Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2010

Μπανάνες: Εκπληκτικά φρούτα!

Ποτέ, μη βάλετε τη μπανάνα σας στο ψυγείο!
Αυτό είναι ενδιαφέρον.
Μετά την ανάγνωση αυτού του κειμένου, δεν πρόκειται ποτέ ξανά να κοιτάξετε μια μπανάνα με τον ίδιο τρόπο.

Οι μπανάνες περιέχουν τρία φυσικά σάκχαρα - σακχαρόζη, φρουκτόζη και γλυκόζη σε συνδυασμό με ίνες. Μια μπανάνα δίνει μια άμεση, διαρκή και ουσιαστική ώθηση ενέργειας.

Η έρευνα έχει αποδείξει ότι δύο μπανάνες παρέχουν αρκετή ενέργεια για μια επίπονη 90λεπτη προπόνηση. Δεν αποτελεί έκπληξη που η μπανάνα είναι το νούμερο ένα φρούτο σε κορυφαίους αθλητές του κόσμου.

Αλλά η ενέργεια δεν είναι ο μόνος τρόπος που μια μπανάνα μπορεί να μας βοηθήσει να κρατιόμαστε σε καλή κατάσταση. Μπορεί επίσης να βοηθήσει να ξεπεραστούν ή αποτραπούν ένας σημαντικός αριθμός ασθενειών και καταστάσεων, καθιστώντας την αναγκαία στην καθημερινή διατροφή μας.


Κατάθλιψη: Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα που ανέλαβε η MIND μεταξύ των ανθρώπων που πάσχουν από κατάθλιψη, πολλοί από αυτούς αισθάνονται πολύ καλύτερα αφού φάνε μια μπανάνα. Αυτό συμβαίνει επειδή μπανάνες περιέχουν τρυπτοφάνη, ένα είδος πρωτεΐνης που το σώμα μετατρέπει σε σεροτονίνη, γνωστή για να σας κάνει να χαλαρώσετε, να βελτιωθεί τη διάθεση σας και γενικά σας κάνει να αισθανθείτε πιο ευτυχισμένοι.

PMS (Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο): Ξεχάστε τα χάπια - φάτε μια μπανάνα. Η βιταμίνη B6 που περιέχει ρυθμίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, η οποία μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή σας.

Αναιμία: Υψηλή σε σίδηρο, η μπανάνας μπορεί να τονώσει την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης στο αίμα και έτσι βοηθά σε περιπτώσεις αναιμίας.

Αρτηριακή πίεση: Αυτό το μοναδικό τροπικό φρούτο έχει εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, καθιστώντας το ιδανικό να κτυπήσει την αρτηριακή πίεση. Έτσι, η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων έχει επιτρέψει στον κλάδο της μπανάνας να κάνει επίσημες ανακοινώσεις για την ικανότητα της μπανάνας να μειώσει τον κίνδυνο της αρτηριακής πίεσης και εγκεφαλικού επεισοδίου.

Εγκεφαλική δύναμη: 200 μαθητές σε ένα Twickenham (Middlesex) σχολείο (Αγγλία), βοηθήθηκαν στις εξετάσεις τους, αυτό το έτος, με την κατανάλωση μπανάνας στο πρωινό, το διάλειμμα και γεύμα σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τη δύναμη εγκεφάλου τους. Η έρευνα έχει δείξει ότι το κάλιο στα φρούτα μπορεί να βοηθήσει στη μάθηση, καθιστώντας τους μαθητές πιο προσεκτικούς.

Δυσκοιλιότητα: Υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, συμπεριλαμβάνοντας τις μπανάνες στη διατροφή μπορεί να βοηθήσουν την αποκατάσταση της φυσιολογικής δράσης του εντέρου, βοηθώντας να ξεπεραστεί το πρόβλημα χωρίς την προσφυγή σε καθαρτικά.

Hangover: Ένας από τους ταχύτερους τρόπους για τη θεραπεία του Hangover είναι να γίνει ένα milkshake μπανάνα, γλυκασμένο με μέλι. Η μπανάνα ηρεμεί το στομάχι και, με τη βοήθεια του μελιού, αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ενώ το καταπραΰνει το γάλα και ενυδατώνεται εκ νέου το σύστημά σας.


Καούρα: Οι μπανάνες έχουν μια φυσική επίδραση αντιόξινου στο σώμα. Έτσι εάν πάσχετε από καούρα, δοκιμάστε να φάτε μια μπανάνα για ανακούφιση.

Πρωινή αδιαθεσία: Τρώγοντας μπανάνες μεταξύ των γευμάτων βοηθά στη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και να αποφευχθεί η πρωινή αδιαθεσία

Τσιμπήματα κουνουπιών: Πριν φθάσετε να βάλετε κρέμα για τα έντομα, δοκιμάστε να τρίψετε την προσβεβλημένη περιοχή με το εσωτερικό της φλούδας της μπανάνας. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι είναι εκπληκτικά επιτυχής στη μείωση του πρηξίματος και του ερεθισμού.

Νεύρα: Οι μπανάνες είναι πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β που βοηθούν στην ηρεμία του νευρικού συστήματος.

Πίεση και στην εργασία; Σπουδαστές στο Ινστιτούτο Ψυχολογίας στην Αυστρία, που βρέθηκαν υπό πίεση στην εργασία οδηγήθηκαν να καταβροχθίζουν με άνεση τροφές όπως η σοκολάτα και τα τσιπς. Κοιτάζοντας 5.000 ασθενείς νοσοκομείου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι πιο παχύσαρκοι είχαν περισσότερες πιθανότητες να είναι σε θέσεις εργασίας υψηλής πίεσης. Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, για την αποφυγή του πανικού που προκαλεί έντονη επιθυμία για τροφές, πρέπει να ελέγχουμε τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα μας, απολαμβάνοντας πλούσια σε υδατάνθρακες τρόφιμα κάθε δύο ώρες για να κρατηθούν τα επίπεδα σταθερά.

Έλκη: Η μπανάνα χρησιμοποιείται ως διαιτητικό τρόφιμο από εντερικές διαταραχές εξαιτίας της μαλακής υφής και απαλότητα της. Είναι το μόνο ωμό φρούτο που μπορεί να καταναλωθεί χωρίς άγχος στις περισσότερες περιπτώσεις. Εξουδετερώνει επίσης την υπερβολική οξύτητα και μειώνει τον ερεθισμό με επικάλυψη των βλεννογόνου του στομαχιού.

Έλεγχος της θερμοκρασίας: Πολλοί άλλοι πολιτισμοί βλέπουν τις μπανάνες ως "κρύα" φρούτα που μπορεί να μειώσουν τόσο τη σωματική και συναισθηματική θερμοκρασία των εγκύων γυναικών. Στην Ταϊλάνδη, παραδείγματος χάριν, οι έγκυες γυναίκες τρώνε μπανάνες για να εξασφαλίσουν ότι το μωρό τους θα γεννηθεί με μια δροσερή θερμοκρασία.

Εποχιακή συναισθηματική αναταραχή (SAD): Οι μπανάνες μπορούν να βοηθήσουν τους πάσχοντες από SAD επειδή περιέχουν τον φυσικό ενισχυτή διάθεσης tryptophan.

Κάπνισμα και Χρήση Καπνού: Οι μπανάνες μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους ανθρώπους που προσπαθούν να σταματήσουν το κάπνισμα. Οι B6 και B12 που περιέχουν, καθώς και το κάλιο και το μαγνήσιο που βρέθηκαν σε αυτές, βοηθούν το σώμα να ανακάμψει από τις επιπτώσεις της αποχής από τη νικοτίνη.

Άγχος: Το κάλιο είναι ένα ζωτικής σημασίας ορυκτό, το οποίο βοηθά στην ομαλοποίηση του καρδιακού παλμού, στέλνει οξυγόνο στον εγκέφαλο και ρυθμίζει το υδατικό ισοζύγιο του οργανισμού μας. Όταν είμαστε αγχομένοι, ο μεταβολικός ρυθμό μας αυξάνεται, μειώνοντας έτσι τα επίπεδα καλίου μας. Αυτοί μπορούν να εξισορροπούνται με τη βοήθεια ενός σνακ μπανάνας υψηλού καλίου.

Εγκεφαλικά επεισόδια: Σύμφωνα με την έρευνα στους New England Journal of Medicine, τρώγοντας μπανάνες ως μέρος μιας τακτικής δίαιτας μπορεί να μειώσετς τον κίνδυνο θανάτου από εγκεφαλικά επεισόδια κατά τουλάχιστον 40%!

Κρεατοελλιές: Οι πρόθυμοι για φυσικές εναλλακτικές λύσεις ορκίζονται ότι αν θέλετε για να εξοντώσετε ένα κονδύλωμα, πάρτε ένα κομμάτι φλούδας μπανάνας και τοποθετήστε το στο κρεατοελιά, με την κίτρινη πλευρά. Προσεκτικά κρατήστε τη φλούδα στη θέση αυτή με λευκοπλάστη ή χειρουργική ταινία!

Έτσι, μια μπανάνα είναι πραγματικά μια φυσική θεραπεία για πολλά δεινά. Όταν τη συγκρίνετε με ένα μήλο, έχει τέσσερις φορές περισσότερη πρωτεΐνη, δύο φορές περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, τρεις φορές φώσφορο, πέντε φορές περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α και σίδηρο, και δύο φορές τις άλλες βιταμίνες και μέταλλα. Είναι επίσης πλούσια σε κάλιο και είναι ένα από τα μεγαλύτερης αξίας τρόφιμα. Έτσι ίσως ήρθε η ώρα να αλλάξει αυτή γνωστή φράση, ώστε να λέμε, "Μια μπανάνα την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα!"



Υ.Γ: Οι μπανάνες πρέπει να είναι ο λόγος που οι πίθηκοι είναι τόσο χαρούμενοι όλη την ώρα! Θα προσθέσω επίσης έναν εδώ· Θέλουν γρήγορη λάμψη στα παπούτσια μας;; Πάρτε το εσωτερικό της φλούδας της μπανάνας, και τρίψτε το απευθείας στο παπούτσι. γυαλίστε με στεγνό πανί.

Παρασκευή 5 Νοεμβρίου 2010

Είναι η πρόσμιξη βιολογική μελισσοκομία?

πρόσφατα σε μεγάλο σουπερμαρκετ και τα βιολογικά προιόντα τα "βιολογικά" μέλια ήταν (ακουσον άκουσον) μείγμα μελιού από μέλια εντός και εκτός Ε.Ε.!!!!!
εγώ από τα λίγα που ξέρω η βιολογική μελισσοκομία είναι η παραγωγή του προιόντος (εν συντομία) με τις ελάχιστες παρεμβάσεις και φυσικά όπως το βγάζει η φύση χιλιάδες χρόνια τώρα.

εδώ δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε ξένια μέλια τώρα τα βάζουνε και στα βιολογικά?
υποπτέυομαι πως έχουν επιτρέψει την ανάμιξη βιολ. προιόντος με μή βιολογικό και ανάλογα το ποσοστό τους το βαπτίζουν? μπορει να κάνω και λάθος αλλά αν συμβαίνει κάτι τέτοιο τα πράματα είναι για γέλια και για κλάματα.

ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

Γενικά
Ο μελισσοκόμος που θα ασκήσει τη μελισσοκομία με τις αρχές της βιολογικής
μελισσοκομίας θα πρέπει να είναι πάνω από όλα καλός μελισσοκόμος,
ευαισθητοποιημένος στο περιβάλλον και γνώστης των αρχών και των κανόνων της
ορθής μελισσοκομικής πρακτικής. Οι κανόνες αυτοί προτάσσονται στο άρθρο αυτό
ως οι ελάχιστες δεσμεύσεις που πρέπει να τηρούν όλοι οι παραγωγοί ανεξάρτητα του
τρόπου εξάσκησης της μελισσοκομίας.
Αρχές της ορθής μελισσοκομικής πρακτικής.
1. Μεράκι και αγάπη για τις μέλισσες. Οποιοσδήποτε ασχοληθεί με τη
μελισσοκομία είτε επαγγελματικά, είτε ερασιτεχνικά, είτε επιστημονικά θα πρέπει να
αγαπάει το αντικείμενο και να ασχοληθεί πρώτα από όλα με μεράκι και μετά από
συμφέρον. Οι μέλισσες γοητεύουν αλλά συνάμα απογοητεύουν, προσφέρουν μέλι
αλλά και δηλητήριο, χαρές και στενοχώριες.
2. Σεβασμός στις μέλισσες. Θα πρέπει να αποφεύγεται η ληστρική εκμετάλλευση
των μελισσών. Ιδιαίτερα στα πευκοδάση το φθινόπωρο όπου ελάχιστοι ευτυχώς
μελισσοκόμοι επιμένουν περισσότερο από ότι πρέπει, με αποτέλεσμα τα μελίσσια να
συλλέγουν μεν αρκετό μέλι, αλλά να μην ανανεώνεται ο πληθυσμός τους. Τα
μελίσσια αυτά ξεχειμωνιάζουν με γέρικους πληθυσμούς και χάνονται το χειμώνα.
3. Κυνήγι ανθοφοριών και μελιτοεκκρίσεων. Οι περισσότερες ασθένειες των
μελισσών εκδηλώνονται όταν σταματήσει η νεκταροέκκριση. Όταν οι μέλισσες
βρίσκουν και συλλέγουν τροφές (νέκταρ, μελίτωμα, γύρη) αναπτύσσονται
ανεμπόδιστα και αντιμετωπίζουν κάθε πρόβλημα.
4. Σωστοί μελισσοκομικοί χειρισμοί στη διάρκεια του έτους. Οι σωστοί χειρισμοί
στον κατάλληλο χρόνο είναι ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες επιτυχίας στη
μελισσοκομία. Βασική προϋπόθεση στην σωστή εφαρμογή των μελισσοκομικών
χειρισμών είναι ο μελισσοκόμος να γνωρίζει καλά τη μέλισσα και το μελίσσι σαν
οργανισμό, τα μελισσοκομικά φυτά της περιοχής του, τα μέτρα προστασίας του
μελισσιού από εχθρούς από τις ασθένειες και τα φυτοφάρμακα και τέλος να είναι σε
θέση με τις επεμβάσεις του να κατευθύνει την ανάπτυξη του μελισσιού, ώστε να
εκμεταλλευτεί πλήρως την ανθοφορία μιας συγκεκριμένης περιοχής. Στους βασικούς
μελισσοκομικούς χειρισμούς συγκαταλέγονται η εκμετάλλευση των όψιμων
ανθοφοριών και μελιττοεκκρίσεων, η καταπολέμηση της βαρρόα, η ανανέωση του
πληθυσμού και τα σωστά μέτρα ξεχειμωνιάσματος το Φθινόπωρο, η φροντίδα του
μελισσοκομικού υλικού και η διάσωση των μελισσιών από τα κρύα το Χειμώνα, η
ανάπτυξη του μελισσιού, η πρόληψη και η καταστολή σμηνουργίας, η συλλογή
γύρης, η εκτροφή βασιλισσών, το κτίσιμο κηρηθρών και η προετοιμασία μελισσιού
για τις ανθοφορίες την άνοιξη και τέλος ο τρύγος και η διεγερτική τροφοδοσία το
Καλοκαίρι.
Εικόνα 1. Η καλή βασίλισσα θα δώσει και ένα
καλό μελίσσι
5. Καλή βασίλισσα. Από αυτήν
εξαρτάται η παραγωγικότητα, η
επιθετικότητά, η τάση
σμηνουργίας, η προδιάθεση για
αρρώστιες, η κατανάλωση
τροφών το χειμώνα και αρκετά
άλλα χαρακτηριστικά του
μελισσιού. Μια καλή βασίλισσα
(εικ. 1) σημαίνει και ένα καλό
παραγωγικό και υγιές μελίσσι.
6. Εξασφάλιση νερού στις μέλισσες. Το νερό είναι απαραίτητο για να διατηρήσουν
οι μέλισσες υψηλή σχετική υγρασία στα κελιά, να διαλύσουν τη κρυσταλλική ζάχαρη,
να αραιώσουν τις παχύρρευστες τροφές (μέλι, σιρόπι) πριν τις δώσουν στο γόνο και
να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία της κυψέλης. Η υψηλή σχετική υγρασία μέσα στη
κυψέλη είναι απαραίτητη για να εκκολαφθούν τα αυγά και να μην αποξηρανθούν οι
προνύμφες
7. Αγνό και ασφαλές μέλι. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή για να διατηρηθεί το μέλι
αγνό, φυσικό, ανεπεξέργαστο, χωρίς υπολείμματα χημικών ουσιών. Δεν
εφαρμόζονται πια αντιβιοτικά μέσα στη κυψέλη, τα χημικά φάρμακα εναντίον της
βαρρόα αντικαθίστανται με φιλικές ουσίες στο περιβάλλον και χρησιμοποιούνται
χαμηλές θερμοκρασίες για την αποθήκευση των κηρηθρών. Το μέλι δεν εκτίθεται
στον ήλιο και δεν ζεσταίνεται σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 45ο C.
8. Περιορισμός της παραπλάνησης. H παραπλάνηση μειώνει τις αποδώσεις,
δημιουργεί ανομοιομορφία στο μελισσοκομείο, είναι αιτία διασποράς ασθενειών από
μελίσσι σε μελίσσι. Χρησιμοποιείστε διαφορετικά χρώματα για τη βαφή των
κυψελών και τοποθετείστε τα μελίσσια σε σχηματισμούς με τους οποίους
αποφεύγεται η παραπλάνηση.
9. Συχνό καθάρισμα της βάσης. Η βάση των κυψελών θα πρέπει να καθαρίζεται και
να απολυμαίνεται συχνά, ιδιαίτερα σε μελίσσια στα οποία παρουσιάζεται
ασκοσφαίρωση. Η επέμβαση αυτή είναι από τους βασικότερους χειρισμούς και
διευκολύνεται όταν οι κυψέλες φέρουν κινητές βάσεις.
10. Έλεγχος της σμηνουργίας. Η σμηνουργία αδυνατίζει το μελίσσι, το μετατρέπει
σε μη παραγωγικό και δημιουργεί προδιάθεση για αρρώστιες. Από πολύ νωρίς θα
πρέπει να ληφθούν μέτρα πρόληψης και αργότερα εάν εκδηλωθεί η σμηνουργία
μέτρα καταστολής της.
11. Περιορίζονται οι επιθεωρήσεις και το κάπνισμα των μελισσιών. Το κάπνισμα
και οι επιθεωρήσεις περιορίζουν τη πτήση συλλογής τροφών των μελισσών κατά 10-
30’, μειώνουν τις αποδόσεις τους μέχρι 30% και αυξάνουν τις πιθανότητες για
νοσεμίαση.
12. Τροφοδότηση των μελισσιών με πρωτεϊνική τροφή σε περίπτωση απουσίας
γύρης. Χωρίς γύρη δεν εκτρέφεται γόνος, δεν ανανεώνεται ο πληθυσμός της
κυψέλης, δημιουργείται προδιάθεση για αρρώστιες.
13. Αντικατάσταση των κηρηθρών. Τα κελιά των κηρηθρών με την πάροδο του
χρόνου περιορίζονται σε μέγεθος με αποτέλεσμα οι μέλισσες που εκκολάπτονται να
είναι μικρότερες, να ζουν και να αποδίδουν λιγότερο. Παράλληλα στο κερί των
παλιών κηρηθρών ενσωματώνονται μικροοργανισμοί και υπολείμματα φαρμάκων τα
οποία δημιουργούν προβλήματα στην ανάπτυξη του γόνου των μελισσών. Για τους
λόγους αυτούς οι κηρήθρες θα πρέπει να αντικαθίστανται την τρίτη ή τέταρτη χρονιά.
Β
Γ
Εικόνα 2. Εντοπίστε την αιτία απώλειας
Του μελισσιού το χειμώνα
14. Περιορίζονται οι απώλειες του
χειμώνα. Με προσεκτική παρατήρηση
και καταγραφή των αιτιών απώλειας
μελισσιών τους χειμωνιάτικους μήνες
(λιγοστές τροφές; τροφές μακριά από τη
μελισσόσφαιρα (εικ. 2), αδύνατο μελίσσι,
ποντίκι στη κυψέλη κλπ), ο
μελισσοκόμος μπορεί να περιορίσει τις
απώλειες του χειμώνα στις ελάχιστες
δυνατές.
15. Οι τροφοδοτήσεις να γίνονται όταν το μελίσσι χρειάζεται τροφές. Η
τροφοδοσία των μελισσιών με σιρόπι την περίοδο που συλλέγουν και αποθηκεύουν
τροφές επηρεάζει την ποιότητα του μελιού και χαρακτηρίζεται ως νοθεία. Η νοθεία
αυτή εύκολα διαπιστώνεται από τα χαρακτηριστικά του μελιού.
16. Η υπερβολική θέρμανση καταστρέφει τη φυσικότητα του μελιού. Δεν πρέπει
να εφαρμόζεται θέρμανση μεγαλύτερη από 45ο C στο μέλι γιατί επηρεάζεται αρνητικά
η φυσικότητα του προϊόντος.
17. Τρύγος σε καθαρούς χώρους μακριά από σκόνες, χώματα και λερωμένα
σκεύη. Κατά τον τρύγο θα πρέπει να ακολουθούνται σχολαστικοί οι κανόνες
καθαριότητας και προσοχής ώστε να μην επιβαρυνθεί το μέλι από μικροοργανισμούς
από το περιβάλλον και ιδιαίτερα από το κλωστηρίδιο της αλλαντίασης (Clostridium
botulismu) το οποίο βρίσκεται στην σκόνη και γενικά στο ακάθαρτο περιβάλλον. Το
καλό φιλτράρισμα και η προσεκτική διαύγαση είναι η μοναδική επεξεργασία που
απαιτείται για ένα άριστο μέλι
18. Επικοινωνία με τους ειδικούς του κλάδου. Συνδυάστε διάβασμα και πράξη
Η μελισσοκομία διδάσκεται από τα βιβλία και τα έδρανα, μαθαίνεται όμως από την
πράξη και την εμπειρία
Οι παραπάνω κανόνες της ορθής μελισσοκομικής πρακτικής διαφυλάσσουν την
άριστη ποιότητα του μελιού. Ο μελισσοκόμος που ασκεί με ορθολογικό τρόπο τη
μελισσοκομία και τηρεί τους κανόνες αυτούς παράγει αγνό, φυσικό, ανεπεξέργαστο
ασφαλές και βιολογικό μέλι
Η βιολογική μελισσοκομία ακολουθεί τις ίδιες αρχές και κανόνες της ορθής
μελισσοκομικής πρακτικής (συμβατική μελισσοκομία) αλλά επιπρόσθετα υπόκειται
σε επιπρόσθετους κανονισμούς, περιορισμούς και ελέγχους.
Γιατί βιολογική μελισσοκομία;
α) Ο μελισσοκόμος «εξ επαγγέλματος» έχει ξεχωριστή ευαισθησία και έχει κάθε
λόγω να ενδιαφέρεται για ένα περιβάλλον καθαρό από επιβαρύνσεις. Οι μέλισσες
συλλέγουν τη τροφή τους από τα χιλιάδες λουλούδια τα οποία ευδοκιμούν και
αποδίδουν σε ένα φυσικό περιβάλλον. Όταν το περιβάλλον αυτό διαταράσσεται με
την κάθε λογής επιβάρυνσης (ζιζανιοκτόνα, φυτοπροστατευτικές ουσίες, καυσαέρια
και άλλοι ρύποι), επηρεάζεται αρνητικά τόσο το φυτό όσο και η μέλισσα. Όταν το
καθαρό νερό μολύνεται με τα απόβλητα των βιομηχανιών ολόκληρα μελισσοκομεία
μπορεί να αφανιστούν. Όταν οι πυρκαγιές αφανίζουν τα δάση, και η εντατική
καλλιέργεια της γης περιορίζει τη διαθέσιμη χλωρίδα, οι μέλισσες είναι εκείνες που
θα πληρώσουν το τίμημα.
β) Ο μελισσοκόμος σέβεται τα ποιοτικά προϊόντα της κυψέλης. Τα ελάχιστα χημικά
σκευάσματα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των ασθενειών των
μελισσών, μολονότι δεν εγκυμονούν κινδύνους για τον καταναλωτή, μπορούν να
αντικατασταθούν με φυσικές ουσίες οι οποίες γρήγορα διασπώνται χωρίς να αφήσουν
ίχνη στα προϊόντα της μέλισσας.
γ) Ο καταναλωτής εμπιστεύεται και προτιμά περισσότερα τα προϊόντα της βιολογικής
μελισσοκομίας.
δ) Εύκολα μετατρέπεται η μελισσοκομία από συμβατική σε βιολογική. Από τις
γνωστές ασθένειες των μελισσών, μόνο για την βαρροάτωση απαιτείται
φαρμακευτική αγωγή. Για όλες τις άλλες αρρώστιες (ιώσεις, σηψιγονίες, νοσεμίαση,
μυκητιάσεις κλπ) υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις χωρίς φάρμακα.
ε) Η Ευρωπαϊκή Ένωση μελλοντικά θα επιχορηγήσει την εξάσκηση της
μελισσοκομίας με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας λόγω των ποιοτικών προϊόντων
που παράγει.
Δυσκολίες στην εξάσκηση της βιολογικής μελισσοκομίας
α) Ο σχετικός κανονισμός που διέπει την παραγωγή βιολογικού μελιού (Καν.1804/99)
