυξη, γρίπη, συχνά κρυολογήματα κ.ά.
Αντενδείξεις: Ασυμβατότητα στο μέλι (αλλεργία, η οποία συναντάται σπάνια). Το μέλι στα παιδιά με ζαχαρώδη διαβήτη είναι σχετικά αντένδειξη. Τα παιδιά αυτά μπορούν να χρησιμοποιούν το μέλι για θεραπευτικούς σκοπούς, αλλά όμως σε αυστηρά περιορισμένη ποσότητα (1/4 – 1/3 της αντίστοιχης για την ηλικία δόσης), μόνο κάτω από την παρακολούθηση του θεράποντος γιατρού και τις απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις.
Διάρκεια θεραπείας: Ανάλογα με τη νόσο και τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού η διάρκεια της θεραπείας κυμαίνεται από 14 μέρες μέχρι 2 μήνες.
Το μέλι ως είδος τροφής πρέπει να μπει στην καθημερινή διατροφή των παιδιών, αντικαθιστώντας τη βιομηχανική ζάχαρη. Χωρίς να χρησιμοποιείται με υπερβολή, σε φυσιολογικές ποσότητες, μπορεί να αποτελέσει βασικό παράγοντα για έναν υγιή τρόπο ζωής στην παιδική ηλικία.