παρουσιάζει πολλές παρεκκλίσεις, ασάφειες, παρερμηνείες και είναι ενδεικτικός
προχειρότητας και άγνοιας του αντικειμένου (Θρασυβούλου, 2000).
β) Οι ασάφειες και η ελαστικότητα του κανονισμού επιτρέπουν στους οργανισμούς
πιστοποίησης και ελέγχου διαφορετική αντιμετώπιση του παραγωγού.
γ) Ο μη ευαισθητοποιημένος οικολογικά παραγωγός που ασκεί βιολογική
μελισσοκομία με σκοπό να κερδίσει περισσότερα έχει τη δυνατότητα να «ξεφύγει»
από τους κανόνες και τις αρχές της βιολογικής γεωργίας.
δ) Η Πολιτεία είναι ανέτοιμη να προστατεύσει τους παραγωγούς που σωστά ασκούν
την μελισσοκομία με τις αρχές της βιολογικής μελισσοκομίας.
Στάδια εφαρμογής ενός προγράμματος παραγωγής μελισσοκομικών προϊόντων
με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας
Πρώτο στάδιο. Μελέτη των κανονισμών 2092/91 και 1804/99. Ο κανονισμός
2092/91 αναφέρεται στα μη μεταποιημένα φυτικά γεωργικά προϊόντα. Έχει μερικές
διατάξεις κοινές με τον κανονισμό 1804/99 ο οποίος αφορά αποκλειστικά τα
κτηνοτροφικά προϊόντα ανάμεσα στα οποία είναι και το μέλι. Ο μελισσοκόμος θα
πρέπει να μελετήσει προσεκτικά τους δύο κανονισμούς και να διερευνήσει τις
δυνατότητες της μονάδας του να μετατραπεί από συμβατική σε βιολογική. Τους
κανονισμούς εύκολα μπορεί να βρει από τις ιστοσελίδες του διαδυκτίου στις
διευθύνσεις www . melinet . gr και www . omse . gr
Δεύτερο στάδιο. Επικοινωνία με ένα από τους οργανισμούς Ελέγχου &
Πιστοποίησης. Εφόσον διαπιστώσει ο μελισσοκόμος ότι έχει τη δυνατότητα να
ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των κανονισμών και να ασκήσει βιολογική
μελισσοκομία, θα πρέπει να επικοινωνήσει με ένα από τους οργανισμούς ελέγχου και
πιστοποίησης των βιολογικών προϊόντων που είναι:
α) ΒΙΟ- Ελλάς τηλ.210 8211940 E-mail: info@bio-hellas.gr
β) ΔΗΩ τηλ. E-mail: info@dionet.gr
γ) Φυσιολογική ΕΠΕ τηλ. 23330 24440 E-mail: fsicert@acn.gr
δ) Q WAYS Διαδρομή ποιότητας Α.Ε. τηλ. 210 6130070 E-mail: info @ Qways . gr
Αρμόδιος φορέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων είναι ο
Οργανισμός Πιστοποίησης Αγροτικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ) ο οποίος ασκεί
εποπτικό, επιτελικό και ελεγκτικό ρόλο.
Από τους οργανισμούς πιστοποίησης θα λάβει τις σχετικές πληροφορίες για τις
υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του, τους όρους συμφωνίας και κάθε επιπρόσθετη
πληροφορία για την ένταξή του στη βιολογική μελισσοκομία.
Τρίτο στάδιο. Εντοπισμός της περιοχής - θέση μελισσοκομείου. Η περιοχή στην
οποία ο μελισσοκόμος θα τοποθετήσει τα μελίσσια, είναι μια από τις σημαντικότερες
διαφορές ανάμεσα στην συμβατική και τη βιολογική μελισσοκομία. Ο Καν. 1804/99
αναφέρει τα εξής σχετικά:
«α)Το κράτος μέλος μπορεί να καθορίσει περιοχές και όταν αυτό δεν γίνει, ο
μελισσοκόμος οφείλει να παρέχει στον φορέα επιθεώρησης τεκμηρίωση, αποδεικτικά
στοιχεία & αναλύσεις για την καταλληλότητα των περιοχών εκμετάλλευσης. β) Σε
ακτίνα 3 Km να υπάρχουν βασικά βιολογικές καλλιέργειες ή και αυτοφυή βλάστηση και
γ) Να διατηρείται αρκετή απόσταση από αστικά κέντρα, αυτοκινητοδρόμους,
βιομηχανικές περιοχές κλπ. δ) Όταν ένας παραγωγός εκμεταλλεύεται πολλές
μελισσοκομικές μονάδες στην ίδια περιοχή όλες πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις του
κανονισμού. ε) Η περιοχή του μελισσοκομείου καταχωρείται σε ειδικό μητρώο μαζί με
τα αναγνωριστικά στοιχεία της κυψέλης. Για κάθε μετακίνηση πρέπει να ενημερώνεται
ο φορέας
Σύμφωνα με τα παραπάνω ο μελισσοκόμος ο ίδιος θα πρέπει να εντοπίσει τις περιοχές
που θα ασκήσει τη βιολογική μελισσοκομία και να «τεκμηριώσει» την
καταλληλότητα της περιοχής. Οι καλλιέργειες που προτείνονται για την άσκηση της
βιολογικής μελισσοκομίας είναι τα πευκοδάση, τα έλατα οι καστανιές, τα θυμάρια, τα
ρείκια, οι ανθοφορίες βουνού και η αυτοφυής βλάστηση.
Στις ανθοφορίες που δεν συνιστώνται για τη βιολογική μελισσοκομία
συγκαταλέγονται τα βαμβάκια, οι πορτοκαλιές, τα οπωροφόρα δένδρα και γενικά οι
εντατικές καλλιέργειες (τριφύλλια, ηλίανθος, καλαμπόκι κ.ά)
Ένα ασαφές σημείο του κανονισμού είναι η αναφορά του στη διατήρηση «αρκετής
απόσταση» του μελισσοκομείου από τα αστικά κέντρα, τους αυτοκινητοδρόμους και
τις βιομηχανικές περιοχές. Δεν είναι ακόμη γνωστό ποια απόσταση θεωρείται ασφαλή
ώστε να αποφευχθεί η επιβάρυνση του μελιού από επιμολύνσεις της σύγχρονης
τεχνολογίας. Είναι όμως γνωστό ότι η επιβάρυνση των προϊόντων της μέλισσας από
το μόλυβδο και το κάδμιο έχουν μειωθεί σημαντικά. Ο πίνακας 1 είναι ενδεικτικός.
Το έτος 1986 τα επίπεδα των δύο αυτών βαρέων μετάλλων ήταν σε υψηλές
συγκεντρώσεις οι οποίες όμως μειώθηκαν με την επικράτηση των καταλυτικών
αυτοκινήτων το έτος 2003.
Πίνακας 1. Επιβάρυνση μελιού (μg/Kg) από το περιβάλλον (Βοgdanov et al. 2003)
Μέλια εμπορίου Μόλυβδος Κάδμιο
Μελίτωμα
Έτος 1986 (n=21)
Έτος 2003 (n=11)
200 (20-520)
16 (0,0-48)
19 (4-60)
7 (0,0-17)
Ανθόμελο
Έτος 1986 (n=18)
Έτος 2003 (n=26)
90 (20-370)
21 (0,0-274)
5 (2-20)
1 (0,0-17)
Από τον πίνακα 1, φαίνεται επίσης ότι η επιμόλυνση του μελιτώματος είναι
μεγαλύτερη ίσως γιατί είναι περισσότερο εκτεθειμένο από το νέκταρ (εικ.3). Με βάση
τα στοιχεία αυτά πιθανό να χρειαστεί να καθοριστούν διαφορετικές αποστάσεις
γειτνίασης με τα αστικά κέντρα των μελισσοκομικών τοποθεσιών που βρίσκονται
κοντά σε δασικές περιοχές (μελιτοεκρίσεις) από εκείνες που γειτνιάζουν με
νεκταροεκκρίσεις.
Εικόνα 3. Οι μελιτοεκρίσεις εκτίθενται περισσότερο από τις
νεκταροεκρίσεις σε επιμόλυνση από το περιβάλλον
Τέταρτο στάδιο. Περίοδος μετατροπής. Η εκμετάλλευση των μελισσιών σύμφωνα
με τις αρχές της βιολογικής μελισσοκομίας ουσιαστικά ξεκινά από την περίοδο
μετατροπής, δηλαδή το στάδιο μετάβασης από τη συμβατική στη βιολογική
μελισσοκομία. Το στάδιο αυτό διαρκεί 12 μήνες και η σημαντικότερη επέμβαση είναι
η αντικατάσταση των κηρηθρών.
Σύμφωνα με τον Καν. 1804/99 «Το κερί για τις νέες κηρήθρες θα πρέπει να προέρχεται
αποκλειστικά από α) μονάδες βιολογικής παραγωγής ή β) από βιολογικό κερί ή γ) από
απολεπίσματα κελιών»
Η απαίτηση αυτή του κανονισμού προβληματίζει για τους παρακάτω λόγους: α)
βιολογικό κερί δύσκολα βρίσκεται στην αγορά, β) οι μονάδες βιολογικής παραγωγής
είναι περιορισμένες, γ) το κερί από απολεπίσματα είναι επιβαρυμένο με υπολείμματα
και δ) για να κτίσουν νέες κηρήθρες οι μέλισσες απαιτούν άφθονη τροφοδοσία με
σιρόπι. Η κοινή όμως ζάχαρη απαγορεύεται στη βιολογική μελισσοκομία.
Στον πίνακα 2 δίνονται αποτελέσματα ανάλυσης ελληνικού κεριού από κηρήθρες
γόνου, μελιού, φύλλα κηρήθρας και απολεπίσματα. Σε όλες τις περιπτώσεις
συμπεριλαμβανομένων και των απολεπισμάτων όλα τα δείγματα βρέθηκαν
επιβαρυμένα με υπολείμματα φλουφαλινέιτ.
Τα αποτελέσματα ανάλυσης του ελληνικού κεριού συμφωνεί με τη διεθνή
βιβλιογραφία ότι το κερί των μελισσών έχει γενικά επιβαρυνθεί με υπολείμματα
ακαρεοκτόνων ουσιών (Lodesani et al., 2003, Bogdanov et al. 2003b).
Για να αντιμετωπιστεί η δυσκολία αυτή και μέχρι οι φορείς ελέγχου να αποφασίσουν
για εναλλακτική λύση, προτείνεται το κτίσιμο των κηρηθρών να γίνει χωρίς φύλλα.
Πίνακας 2. Υπολείμματα φλουφαλινέιτ στα ελληνικά κεριά
Δείγματα
κεριού
Αριθ.
δειγ.
Συγκέντρωση σε mg/kg
Μικρότερη Μεγαλύτερη
Κηρήθρες
γόνου
66 0,4 30,1
Κηρήθρες
μελιού
22 0,8 14,3
Φύλλα
κηρήθρας
14 0,36 3,4
Απολεπίσματα 12 1,2 4,2
(Tsigouri et al. 2003)
Στις περιπτώσεις αυτές οι μέλισσες κατασκευάζουν περισσότερα κηφηνοκέλια. Σε
πείραμα που πραγματοποιήθηκε στις Η.Π.Α. 20 μελίσσια ‘αναγκάστηκα’ να κτίσουν
κηρήθρες χωρίς φύλλα (ομάδα Α) και συγκρίθηκε η απόδοσή τους με άλλα 20
μελίσσια (ομάδα Β) τα οποία έκτισαν κηρήθρες με φύλλα.
Όπως φαίνεται στον πίνακα 3, πράγματι τα 20 μελίσσια που έκτισαν κηρήθρες με
φύλλα κατασκεύασαν λιγότερα κηφηνοκέλια (1,05%) από εκείνα που δεν είχαν
φύλλα (3,78%) και κατανάλωσαν λιγότερο σιρόπι κατά μισό περίπου κιλό/μελίσσι.
Τα μελίσσια όμως με τα περισσότερα κηφηνοκέλια παρουσίασαν και αυξημένη
παραγωγή μελιού εφόσον παρήγαγαν κατά μέσο όρο 25,2 κιλά μέλι έναντι 18,2 κιλά
που έδωσαν τα μελίσσια της ομάδας με τα φύλλα.
Η δυσκολία απαγόρευσης της κοινής ζάχαρης ως τροφή των μελισσών μπορεί να
αντιμετωπιστεί από τους οργανισμούς πιστοποίησης, οι οποίοι θα πρέπει να
αποφασίσουν να επιτρέψουν στο μεταβατικό στάδιο τη τροφοδοσία των μελιών με
σιρόπι προκειμένου οι μέλισσες να κτίσουν τις κηρήθρες τους με φύλλα ή χωρίς
φύλλα. Άλλωστε η κοινή ζάχαρη επιτρέπεται ως πρόσθετο στις ζωοτροφές από τον
κανονισμό 1804/99 (πρώτες ύλες ζωοτροφών Δ. 3.1)
Πίνακας 3. Συγκριτικά αποτέλεσμα πειραμάτων σε μελίσσια που έκτισαν κηρήθρες
με ή χωρίς φύλλα (n=20+20)
Μελίσσια Κατασκευή
κηρήθ.
Κηφηνοκέλια Σιρόπι
Kg
Παραγωγή
μελιού
Α. Χωρίς φύλλα 7899 cm2 3,78 % 8,02 25,2 Kg
Β. Με φύλλα 8337 cm2 1,05 % 7,5 18,2 Kg
Τα υπολείμματα από τις κυψέλες και τα ξύλινα μέρη τους (πλαίσια, καπάκια, κ.ά)
απομακρύνονται εύκολα με σχολαστικό ξύσιμο και στη συνέχεια απολύμανση με το
φλόγιστρο (Imdorf et al, 2003). Ένας δεύτερος τρόπος είναι η εμβάπτισή τους σε
διάλυμα 450 γραμμαρίων καυστικής σόδας ή καυστικής ποτάσας σε 45 λίτρα νερό για
15 λεπτά. Αμέσως μετά ξεπλένονται με άφθονο νερό και εκτίθεται στον ήλιο για 48
ώρες
Πέμπτο στάδιο. Εκμετάλλευση μελισσιών σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής
γεωργίας. Μετά την περίοδο μετατροπής, η οποία διαρκεί 12 μήνες ο συμβεβλημένος
πλέον μελισσοκόμος εκμεταλλεύεται τα μελίσσια του σύμφωνα με τις αρχές της
βιολογικής μελισσοκομίας. Βασικές διαφορές στους χειρισμούς από τη συμβατική
μελισσοκομία είναι τα μέσα που χρησιμοποιεί για τις τροφοδοτήσεις και την
αντιμετώπιση των ασθενειών των μελισσιών.
α) Τροφοδοτήσεις. Σύμφωνα με τον Κανονισμός 1804/1999 «η τροφοδοσία των
μελισσιών επιτρέπεται μόνο όταν απειλείται η επιβίωση των μελισσιών λόγω άκρως
δυσμενών συνθηκών με βιολογικό μέλι, βιολογική ζάχαρη ή μελάσα. Η τροφοδότηση
μπορεί να γίνει μόνον κατά το διάστημα μεταξύ της τελευταίας εσοδείας μελιού και 15
ημέρες πριν από την έκκριση νέκταρος ή μελιτώματος»
Συνιστάται ιδιαίτερα η προσοχή του μελισσοκόμου στην τροφοδότηση των μελισσιών
με μελάσα καθότι η τροφή αυτή είναι τοξική για τις μέλισσες. Επίσης η
τροφοδότηση των μελισσιών 15 ημέρες πριν από την έκκριση νέκταρος ή
μελιτώματος με βιολογική ζάχαρη πιθανό να επηρεάσει τα χαρακτηριστικά του
μελιού σε βαθμό ώστε να το κατατάξει στα «νοθευμένα μέλια»
β) Αντιμετώπιση των ασθενειών των μελισσών. Η εφαρμογή οποιουδήποτε
φαρμακευτικού σκευάσματος για τη θεραπεία των ασθενειών των μελισσών, με
εξαίρεση τη βαρρόα, δεν επιτρέπεται τόσο στη συμβατική όσο και στη βιολογική
μελισσοκομία.
Σύμφωνα με τον Κανονισμός 1804/1999 «Εάν οι μέλισσες ασθενήσουν ή μολυνθούν,
υποβάλλονται αμέσως σε θεραπευτική αγωγή. Χρησιμοποιούνται κατά προτίμηση
φυτοθεραπευτικά προϊόντα, εφόσον είναι αποτελεσματικά. Εάν αποδειχθεί ή φανεί ότι
είναι αναποτελεσματικά για την εκρίζωση της νόσου χρησιμοποιούνται χημικά
φάρμακα με ευθύνη κτηνιάτρου και νέα περίοδο μετατροπής. Για τη βαρρόα
χρησιμοποιούνται τα οξέα μυρμηκικό, γαλακτικό, οξικό και οξαλικό,τα αιθέρια έλαια
μενθόλη, θυμόλη, ευκαλυπτόλη και η καμφορά»
Είναι φανερό ότι ο νομοθέτης αγνοεί το γεγονός ότι οι περισσότερες ασθένειες των
μελισσών είναι ενδημικές δηλαδή υπάρχουν σ’ όλα τα μελίσσια και ότι δεν
εκριζώνονται. Οι μέλισσες καταφέρνουν να ελέγχουν τις διάφορες ασθένειες σε
βαθμό που δεν τους δημιουργούν ιδιαίτερα προβλήματα. Συνεπώς δεν χρειάζεται η
άμεση θεραπευτική αγωγή αλλά η ενίσχυση της άμυνας του μελισσιού.
Σκευάσματα που προτείνονται από τον κ. 1804/99 για την αντιμετώπιση της βαρρόα
είναι τα ακόλουθα:
Μυρμηκικό οξύ
Γαλακτικό οξύ
Οξικό οξύ
Οξαλικό οξύ
Μενθόλη
Θυμόλη
Ευκαλυπτόλη
Καμφορά
Τα σκευάσματα αυτά απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση τους. Τα περισσότερα
από αυτά είναι οξέα και ο μελισσοκόμος πρέπει να χρησιμοποιεί γάντια, μάσκα και
προστατευτικά γυαλιά. Συγκεκριμένα:
Φορμικό ή μυρμηκικό οξύ. Είναι επικίνδυνο, καυστικό, είναι απαραίτητη η χρήση
προφυλακτικών μέτρων (γάντια, γυαλιά κ.ά). Θερμοκρασία επέμβασης 12-25ο C. H
αποτελεσματικότητά του κυμαίνεται από 10 έως 90% και εξαρτάται από το χώρο
τοποθέτησης της κυψέλης, το υλικό κατασκευής, τη δυναμικότητα μελισσιού, την
ποσότητα γόνου και των τροφών που υπάρχουν στη κυψέλη. Απαιτούνται ειδικές
συσκευές για την επέμβαση (εικ. 4). Θανατώνει τη βαρρόα μέσα στο γόνο. Λόγω
κακής ρύθμισης της εξάτμισης πιθανό να παρατηρηθούν απώλειες βασιλισσών &
μελισσών
Εικ. 4. Ειδικές συσκευές που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή του φορμικού
οξέος μέσα στην κυψέλη.
Γαλακτικό οξύ. Χρησιμοποιείται σε συγκέντρωση με 15% στο νερό. Κάθε κηρήθρα
ψεκάζεται ξεχωριστά ανά 3 ημέρες. Απαιτούνται τουλάχιστο 5-6 επεμβάσεις για μια
πλήρη θεραπεία. Η αποτελεσματικότητά του ξεπερνά το 90%. Μπορεί να εφαρμοστεί
χωρίς επιπτώσεις στο πληθυσμό και το γόνο των μελισσών όταν οι θερμοκρασίες
είναι μικρότερες των 30ο C. Πάνω από τη θερμοκρασία αυτή παρατηρούνται
αντικαταστάσεις των βασιλισσών.
Οξαλικό οξύ (Ο.Ο.): Χρησιμοποιείται με εξάχνωση, ψεκασμό ή με ενστάλιξη. Η
μέθοδος της εξάχνωσης απαιτεί ειδική συσκευή η οποία συνδέεται με μπαταρία
αυτοκινήτου. Η χρήση της συσκευής αυτής πρέπει να συνοδεύεται με προστατευτική
μάσκα.
Ο ψεκασμός γίνεται με διάλυση 3% Ο.Ο. σε νερό. Οι μέλισσες πάνω στις κηρήθρες
ψεκάζονται με περίπου 3-4 κ.ε για κάθε πλευρά. Η αποτελεσματικότητα του
φαρμάκου είναι υψηλή (97-98%). Βασικά μειονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι ο
κίνδυνος να εισπνεύσει ο μελισσοκόμο την επικίνδυνη για την υγεία του αυτή ουσία,
είναι χρονοβόρος διαδικασία και κατά την επέμβαση δεν πρέπει να υπάρχει γόνος.
Στην μέθοδο της ενστάλαξης χρησιμοποιείται διάλυμα Ο.Ο. σε σιρόπι 1/1 (35 γρ.
Ο.Ο. σε 1 λίτρο σιροπιού 1/1). Χύνεται ανάμεσα στους διαδρόμους (απάνω στις
μέλισσες), περίπου 5 κ.ε για κάθε διάδρομο. Η εφαρμογή πρέπει να γίνει μόνο μια
φορά. Αποτελεσματικότητα 97-98%. Η πτώση των βαρρόα διαρκεί για μερικές μέρες,
δεν πρέπει όμως να υπάρχει γόνος. Παρατηρείται δυσκολία ανάπτυξης των μελισσιών
την άνοιξη
Χρειάζεται επίσης προσοχή στη χρησιμοποίησης της μενθόλης, θυμόλης, καμφοράς
και ευκαλυπτόλης γιατί οι ουσίες αυτές μυρίζουν έντονα και διαταράσσουν την οσμή
της κυψέλης
Πρέπει να τονιστεί επίσης ότι τα σκευάσματα που προτείνονται από τον Καν.1804/99
για τη Βιολογική Μελισσοκομία απαιτούν έγκριση από τον ΕΟΦ αλλά μέχρι στιγμής
δεν ζητήθηκε και δεν δόθηκε μια τέτοια έγκριση.
Επιπρόσθετη φροντίδα από το μελισσοκόμο:
Πέραν από τις τροφοδοτήσεις και τα σκευάσματα εναντίον της βαρρόα ο κανονισμός
προτείνει επιπρόσθετα μέτρα όπως:
α) Ορθή μελισσοκομική πρακτική (αντικατάσταση κηρηθρών, απολυμάνσεις,
καθάρισμα κυψελών κ.ά)
β) Απαγόρευση της κοπής των φτερών της βασίλισσας
γ) Επιτρέπεται η αντικατάσταση και θανάτωση της παλιάς βασίλισσας
δ) Επιτρέπεται η καταστροφή του κηφηνόγονου μόνο για την καταπολέμηση της
βαρρόα
ε) Η συλλογή μελιού καταχωρείται σε ειδικό μητρώο μελισσοκόμου
στ) Προτιμάται η χρησιμοποίηση ευρωπαϊκών φυλών και των τοπικών οικοτύπων
τους
Ποιοτικά κριτήρια του βιολογικού μελιού
Δεν υπάρχουν διαφορετικά νομοθετημένα ποιοτικά κριτήρια για το βιολογικό μέλι.
Δηλαδή το βιολογικό μέλι θα πρέπει να εμφανίζει τα χαρακτηριστικά που ισχύουν
από το συμβατικό μέλι και ορίζονται από την οδηγία 2001/110 E.K. Το ίδιο ισχύει και
για την ετικέτα η οποία θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις διατάξεις της οδηγίας
2000/13/ΕΚ, τα προεδρικά διατάγματα, τις αγορανομικές διατάξεις και τις αποφάσεις
του Ανώτατου Χημικού Συμβουλίου.
Έντονος προβληματισμός υπάρχει στους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς Πιστοποίησης
για την επιμόλυνση των βιολογικών προϊόντων από τα συμβατικά (Ανώνυμο 2003).
Στη μελισσοκομία η επιμόλυνση αυτή μπορεί να προκύψει από μια έντονη λεηλασία,
από φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στο περιβάλλον, από το νερό των μελισσών,
από ζιζανιοκτόνα και από άλλες πηγές. Στην Γαλλία οι οργανισμοί πιστοποίησης
καθιέρωσαν 30 μg/Kg ως ανεκτές συγκεντρώσεις καταλοίπων στα βιολογικά
προϊόντα. Ο Κανονισμός της Βιολογικής Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA-NOP)
αποδέχεται όριο επιμόλυνσης για φυτοφάρμακα σε ποσοστό 5% των ορίων που
ισχύουν για τις αντίστοιχες περιπτώσεις συμβατικών. Στην Ιταλία, Γερμανία και
Ελβετία καθιερώθηκαν ανεκτές συγκεντρώσεις ακαρεοκτόνων στο βιολογικό κερί
(πίνακας 4). Η καθιέρωση ανεκτών ορίων καταλοίπων στο κερί εφαρμόζεται κυρίως
σε χώρες που ελέγχεται και το κερί. Στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που οι
οργανισμοί πιστοποίησης δεν ελέγχουν το κερί (πίνακας 5) δεν καθιερώθηκαν και
ανεκτές συγκεντρώσεις καταλοίπων.
Πίνακας 4. Ανεκτές συγκεντρώσεις καταλοίπων συνθετικών ακαρεοκτόνων στο
βιολογικό κερί και μέλι (mg/Kg)
Ιταλία Γερμανία Ελβετία
Κερί 0,1-0,5* 0,5* 0,5*
Μέλι < όριο ανίχν. < όριο ανίχν.
*: για κάθε ουσία ξεχωριστά
Πίνακας 5. Έλεγχοι στο βιολογικό κερί και μέλι
από διάφορες χώρες
Κερί Μέλι
Βουλγαρία όχι ναι
Γαλλία ναι ναι
Γερμανία ναι ναι
Ιταλία ναι ναι
Πολωνία όχι ναι
Ισπανία ναι ναι
Ελβετία ναι ναι
Ελλάδα όχι ναι
Υποχρεώσεις παραγωγού που ασκεί βιολογική μελισσοκομία
Να γνωρίζει και να εφαρμόζει την ισχύουσα νομοθεσία.
Να τεκμηριώνει λογιστικά κάθε εισερχόμενο και εξερχόμενο στην εκμετάλλευση του
προϊόν (είδος, ποσότητα, σύσταση, προέλευση).
Να ζητά πιστοποιητικό Συμμόρφωσης και Ποσότητας για κάθε προϊόν που αγοράζει
(εφόδια, τροφές κ.ά).
Να εκδίδει πιστοποιητικό παρτίδας για κάθε παρτίδα προϊόντος που διαθέτει.
Να καταγράφει την πώληση σε ημερολόγιο πώλησης, τις επεμβάσεις σε ημερολόγιο
εργασιών, τις θεραπευτικές αγωγές στο ημερολόγιο Θεραπευτικών Αγωγών.
Να ενημερώνει κάθε αύξηση ή μείωση των μελισσιών το Φορέα.
Να εφαρμόζει «Σχέδιο Εκμετάλλευσης» που εκπονεί ο φορέας.
Να εγγυάται την ελεύθερη & ανεμπόδιστη πρόσβαση των ελεγκτικών οργάνων σε
τακτικό ή έκτακτο έλεγχο.
Να χρησιμοποιεί νόμιμα το Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης, Πιστοποιητικό παρτίδας,
Σήμα, Ταυτότητες, Ιδιότητα, κ.ά.
Τέλος δεσμεύεται να αποδεχθεί την επιβολή των κυρώσεων του καν. 2092/91 (άρθρο
9 και 10)
Επίλογος
Η εξάσκηση της μελισσοκομίας βάσει της ορθής μελισσοκομικής πρακτικής
ονομάστηκε «συμβατική» για να διαχωριστεί από τη βιολογική η οποία ασκείται με
τις αρχές της βιολογικής γεωργίας. Το τελικό αποτέλεσμα των δύο πρακτικών είναι το
ίδιο δηλαδή ένα προϊόν αγνό, φυσικό, ανεπεξέργαστο, βιολογικό και ασφαλές για τον
καταναλωτή. Ο μελισσοκόμος εξ επαγγέλματος» έχει ευαισθησία για το περιβάλλον
και εύκολα μπορεί να μετατρέψει τη μελισσοκομική του εκμετάλλευση από
συμβατική σε βιολογική.
Για να αντιμετωπιστούν οι πολλές παρεκκλίσεις, οι ασάφειες και οι παρερμηνείες του
Καν. 1804/99 οι Οργανισμοί Ελέγχου & Πιστοποίησης θα πρέπει α) να καθορίσουν
κοινές απαιτήσεις για την απόσταση μελισσοκομείων από αστικά κέντρα, β) να
προσδιορίσουν τις περιοχές που δεν μπορεί να ασκείται η Βιολογική Μελισσοκομία
και γ) να ορίσουν εθνικά ανεκτά όρια καταλοίπων λόγω επιμόλυνσης. Θα πρέπει
επίσης να επιτραπεί η τροφοδότηση των μελισσιών με κοινή ζάχαρη στην περίοδο
μετατροπής για το κτίσιμο των κηρηθρών, να απαγορευτεί η χρησιμοποίηση χημικών
φαρμάκων, να γίνονται αναλύσεις στο κερί και να καθοριστούν αυστηρότερα
ποιοτικά κριτήρια στο τελικό προϊόν.

Τα πάντα για το μέλι

Ένας αληθινός θησαυρός υγείας και δύναμης
H αξία του έχει εκτιμηθεί από τα πανάρχαια χρόνια: Στους αιγυπτιακούς παπύρους , πριν από 3.500 χρόνια αναφέρεται το μέλι ως θεραπευτικό μέσο. Στο βιβλίο της ζωής των αρχαίων Ινδών αναφέρεται ότι η ζωή παρατείνεται όταν στη καθημερινή τροφή υπάρχει το γάλα και το μέλι. Το νέκταρ αποτελούσε την τροφή των αθανάτων Ολύμπιων Θεών. Με μέλι ανατράφηκε ο Δίας από τη νύμφη Μέλισσα. Ο Ιπποκράτης συνιστούσε το μέλι για τη θεραπεία πολλών ασθενειών, το ίδιο και ο Αριστοτέλης που πίστευε ότι τι μέλι παρατείνει τη ζωή. Οι Αιγύπτιοι προσέφεραν στους θεούς τους κηρήθρες με μέλι ως πολύτιμο δώρο αφοσίωσης και εξευμενισμού.
Γιατί μέλι και όχι ζάχαρη
Υπάρχουν δεκάδες βιβλία γραμμένα για το μέλι , που εξυμνούν το θαυμάσιο προϊόν αυτό της φύσης. Για το μέλι δεν έχει γραφεί τίποτε εναντίον. Αντίθετα η ζάχαρη έχει κατηγορηθεί για πληθώρα παρενεργειών στον άνθρωπο. Το υψηλό επίπεδο χοληστερίνης, οι πονοκέφαλοι, η κούραση, η ερεθιστικότητα, η δυσκοιλιότητα αποδίδονται κατά ένα μεγάλο μέρος στην κοινή ζάχαρη. Η ζάχαρη είναι ένα βιομηχανοποιημένο προϊόν αποτέλεσμα χημικής επεξεργασίας. Το μέλι είναι ένα φυσικό βιολογικό προϊόν, κατευθείαν από τη φύση, και δεν επιδέχεται καμία επεξεργασία. Η ζάχαρη αποτελείται αποκλείστηκα από ζαχαρόζη. Το μέλι περιέχει 180 διαφορετικές ουσίες, οι οποίες διασυνδέονται οργανικά με τέτοιο τρόπο ώστε κανείς μέχρι τώρα δεν έχει μπορέσει να το φτιάξει τεχνητά παρά τη γνωστή σύνθεση.
Θρεπτική Αξία του μελιού

* Τα ζάχαρα του μελιού είναι απλά, απορροφούνται αμέσως, γι΄ αυτό και το μέλι είναι μια γρήγορη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό για του αθλητές τα παιδιά τις εγκύους τους αρρώστους, και για κάθε ταλαιπωρημένο οργανισμό.
* Το μέλι έχει ανόργανα στοιχεία γνωστά σαν ιχνοστοιχεία, τα οποία παίζουν σπουδαίο ρόλο στο μεταβολισμό και στη θρέψη, είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα και τέλος ρυθμίζουν την οξύτητα του στομάχου. Η συγκέντρωση των βιταμινών που έχει το μέλι δεν είναι αρκετή για τις ημερήσιες ανάγκες μας, βοηθούν όμως για την απορρόφηση των ζαχάρων.
* Το μέλι έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι τονωτικό, αυξάνει το ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς, μειώνει προβλήματος έλκους στο στομάχι και γενικά συμβάλλει στη καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.
* Η κατανάλωση μελιού βοηθάει στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας σε περιπτώσεις αναιμίας λόγω σιδήρου που περιέχει.
* Το μέλι βοηθά σημαντικά στο ταχύτερο μεταβολισμό του οινοπνεύματος με αποτέλεσμα να απαλλάσσεται κανείς γρηγορότερα από την κατάσταση μέθης.
* Το μέλι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε χολίνη που βοηθά ιδιαίτερα άτομα που λόγω της καθιστικής εργασίας υποφέρουν από δυσκοιλιότητα.
* Το μέλι έχει αντιμικροβιακή δράση και εμποδίζει την ανάπτυξη των βακτηρίων και άλλων παθογόνων οργανισμών . είναι χρήσιμο για την επούλωση και τον καθαρισμό ή την απολύμανση πληγών.

Είδη μελιού
Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες μελιού. Το ανθόμελο, που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών, και το μέλι των μελιτωμάτων που παράγεται από το χυμό του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών. Το ανθόμελο όταν έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά λαμβάνει την ονομασία του φυτού από το οποίο προέρχεται. Έτσι, έχουμε μέλι Θυμαριού, Πορτοκαλίας, Ηλιναθού, Ερείκης, Καστανιάς, Βαμβακιού, Πολύκομβου κ.α. Το ίδιο συμβαίνει και με το μέλι μελιττωμάτων με κύριες κατηγορίες το μέλι Πεύκου και Ελάτου. Κάθε κατηγορία έχει τις εξής ιδιομορφίες που την κάνει να ξεχωρίζει απ' όλες τις άλλες:

* Θυμαρίσιο: έντονα αρωματικό μέλι, εξαιρετικά ευχάριστο στη γεύση με ανοιχτόχρωμη λαμπερή εμφάνιση κατατάσσεται στις καλύτερες ποιότητες μελιού που υπάρχουν. Κρυσταλλώνει σε διάστημα 6 με 18 μήνες από την παραγωγή του.
*
* Πορτοκαλίας:Έχει υπέροχο άρωμα και εξαιρετική γεύση. Κρυσταλλώνει πολύ σύντομα σ΄ένα με δύο μήνες. Είναι έντονα ανοιχτόχρωμο, μετατρέπεται σε ασπουδερό μετά τη κρυστάλλωση του.
* Πευκόμελο: Το 65% περίπου της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα είναι πευκόμελο. Δεν είναι ιδιαίτερα γλυκό, είναι πλουσιότερο από το ανθόμελο σε ιχνοστοιχεία πρωτεΐνες και αμινοξέα και έχει λιγότερες θερμίδες. Είναι από τις κατηγορίες μελιού που δεν κρυσταλλώνουν.

Κρυστάλλωση μελιού και ποιότητα

* Η κρυστάλλωση είναι φυσικό φαινόμενο που δεν προξενεί καμία αλλαγή στη θρεπτική και βιολογική ιδιότητα του μελιού. Σχετίζεται με τη φυτική προέλευση του μελιού και επηρεάζεται από τη χημική του σύνθεση. Οι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ταχύτητα της κρυστάλλωσης είναι η συγκέντρωση γλυκόζης και του νερού, η σχέση φρουκτόζης-γλυκόζης, η σχέση γλυκόζης-νερού η περιεκτικότητα του δείγματος σε γύρη, η παρουσία του ζαχάρου μελιζιτόζη κ.α.
* Ένα κρυσταλλωμένο μέλι δεν είναι ούτε χαλασμένο ούτε νοθευμένο. Το κρυσταλλωμένο μέλι ρευστοποιείται εύκολα σε μπεν-μαρί, χωρίς να χάσει καμία από τις βιολογικές και θρεπτικές του ιδιότητες.

Το χρώμα του μελιού

Το χρώμα είναι χαρακτηριστικό της προέλευσης του μελιού. Τα σκοτεινόχρωμα μέλια είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία(κάλιο μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο, νάτριο, κ.λ.π. ) και συνεπώς έχουν μεγαλύτερη θρεπτική αξία. Τα ανοιχτόχρωμα έχουν ωραίο άρωμα και γεύση.
Νοθεία και μέλι
Το μέλι είναι από τα ελάχιστα τρόφιμα που δε νοθεύονται. Αναμιγνύεται δύσκολα με νερό γλυκόζη ή άλλη γλυκαντική ουσία. Περιπτώσεις νοθείας του ελληνικού μελιού είναι πολύ σπάνιες.
Ελληνικό και όχι ξένο

Το ελληνικό μέλι ποιοτικά είναι καλύτερο από το εισαγόμενο για τους εξής λόγους:

1.το εισαγόμενο μέλι είναι "νερουλό" έχει δηλαδή έχει μεγαλύτερα ποσοστά υγρασίας . όσο μεγαλύτερο ποσοστό υγρασίας έχει το μέλι τόσο περισσότερο κινδυνεύει να ξινίσει.
2. τα εισαγόμενα μπαίνουν στην Ελλάδα φθηνά (200-300 δρχ. το κιλό και πουλιούνται

ακριβά 1000-1500 δρχ το κιλό) με αποτέλεσμα να κερδοσκοπούν κάποιοι σε βάρος του Έλληνα καταναλωτή.

3. η τεχνολογία μελιού στη ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα προηγμένη, με αποτέλεσμα το ελληνικό μέλι να δέχεται την ελάχιστη τυποποίηση και επεξεργασία. Αντίθετα το εισαγόμενο μέλι έιναι προιόν τυποποίησης και προχωρημένης επεξεργασίας ( αγαίρεση γύρης, υπερβολικό ζέσταμα, χαρμάνια για να μην κρυσταλλώνει, αλλαγή του χρώματος κ.α.)

4. η γεύση των ελληνικών μελιών είναι ανώτερη εκείνης των εισαγόμενων.
Συσκευασία μελιού
Η γυάλινη συσκευασία είναι καλή γιατί το γυαλί είναι ουδέτερο υλικό και δεν αντιδρά με το μέλι ώστε να αλλοιώσει την ποιότητα του. Παράλληλα ο καταναλωτής βλέπει τι αγοράζει (χρώμα, ρευστότητα, κρυστάλλωση, καθαροτητα). Η τενεκεδενια συσκευασία βοηθάει περισσότερο στην διατήρηση της βιολογικής αξίας του μελιού γιατί δεν επηρεάζεται σημαντικά η βακτηριοστατική δράση του μελιού. Τα πλαστικά βάζα που δεν αναγράφουν την ένδειξη "για τρόφιμα" είναι ακατάλληλα και πρέπει να αποφεύγονται.

*Πηγή: έντυπο του μηνιαίου περιοδικού "Μελισσοκομική Επιθεώρηση"Κείμενο: Θρασυβούλου Ανδρέας Αναπληρωτής Καθηγητής του Εργαστηρίου Μελισσοκομίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Μέλι, ένα νέο αντιβιοτικό

Η αντιβακτηριακή δράση του μπορεί να βοηθήσει στη μάχη κατά των υπερμικροοργανισμών

The Economist
Τα νοσοκομεία προσφέρουν περισσότερα από το να στεγάζουν ασθενείς όταν αυτοί υφίστανται θεραπευτική αγωγή. Προσφέρουν επίσης κατάλληλους παραδείσους για επικίνδυνα βακτήρια, επειδή με τον συνωστισμό άρρωστων ατόμων σε έναν χώρο δημιουργούνται ιδανικές συνθήκες αναπαραγωγής ασθενειών. Με την προσθήκη και του «ραντίσματος» με αντιβιοτικά, αναδύονται ποικιλίες μικροοργανισμών ανθεκτικές στα φάρμακα – υπερμικροοργανισμοί που ενδημούν σε πολλά θεραπευτήρια.
Ωστόσο, ένας γιατρός πιστεύει ότι επανανακάλυψε ένα παλιό όπλο που θα μπορούσε να είναι χρήσιμο στη μάχη κατά των εχθρών. Το όπλο αυτό είναι το μέλι. Το μέλι συνηθιζόταν να χρησιμοποιείται πριν από την εξάπλωση των αντιβιοτικών. Χρησιμοποιείται ακόμα σε κάποιες χώρες. Μια αυστραλιανή εταιρεία παρασκευάζει ένα προϊόν που ονομάζεται Medihoney για ιατρική χρήση. Η σύσταση του προϊόντος αυτού είναι πιστοποιημένη στην Ευρώπη, αλλά δεν πολυχρησιμοποιείται εκεί, επειδή οι γιατροί έχουν συνηθίσει να γράφουν συνταγές συμβατικών αντιβιοτικών.
Η Arne Simon της Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου της Βόννης στη Γερμανία είναι επικεφαλής μιας διεθνούς μελέτης για τη σύγκριση του μελιού με υπάρχοντα αντιβακτηριακά φάρμακα. Η έρευνα θα συμπεριλάβει 150 ασθενείς σε μερικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Βρετανίας, της Γερμανίας και της Αυστραλίας.
Η δρ Simon έχει ήδη χρησιμοποιήσει μέλι σε 150 ασθενείς, οι οποίοι δεν αντιδρούσαν σε θεραπευτική αγωγή, με μερικά ελπιδοφόρα αποτελέσματα. Οι ασθενείς ήταν συχνά παιδιά, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είχε εξασθενήσει εξαιτίας χημειοθεραπείας, η οποία –μετά την εγχείρηση– άφησε πληγές οι οποίες ήταν ευάλωτες σε μολύνσεις. Στο ένα τρίτο από αυτά τα παιδιά χορηγήθηκαν μερικά αντιβιοτικά ενώ συγχρόνως οι πληγές τους καλύφθηκαν με μέλι. Ενας ασθενής, του οποίου οι πληγές μολύνθηκαν από την ενδεχομένως θανατηφόρα ποικιλία του χρυσίζοντος σταφυλόκοκκου (Staphylococcus Aureus), ο οποίος είναι ανθεκτικός στο αντιβιοτικό Methicillin (MRSA) και ο οποίος δεν μπόρεσε να αντιδράσει σε άλλα φάρμακα, απαλλάχθηκε από αυτόν τον υπερμικροοργανισμό εντός 48 ωρών μετά τη λήψη της θεραπευτικής αγωγής με μέλι.
Πολλαπλή δράσηΕρευνα στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία έδειξε ότι το μέλι θεραπεύει, επειδή προσβάλλει βακτήρια με πολλούς συγχρόνως τρόπους. Επειδή το μέλι αποτελείται από κορεσμένα σάκχαρα, απορροφά νερό και στερεί τα βακτήρια από την αναγκαία υγρασία, την οποία χρειάζονται για να επιβιώσουν και να πολλαπλασιαστούν. Καθώς οι μέλισσες παρασκευάζουν το μέλι εκκρίνουν γλυκοζοξειδάση, ένα ένζυμο το οποίο προκαλεί έκλυση του λευκαντικού υπεροξειδίου του υδρογόνου όταν αυτό έρχεται σε επαφή με τα υγρά της πληγής.Η χαμηλού επιπέδου, αλλά συχνή έκλυση αυτής της χημικής ουσίας εξασφαλίζει συστηματικές αντιβακτηριακές εκπλύσεις της πληγής. Αν και το μέλι δεν πρόκειται να αντικαταστήσει τα αντιβιοτικά, η δρ Simon πιστεύει ότι αυτό πρέπει να επανέλθει στη συμβατική ιατρική και όχι μόνο για να ζαχαρώσει το χάπι.

Μελιτοφορίες - Ανθοφορίες

Μελιτοφορίες - Ανθοφορίες
Η παρουσίαση των ανθοφοριών και μελιτοφοριών είναι ένα μεγάλο εγχείρημα από πλευράς όγκου πληροφοριών διότι στον Ελλαδικό χώρο έχουμε μια πάρα πολύ πλούσια αυτοφυή βλάστηση που το μεγαλύτερο μέρος της αποτελεί πηγή μελιού και γύρης των μελισσιών. Γι' αυτό θα παρουσιάσουμε τα σημαντικότερα φυτά (αυτοφυή ή καλλιεργούμενα) υπό το πρίσμα της μελισσοκομικής νομής, δηλαδή τα φυτά που εν δυνάμει μπορούν να μας δώσουν σημαντικές ποσότητες μελιού ή γύρης.
Η παρουσίαση αυτή θα γίνει χρονικά για να μας δώσει μια εικόνα για τις πιθανές μεταφορές μελισσοσμηνών σ' αυτές. Θα πρέπει όμως να γίνει σαφές ότι η αναφορά της ανθοφορίας ή μελιτοφορίας δεν συνεπάγεται τη χρονική μοναδικότητα της. Αυτό συμβαίνει γιατί πρωτεύων ρόλο στο χρόνο ανθοφορίας ή μελιτοφορίας (εκτός της φωτοπεριόδου) έχουν:

1.

Το γεωγραφικό πλάτος και μήκος που αναφερόμαστε (ηπειρωτική ,παραθαλάσσια, νησιωτική, βόρεια, κεντρική ή νότια περιοχή)
2.

Το υψόμετρο της συγκεκριμένης περιοχής
3.

Το μικροκλίμα, που είναι ένα πολύπλοκο σύστημα θερμοκρασιακών μεταβλητών (ηλιοφάνεια, ένταση ανέμων κ.λ.π.), μορφολογίας του εδάφους, βροχοπτώσεων και άλλων παραγόντων.
4.

Ο καιρός της εκάστοτε χρονιάς.

Συνέπεια των παραπάνω είναι ότι η ανάγνωση και πολύ περισσότερο η «χρονική μετάφραση» των ανθοφοριών ή μελιτοφοριών πρέπει να γίνει με προσοχή και σύμφωνα με τις προσωπικές παρατηρήσεις του κάθε μελισσοκόμου (π.χ. το ανοιξιάτικο ρείκι ανθίζει από τα τέλη Γενάρη στις νότιες περιοχές ως το Μάιο στις πιο βόρειες και ανάλογα με τις βροχοπτώσεις μπορεί να είναι εκμεταλλεύσιμο ή όχι. Επίσης σε μια πλαγιά που έχει 17 ρίζες με ρείκι δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για νομή).
Συντμήσεις : Ν = Νέκταρ, Γ = Γύρη, Μ = Μελίτωμα
ΧΕΙΜΩΝΑΣ

*

Μουσμουλιά (Eriobotriga japonica) (Ν+Γ) (Δεκέμβριος)
Δίνει πολύ αραιό νέκταρ και ίσως τα μελίσσια να ταλαιπωρούνται πολύ για την εποχή αυτή.
*

Ξυνίδα (Oxalis acetosella) (Ν+Γ) (Νοέμβριος - Μάρτιος)
Πολύ σημαντικό φυτό για την πρώιμη ανάπτυξη στις νότιες περιοχές. Αυτοφύεται κυρίως στους ελαιώνες.
*

Αμυγδαλιά (Prunus dulcis) (Ν+Γ) (Ιανουάριος - Μάρτιος).
Όταν ο καιρός είναι καλός αναπτύσσει πάρα πολύ καλά τα μελίσσια.
*

Πεύκο (Pinus hallepensis) (Μ) (Δεκέμβριος - Φεβρουάριος)
Δίνει μελίτωμα όλο το χειμώνα αλλά δύσκολα μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε, λόγω της κατάστασης των μελισσιών την εποχή αυτή. Στις νότιες περιοχές αντικαθιστά τα χειμωνιάτικα ζαχαροζύμαρα, οχι όμως σε σημείο που να επιλέγουμε μεταφορές στα Πευκοδάση

ΑΝΟΙΞΗ

*

Ανοιξιάτικο ρείκι (Erica albor) (Ν+Γ) (Ιανουάριος - Μάιος)
Πολύ σημαντικό φυτό για ανάπτυξη αλλά και για πρώιμους τρυγητούς.
*

Φασκόμηλα (Salvia pratensis, Salvia alutionosa, Salvia officinalis) (Ν+Γ) (Μάρτιος - Μάιος)
Υπάρχουν πολλά είδη στον Ελλαδικό χώρο. Δίνουν πολύ καλή ανάπτυξη αλλά και παραγωγή μελιού ανάλογα τη χρονιά. Υπάρχει σ� όλη την Ελλάδα.

*

Λαδανία, Αγκίσαρος (Cistus incanus) (Γ) (Μάρτιος - Ιούνιος)
Θάμνος με σημαντικές ποσότητες γύρης κόκκινου χρώματος. Ενδείκνυνται για συλλογή. Υπάρχει σε όλη την Ελλάδα
*

Χορτολιβαδικά φυτά, κυρίως τριφύλλια(Melilotus albu,Trifolium repeu, Trifolium pretense, trifolium incarnatum, Trifolium badium) (Ν+Γ) (Μάρτιος-Ιούλιος)
Σημαντική νομή μελιού στις βόρειες κυρίως περιοχές. Χρησιμοποιείται για ανάπτυξη αλλά και συντήρηση μελισσοσμηνών το καλοκαίρι. Υπάρχει σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα.

*

Βίκος (Vicia sativa) (Ν+Γ) (Απρίλιος - Μάιος)
Καλλιεργούμενο φυτό με πολύ αραιό μέλι. Στις καλές χρονιές δίνει σημαντικές ποσότητες μελιού. Προσοχή χρειάζεται όταν κόβεται από συλλεκτικές μηχανές, γιατί μπορεί να σκοτωθούν μέλισσες. Υπάρχει στις πεδινές καλλιεργούμενες περιοχές.
*

Πεύκο (Pinus hallepensis) (Μ) (Μάρτιος - Απρίλιος).
Σημαντική Μελισσοκομική Νομή. Ακόμη και όταν ο καιρός δεν επιτρέπει την μεγάλη συλλογή (τρύγο) τα μελίσσια αποθηκεύουν αρκετές ποσότητες. Ετσι όταν βρούνε γύρη αργότερα αναπτύσσονται πολύ καλά. Προσοχή χρειάζεται αν μεταφερθούν ανεπτυγμένα μελίσσια από νότιες περιοχές σε Πευκοδάση του βορρά και ο καιρός τα κλείσει πολλές ημέρες μέσα μπορεί να λιμοκτονήσουν. Υπάρχει κυρίως στη Θάσο, Χαλκιδική, Εύβοια, Ανατολική Κρήτη, Πελοπόννησο, Αττική, Μεγάλα Νησιά
*

Πορτοκάλια (Citrus auratium) (Ν+Γ) (Μάρτιος - Απρίλιος)
Σημαντική πηγή μελίου. Θέλει καλό καιρό. Τα μελίσσια σμηνουργούν με ευκολία. Προσοχή στα ψεκάσματα. Υπάρχει στην Πελοπόννησο, Ήπειρο, Στερεά Ελλάδα.
*

Οπορωφόρα δέντρα [Prunus persica (Ροδακινιά), Prunus armemiaca (Βερικοκιά), Purus communis (Αχλαδιά),
Malus pumila (Μηλιά)] (Ν+Γ) (Μάρτιος - Μάϊος)
Μηλιές, αχλαδιές, Βερικοκιές κ.τ.λ. Πολύ καλές νομές για ανάπτυξη. Προσοχή στους ψεκασμούς. Υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα

*

Ακακία (Αcacia dealbata, Robinia pseudoacacia) (Ν+Γ) (Απρίλιος- Ιούνιος)
Πολύ καλή πηγή μελίου. Στην Ευρώπη είναι μέλι με καλό όνομα και τιμή. Ευαίσθητη πολύ στις βροχές και στους ανέμους. Υπάρχει κυρίως στα Ηπειρωτικά μέρη.

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

*

Παλιούρι (Paliurus spina-christi) (Ν+Γ) (Μάιος- Ιούνιος)
Δίνει πολύ μέλι αρκεί να μην βραχεί ή φυσήξει πολύ κατά την διάρκεια της ανθοφορίας. Όταν εμφανιστούνε διάφορα έντομα έχουμε ένδειξη ότι «τελείωσε» η νομή. Υπάρχει σε μεγάλο τμήμα της Ηπειρωτικής Ελλάδος.
*

Θρούμπι (Satureia thriba) (Ν+Γ) (Μάιος - Ιούνιος)
Δίνει άριστο μέλι από άποψη οσμής και γεύσης. Οι προηγηθείσες βροχές ευνοούν την νεκταροέκκριση. Υπάρχει κυρίως στην Νησιωτική Ελλάδα και σε πετρώδη βουνά
*

Θυμάρι (Thymus vylgaris, Thymus pulegioides) (Ν+Γ) (Μάιος - Αύγουστος)
Το πιο γνωστό μέλι με ιδιότητες ίδιες μ� αυτές της Θρούμπας. Βροχές του Απριλίου και του Μαΐου είναι θείο δώρο καθώς και ο ήπιος χώρος χωρίς καύσωνες καιρός κατά την διάρκεια της ανθοφορίας. Υπάρχει σ� όλη την Ελλάδα αλλά είναι κύρια νομή στις νησιωτικές περιοχές
*

Αγκάθια (Οικογένεια Cobositae) (Ν+Γ) (Ιούλιος - Αύγουστος)
Φυτά για συντήρηση των μελισσιών, ενίοτε μπορεί να δώσουν κάποιες ποσότητες μελιού.
*

Βαμβάκι (Gossypium hirsutium) (Ν+Γ) (Ιούλιος - Αύγουστος)
Καλλιεργημένο φυτό με άριστης ποιότητας μέλι (μεγάλες ποσότητες Η2Ο2). Προσοχή στους ψεκασμούς. Υπάρχει στις πεδινές καλλιεργούμενες περιοχές
*

Τριφύλλια ήμερα (Medicago sativa) (Ν+Γ) (Ιούνιος � Αύγουστος, ανάλογα με την ημερομηνία κοπής)
Σε καλλιεργημένα μέρη με νερά μπορεί να δώσει μεγάλες ποσότητες μελιού (ειδικά τα κτήματα για σποροπαραγωγή). Υπάρχει στην Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Μακεδονία
*

Καλαμπόκι (Ζea mays) (Γ) (Ιούλιος - Αύγουστος)
Φυτό για ανανέωση και ανάπτυξη πληθυσμού. Υπάρχει στις καλλιεργούμενες περιοχές όλης της ηπειρωτικής Ελλάδας.
*

Έλατος (Abies cephalonica) (Μ) (Μάιος - Αύγουστος)
Δίνει πολύ μεγάλες ποσότητες μελιού συναρτήσει του πληθυσμού εντόμων που το «παρασιτούν». Θέλει καλό και ζεστό καιρό. Αν «δουλεύει» πολύ καιρό τα μελίσσια αδυνατίζουν. Αν δεν «δουλεύει» και τα μελίσσια μείνουν καιρό στα Ελατοδάση αδυνατίζουν επίσης. Υπάρχει στα ορεινά μέρη της Ελλάδας και στην Κεφαλλονιά.
*

Βελανιδιά (Quercus frainneto, Quercus coaifera) (Μ) (Ιούνιος - Αύγουστος)
Δίνει μεγάλες ποσότητες μελιού. Στην αρχή («Μελίτωμα στο φύλλο») δίνει ένα σχετικά καλό ανοιχτόχρωμο μέλι. Στο «Μελίτωμα του Βελανιδιού» δίνει κατάμαυρο μέλι με έντονη όχι ιδιαίτερα ευχάριστη γεύση. Αδυνατίζει τα μελίσσια και δεν συνιστάται για ανάπτυξη. Υπάρχει στα ημιορεινά μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδας και σε κάποια νησιά.
*

Καστανιά (Castanea sativa) (Ν+Γ+Μ) (Ιούνιος - Ιούλιος)
Καταπληκτικό φυτό για ανάπτυξη μελισσών. Προσοχή: Αν μαζέψουν μεγάλες ποσότητες μελιού (πικρό, σκούρο) μπορεί η γεύση αυτή να συνοδέψει και τους επόμενους τρυγητούς. Υπάρχει στα ορεινά μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδας και σε κάποια νησιά.
*

Πεύκο (Pinus hallepensis) (Μ) (Ιούλιος - Αύγουστος)
Το πρώτο «βάρεμα» γίνεται στη Θάσο και στην Κρήτη. Ακολουθούν η Χαλκιδική, Εύβοια κ.τ.λ.
*

Ευκάλυπτος (eucalyptus globulus) (Ν+Γ) (Ιούνιος - Σεπτέμβριος)
Δεν είναι ενδημικό της Ελλάδας. Δίνει καλής ποιότητας μέλι και τα μελίσσια δούλευουν από τα ξημερώματα. Σε άνυνδρες χρονιές υπάρχουν ενδείξεις προβλημάτων στα μελίσσια. Υπάρχει στις νησιώτικες και παραθαλάσσιες νότιες περιοχές.

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

*

Αρμυρίκι (Tamarix Africana) (Γ) (Άυγουστος � Σεπτέμβριος)
Δίνει πολύ καλές ποσότητες γύρης και σε συνδυασμό με διεγερτική τροφοδοσία τα μελίσσια κάνουν καλούς γόνους. Υπάρχει στις νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές.
*

Πεύκο (Pinus hallepensis) (Μ) (Σεπτέμβριος - Δεκέμβριος)
Σ' αυτή την εποχή συγκεντρώνεται το περισσότερο μέλι από τους Μελισσοκόμους. Να μην γινόμαστε ληστρικοί
*

Φθινοπωρινό ρείκι, Σουσούρα (Erica multiflora) (Ν+Γ) (Αύγουστος - Δεκέμβριος)
Ένα από τα «μαγικά φυτά» της Ελλάδας για τις μέλισσες. Δίνει πολύ καλή ανάπτυξη και παραγωγή μελιού σε καλές χρονιές. Οι πρώιμες βροχές το «αναγκάζουν» να ανθίσει. Προσοχή: Ανθίζει από πάνω προς τα κάτω (υψομετρικά) και από τα Βόρεια προς τα Νότια. Υπάρχει σ� όλη την Ελλάδα.
*

Πολύκομπος (Polygonum spp) (Ν+Γ) (Σεπτέμβριος-Νοέμβριος).
Φυτό που δίνει μέλι για τρύγο ενίοτε άλλα κάνει καλή ανάπτυξη. Το μέλι του έχει ιδιαίτερη γεύση και θέλει προσοχή. Υπάρχει στις πεδινές και ημιορεινές περιοχές (αυτοφυές ή σαν ζιζάνιο στα σταροχώραφα κυρίως)
*

Κουμάρια (Arbutus unedo) (Ν+Γ) (Σεπτέμβριος - Ιανουάριος)
Φυτό για ανάπτυξη και για μέλι. Έχει αραιό νέκταρ και σε χρονιές με πολλές βροχοπτώσεις θέλει προσοχή γιατί μπορεί να δημιουργήσει ζημιές στα μελίσσια. Το μέλι είναι πολύ πικρό. Υπάρχει στις ηπειρωτικές περιοχές της Ελλάδας

*

Χαρουπιά (caratonia siliqua) (Ν+Γ) (Σεπτέμβριος - Νοέμβριος)
Δίνει πολύ καλή ανάπτυξη και μέλι με ιδιαίτερη γεύση που σε πολλούς δεν αρέσει. Υπάρχουν άγριες (μονό γύρη) και ήμερες (Νέκταρ και γύρη). Υπάρχει στις νησιωτικές και παραθαλάσσιες νότιες περιοχές.
*

Κισσός (Hedera helix) (Ν+Γ) (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος)
Αναρριχητικό φυτό. Παρασιτεί σε δέντρα και μεγάλους θάμνους. Δίνει πολύ καλές ποσότητες γύρης και μελιού έτσι ώστε τα μελίσσια να ανανεώνουν επαρκώς τον πληθυσμό τους. Υπάρχει σε όλη την Ελλάδα.

Σύσταση δηλητηρίου μέλισσας

Η παρουσία της ισταμίνης στο δηλητήριο της μέλισσας είναι γνωστή από το 1936. Παρά ταύτα μόλις το 1982 με τη βοήθεια της μεθόδου της υγρής χρωματογραφίας υψηλής πιέσεως (HPLC) προσδιορίστηκε ότι η περιεκτικότητα σε ισταμίνη είναι περίπου 1%. Σύμφωνα με τον Owen στο δηλητήριο περιέχονται επίσης σε μικρότερες ποσότητες νοραδρεναλίνη και ντοπαμίνη, ελεύθερα αμινοξέα, ολιγοπεπτίδια, φωσφολιπίδια και υδατάνθρακες.

Οσον αφορά τα πεπτίδια, η μελιτίνη, η απαμίνη και το πεπτίδιο που επάγει την αποκοκκίωση των σιτευτικών κυττάρων (MCD-peptide) είναι εκείνα που έχουν πρακτική σημασία. Η μελιτίνη αποτελεί το 50% του συνόλου του δηλητηρίου. Προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα προκαλώντας γενικευμένους σπασμούς, δρα στην καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα προκαλώντας βραδυκαρδία, επαγωγικές διαταραχές και αρρυθμίες ενώ συμμετέχει και στις εκδηλώσεις από το γαστρεντερικό σύστημα.

Η απαμίνη που αποτελεί το 2% του βάρους του δηλητηρίου δρά στους λείους μύες, τους νευρώνες, τα μυικά κύτταρα και τα ηπατικά κύτταρα, προκαλεί γενικευμένους σπασμούς ενώ προκαλεί και γαστρεντερική συμπτωματολογία.

Τέλος, το πεπτίδιο MCD με 22 πεπτίδια που αποτελεί το 1% του συνολικού ξηρού βάρους του δηλητηρίου της μέλισσας, οφείλει το όνομά του στην εκαντοταπλάσια σε σύγκριση με την μελιτίνη, ικανότητά του να προακαλεί αποκοκκίωση των σιτευτικών κυττάρων και απελευθέρωση ισταμίνης Στα πεπτίδια επίσης περιλαμβάνονται η σεκαπίνη, η τερτιαπίνη και το Kardio pep.

Aπό πλευράς ενζύμων η φωσφολιπάση Α2 αποτελεί το 12-14% των συστατικών του δηλητηρίου και είναι ιδιαίτερα κυτταροτοξική. Η υαλουρονιδάση (2-3% του δηλητηρίου) αποσυνθέτει τους βλεννοπολυσακχαρίτες ιδίως στον συνδετικό ιστό του δέρματος, επαυξάνοντας τη δράση των ενεργών πεπτιδίων στις βαθύτερα κείμενες στιβάδες. Συνυπάρχουν επίσης σε διάφορες αναλογίες μία όξινη φωσφατάση με μοριακό βάρος 49000 Daltons, διάφορες πρωτεάσες, γλυκοσιδάσες, το αλλεργιογόνο "C" και η αντολαπίνη.

Οι βασικές δράσεις του δηλητηρίου της μέλισσας αποδίδονται στην παρουσία της μελιτίνης και της φωσφολιπάσης Α2. Τα εν λόγω συστατικά προκαλούν άμεση ή έμμεση κυτταρική βλάβη. Η φωσφολιπάση Α2 αποτελεί το σημαντικότερο αλλεργιογόνο του δηλητηρίου της μέλισσας. Παρά το χαμηλό της μοριακό βάρος και η μελιτίνη εμφανίζει αλλεργιογόνο δράση όπως και η όξινη φωσφατάση και η υαλουρονιδάση.

Μελισσοκομία

Μελισσοκομία ονομάζεται η τέχνη της εκτροφής των μελισσών. Οι μέλισσες έχουν την τάση να δημιουργούν φωλιές και να παραμένουν μέσα σε τρύπες, σε κουφάλες δέντρων κλπ. Αυτό οδήγησε τον άνθρωπο στη σκέψη ότι είναι δυνατό να τις συλλάβει και να τις βάλει να ζήσουν μέσα σε κάποιο κουτί, που να μοιάζει με κουφάλα δέντρου ή με τρύπα σε βράχο, προκειμένου να παράγουν μέλι γι' αυτόν. Έτσι άρχισε σιγά - σιγά ο άνθρωπος να ασχολείται με τη μελισσοκομία.

Η μελισσοκομία έχει αρκετά παλιά παράδοση. Σε διάφορες ζωγραφικές παραστάσεις, που βρέθηκαν στις Πυραμίδες της Αιγύπτου, εικονίζονται άνθρωποι που ασχολούνται με τη μελισσοκομία. Στην αρχαία Ελλάδα επίσης η μελισσοκομία βρισκόταν σε αρκετά υψηλό επίπεδο. Άλλωστε από την εποχή αυτή υπάρχουν τα γραπτά του Αριστοτέλη για τη μελισσοκομία. Οι απόψεις του αυτές εξακολουθούσαν να ισχύουν μέχρι και το μεσαίωνα. Ο μεσαίωνας δεν πρόσθετε και πολλά καινούρια πράγματα στη μελισσοκομία, εκτός ίσως από τον καπνό, όταν επρόκειτο να ασχοληθεί κανείς με τις μέλισσες, ώστε αυτές να μην αγριεύουν πολύ. Αργότερα η μελισσοκομία αποτέλεσε είδος ασχολίας των μοναχών στα μοναστήρια, όπου και αναπτύχθηκε σημαντικά.

Τη μεγαλύτερη ανάπτυξη τη γνώρισε η μελισσοκομία τα τελευταία εκατό χρόνια και ακόμη μεγαλύτερη τα τελευταία χρόνια μετά τον πόλεμο. Σήμερα είναι πια πάρα πολλά γνωστά πράγματα από τη βιολογία των μελισσών, από τη νομοτέλεια που διέπει τη ζωή τους, τον τρόπο της ζωής τους κλπ. Σε μερικά κράτη η μελισσοκομία έχει πάρει το χαρακτήρα της βιομηχανικής παραγωγής, όπως στον Καναδά, την Ρωσία και τις ΗΠΑ. Η Ελλάδα διαθέτει ιδανικές συνθήκες για τη μελισσοκομία. Η ανάπτυξή της όμως στη χώρα δεν είναι τέτοια, όση επιτρέπουν οι κλιματολογικές συνθήκες της.
Μελισσοκόμος της ελληνικής επαρχίας. Κατά τις μελισσοκομικές εργασίες είναι απαραίτητος ο προστατευτικός ρουχισμός και εξοπλισμός, ειδικά για το πρόσωπο, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες επιπλοκές από τα τσιμπήματα των μελισσών.

Οι παλιές πρωτόγονες κυψέλες έχουν αντικατασταθεί με νέες ξύλινες και πολύ πιο πρακτικές και αποδοτικές. Σήμερα υπάρχουν δύο τρόποι μελισσοκομίας. Ο ένας, όπου το σύνολο των κυψελών παραμένει σε ένα μέρος και ο άλλος, που κάθε φορά μεταφέρεται στην περιοχή που έχει λουλούδια. Ο δεύτερος τρόπος, η νομαδική μελισσοκομία, θεωρείται ασύγκριτα πιο αποτελεσματική και πιο αποδοτική.

Η μελισσοκομία στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότερα από 60 μελισσοκομικά κέντρα. Τα κέντρα μελισσοκομίας ενώνονται μαζί και σχηματίζουν την Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια