Το μέλι προστατεύει και από τον καρκίνο - Αποτελεί ένα από τα καλύτερα ελιξίρια νεότητας [1]
Δημοσιεύθηκε από : beenet on 23 Φεβ, 2006 - 07:24 AM
Έρευνα [2]
Έρευνα από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Οι θεραπευτικές ιδιότητες του μελιού ήταν γνωστές από την αρχαιότητα και στις ημέρες μας επιβεβαιώνονται συνεχώς και όσο προχωρά η ιατρική έρευνα.Σύμφωνα με τα τελευταία αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης, σε διαφορετικές ποικιλίες ελληνικών μελιών, που παρουσίασε ο αναπληρωτής καθηγητής στο Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Δημήτρης Γαλάρης, ορισμένα από αυτά εμφανίζουν την ικανότητα να αποτρέπουν στον σχηματισμό ελεύθερων ριζών στον οργανισμό και να προστατεύουν το DNA των κυττάρων έπειτα από έκθεση σε οξειδωτικούς παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί ευθύνονται για την φυσιολογική γήρανση, καθώς και για σειρά σοβαρών ασθενειών, όπως είναι οι καρδιαγγειακές και οι νευρο-εκφυλιστικές παθήσεις.
Όπως επεσήμανε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Βιολογικής Χημείας Παρασκευή Νουτσάτσου-Λαδικού, το ελληνικό μέλι επιδρά ευεργετικά και στην πρόληψη του καρκίνου. Συγκεκριμένα εμφανίζει αντι-οιστρογονική δράση σε κύτταρα καρκίνου του μαστού, αναστολή στον κυτταρικό πολλαπλασιασμό κυττάρων καρκίνου του προστάτη, ενώ έχει θετική επίδραση και στα οστά.
Το μέλι παραμένει ένα από τα καλύτερα ελιξίρια νεότητας, που χαρίζει υγεία και μακροζωία σε όσους το έχουν εντάξει στο καθημερινό τους διαιτολόγιο. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι προστατεύει από την εκφύλιση το DNA των κυττάρων, ενώ έχει αντιοξειδωτική και αντιμικροβιακή δράση.
Αναδημοσίευση από Εφημερίδα "Πρωινός Λόγος" Ιωαννίνων,
Φύλλο: Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2006
Ο όρος “βιολογικός” ορίστηκε στην Ελλάδα να καθορίζει, όποιο γεωργικό προϊόν παράγεται χωρίς χημικά λιπάσματα, φάρμακα και γενικότερα με πιο φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους.
Σύμφωνα με κάποιους άλλους ο όρος αυτός χαρακτηρίζει όλα τα γεωργικά, σε πρώτη φάση και ζωικά σε δεύτερη, προϊόντα, που παράγονται σύμφωνα με τον κανονισμό(EK) 2092/91 και το συμπλήρωμά του τον κανονισμό(ΕΚ) 1804/99.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ανάγκη που υπήρξε στην κοινωνία μας ήταν να έχουμε στη διάθεσή μας “καθαρότερα” τρόφιμα, που να παράγονται με σεβασμό στο περιβάλλον.
Σ’ ότι αφορά βέβαια τα γεωργικά προϊόντα, μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε, απ’ αυτά που ακούμε και βλέπουμε, πόσο επιβαρημένα είναι και με ποιές διαδικασίες φθάνουν στην κατανάλωση.
Στα ζωικά και ειδικά στα γαλακτοκομικά επίσης είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό κάτι τέτοιο, μέσα από το άκουσμα και μόνο των αντιβιοτικών, της προέλευσης των σιτηρεσίων, αλλά και των συνθηκών ασφυκτικού ενσταβλισμού που επικρατούν.
Αν στα παραπάνω για να συμπληρώσουμε το παζλ της διατροφής μας προσθέσουμε λεκτικά μόνο τις χρωστικές, τα συντηρητικά, τα πηκτικά, τα αντιοξειδωτικά, τους σταθεροποιητές και άλλα πολλά που ανήκουν στη γνωστή ομάδα των Ε, τα περισσότερα από τα οποία είναι εργαστηριακής (χημικής) προέλευσης, καταλαβαίνουμε το λόγο για τον οποίο υπήρξε “ανάγκη” παραγωγής “καθαρότερων” τροφίμων.
Η ερώτηση που γεννάται και θα προσπαθήσει να δώσει μια περιεκτική και σύντομη απάντηση η παρούσα συγγραφή, είναι γιατί φθάσαμε να μιλούμε για βιολογική μελισσοκομία και τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνεται στη πράξη.
Στο πρώτο μέρος αυτής της συγγραφής, τίθεται το ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει και κάτω από ποιές προϋποθέσεις, βιολογική μελισσοκομία.
Στο δεύτερο μέρος αναφέρεται κατά γράμμα το νομοσχέδιο και γίνονται κάποιες παρατηρήσεις, που δεν είναι τίποτα άλλο από προβληματισμούς για την ορθή εφαρμογή του νόμου.
Στο τρίτο μέρος γίνεται εκτενής αναφορά στις ασθένειες και τους εχθρούς, που προσβάλουν τα μελίσσια, καθώς και στους τρόπους αντιμετώπισης στα πλαίσια της βιολογικής μελισσοκομίας.
Το τέταρτο και τελευταίο μέρος αποτελεί τον επίλογο, ο οποίος συνοδεύεται από κάποια συμπεράσματα και διαπιστώσεις που έγιναν καθόλη την ενασχόληση με το συγκεκριμένο θέμα.
Στο τέλος υπάρχει όλη η βιβλιογραφία και οι δημοσιευμένες εργασίες, από τις οποίες αντλήθηκε το υλικό αυτής της συγγραφής.
Σάββατο 29 Μαΐου 2010
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ
ΜΕΡΟΣ 1ο
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ [Αρχή]
Φθάσαμε στο σημείο λοιπόν αυτό το καθαρό και αγνό προϊόν, το μέλι, να το εντάσσουμε στα μολυσμένα προϊόντα και να επιδιώκουμε πλέον την παραγωγή βιολογικού προϊόντος.
Υπάρχει μια διαδικασία, η οποία ακούει στο όνομα “υπερεντατικοποίηση”, που περικλείει όλα τα αίτια που μας οδήγησαν στην ανάγκη παραγωγής βιολογικών προϊόντων για όλες τις μορφές καλλιέργειας.
Στην περίπτωση της μελισσοκομίας η επιδίωξη να παράγει η μονάδα του μελισσιού όλο και περισσότερο, οδήγησε τους μελισσοκόμους στην εφαρμογή διαφόρων τεχνικών, όπως η τεχνητή διατροφή, η μεταφορά βασιλισσών κλπ. Οι πρακτικές αυτές όμως έφεραν διατάραξη στη μελισσοκοινωνία με αποτέλεσμα την εμφάνιση διαφόρων εχθρών και ασθενειών. Η χημική καταπολέμηση ήρθε σαν μάνα από τον ουρανό να δώσει λύσεις εύκολες και γρήγορες στα προβλήματα. Όλοι έβλεπαν το σύμπτωμα και η αντιμετώπιση περιοριζόταν στην καταπολέμηση του παθογόνου, όπως γίνεται σ’ όλες τις συμβατικές μορφές αντιμετώπισης παρασίτων στην γεωργία, κτηνοτροφία, ακόμα και στον ίδιο τον άνθρωπο.
Σήμερα η περιεκτικότητα χημικών υπολειμμάτων στα προϊόντα της μέλισσας είναι όλο και μεγαλύτερη. Η προέλευσή τους είναι είτε από την συλλογή νέκταρος των μελισσών, από συμβατικές ψεκασμένες καλλιέργειες είτε -κυρίως- από την χρήση μελισσοφαρμάκων (malathion, fluvalinate, sulfathizol, chlorobenzilate, αντιβιοτικών κλπ).
Ας σημειωθεί εδώ ότι ο μελισσοκόμος δε διαφέρει από πολλούς άλλους παραγωγούς, που έχουν σαν βάση το “όσο πιο πολύ τόσο πιο καλά”, κάτι βέβαια που έχει σαν αποτέλεσμα τη χρήση όλο και μεγαλύτερων συγκεντρώσεων φαρμάκων με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα των προϊόντων, αλλά και στην παραπέρα αντιμετώπιση των παθογόνων λόγω εθισμού.
Επίσης θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι αρκετές ουσίες υπόκεινται μια μερική ή ολική διάσπαση, αναλογικά της περιόδου αποθήκευσης του μελιού (πίνακας 1), ενώ η πιθανότητα να βρούμε υπολείμματα είναι τόσο μικρότερη όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ επέμβασης και τρύγου.
Σχολιάζοντας λίγο τον πίνακα 1, θα δούμε ότι υπάρχουν ουσίες που δεν αποδομούνται, ενώ αξίζει να αναφέρουμε ότι συνεχείς επεμβάσεις με oxytetracycline, έχουν σαν αποτέλεσμα τη συγκέντρωση αυξημένων ποσοτήτων αντιβιοτικού στο μέλι που διατηρούνται για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα (υπάρχει αναφορά για περισσότερο από τρία χρόνια).
Πίνακας 1
Φάρμακο Χρόνος αποδόμησης (εβδομάδες)-Medicine Time of deconstruction (weeks)
fluvalinate (Apistan Mauric) 24 στους 35οC
coumaphos (Perizin) Δεν αποδομείται -No deconstruction
bromopropylate (Folbex-VA) Περισσότερο από(more than) 36
malathion 10-12
amitraz (TacTic) 3-4
oxytetracycline 6-10
soulphadiazol Δεν αποδομείται-No deconstruction
Γαλακτικό οξύ(LACTIC ACID) 7-8
Τέλος πρέπει να πούμε ότι από το θέμα των υπολειμμάτων δεν εξαιρούνται και οι ουσίες που επιτρέπονται από τον κανονισμό για τη βιολογική μελισσοκομία. Τα άλλοθι τους τουλάχιστον για την ώρα είναι ότι πολλές από αυτές περιέχονται στο μέλι από την φυσική νεκταροσυλλογή και ότι δεν υπάρχουν τα ανάλογα πειραματικά που να συνιστούν ανώτερα όρια συγκεντρώσεων.
Το ερώτημα για τα υπολείμματα , σύμφωνα με τις μέχρι τώρα αντιλήψεις, δεν είναι αν υπάρχουν στα τρόφιμα και ειδικότερα στα προϊόντα μέλισσας αλλά σε τι συγκεντρώσεις υπάρχουν και πόσο επικίνδυνα είναι για την υγεία του καταναλωτή.
Στην περίπτωση της βιολογικής αντίληψης αυτές οι συγκεντρώσεις, τουλάχιστον των χημικών φαρμάκων, πρέπει να είναι μηδέν.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι στα πλαίσια της “βιολογικής” έννοιας πρέπει να δούμε την μελισσοκοινωνία σαν ένα έμβιο σύνολο με υψηλές δυνατότητες αυτοσυντήρησης, που μπορεί να λειτουργήσει σαν εκμετάλλευση και όχι σαν μια μηχανή παραγωγής μελιού που αποτελείται από κομμάτια, τα οποία είναι εύκολο να αντικατασταθούν ή να διορθωθούν όταν χαλάσουν.
ΜΕΡΟΣ 2ο
ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ [Αρχή]
Οι αρχές της βιολογικής μελισσοκομίας περιγράφονται στον κανονισμό(ΕΚ) 1804/99, που έρχεται να συμπληρώσει τα κτηνοτροφικά προϊόντα, στον κανονισμό(ΕΚ) 2092/91, που αναφέρεται στον βιολογικό τρόπο παραγωγής των γεωργικών προϊόντων.
α) Μελισσοκομία και μελισσοκομικά προϊόντα(κανονισμός 1894/99)
1 Γενικές αρχές
1.1 Η μελισσοκομία αποτελεί σημαντική δραστηριότητα η οποία συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και στη γεωργική και δασική παραγωγή μέσω της επικονίασης που γίνεται από τις μέλισσες.
1.2 Ο χαρακτηρισμός των μελισσοκομικών προϊόντων ως βιολογικής παραγωγής συνδέεται στενά τόσο με τα χαρακτηριστικά της μεταχείρισης των κυψελών όσο και με την ποιότητα του περιβάλλοντος. Αυτός ο χαρακτηρισμός εξαρτάται επίσης από τις συνθήκες συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης των μελισσοκομικών προϊόντων.
1.3 Όταν ένας παραγωγός εκμεταλλεύεται πολλές μελισσοκομικές μονάδες στην ίδια περιοχή, όλες οι μονάδες πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. Κατά παρέκκλιση απ’ αυτή την αρχή, ένας παραγωγός μπορεί να εκμεταλλεύεται μονάδες που δεν είναι σύμφωνες προς τον παρόντα κανονισμό υπό τον όρο ότι πληρούνται όλες οι απαιτήσεις του κανονισμού πλην των διατάξεων που ορίζονται στο σημείο 4.2 σχετικά με τη θέση των μελισσοκομείων. Στην περίπτωση αυτή, το προϊόν δεν μπορεί να πωλείται με αναφορά στον βιολογικό τρόπο παραγωγής.
2. Περίοδος μετατροπής
2.1 Τα μελισσοκομικά προϊόντα είναι δυνατόν να πωλούνται με αναφορά στον βιολογικό τρόπο παραγωγής μόνο εφόσον οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού έχουν τηρηθεί επί τουλάχιστον ένα έτος. Κατά την περίοδο μετατροπής το κερί πρέπει να αντικαθίσταται σύμφωνα με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο σημείο 8.3
3. Καταγωγή των μελισσών
3.1 Κατά την επιλογή των φυλών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ικανότητα προσαρμογής των ζώων στις τοπικές συνθήκες, καθώς και η ζωτικότητά τους και η αντοχή στις ασθένειες. Προτιμάται η χρησιμοποίηση των ευρωπαϊκών φυλών της Apis meliffera και των τοπικών οικοτύπων τους.
3.2 Τα μελίσσια πρέπει να δημιουργούνται μέσω διαίρεσης των παλιών μελισσιών ή μέσω της αγοράς σμηνών ή κυψελών από μονάδες που πληρούν τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.
3.3 Ως πρώτη παρέκκλιση, υπό την επιφύλαξη της προηγούμενης έγκρισης από την αρχή ή τον φορέα επιθεώρησης, τα μελίσσια που υπάρχουν στη μονάδα παραγωγής η οποία δεν πληροί τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού είναι δυνατόν να μετατρέπονται.
3.4 Ως δεύτερη παρέκκλιση, είναι δυνατόν να αγοράζονται σμήνη από μελισσοτρόφους που δεν παράγουν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου που λήγει 24 Αυγούστου 2002 εφόσον υπάρχει περίοδος μετατροπής.
3.5 Ως τρίτη παρέκκλιση, η ανασύσταση των μελισσιών επιτρέπεται από την αρχή ή τον φορέα ελέγχου, όταν δεν είναι διαθέσιμα μελίσσια που παράγουν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, σε περίπτωση υψηλής θνησιμότητας των ζώων που οφείλεται σε ασθένειες ή καταστροφικές περιστάσεις, εφόσον υπάρχει περίοδος μετατροπής.
3.6 Ως τέταρτη παρέκκλιση, για την ανασύσταση των μελισσιών είναι δυνατόν να ενσωματώνεται στη μονάδα βιολογικής παραγωγής κατ’ έτος ένα 10% βασιλισσών και σμηνών που δεν πληρούν τον παρόντα κανονισμό, υπό τον όρο ότι οι βασίλισσες και τα σμήνη τοποθετούνται σε κυψέλες με κηρήθρες ή βάσεις(φύλλα) κηρήθρων που προέρχονται από μονάδες βιολογικής παραγωγής. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν επιβάλλεται περίοδος μετατροπής.
4 Θέση των μελισσοκομείων
4.1 Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν περιοχές ή τοποθεσίες στις οποίες δεν επιτρέπεται μελισσοκομία σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Ο μελισσοκόμος παρέχει, στην αρχή ή το φορέα επιθεώρησης, χάρτη, σε κατάλληλη κλίμακα, στον οποίο επισημαίνεται η θέση των κυψελών, όπως προβλέπεται στο παρ.ΙΙΙ, μέρος Α1, τμήμα 2, πρώτη περίπτωση (Κατά την έναρξη εφαρμογής του καθεστώτος ελέγχου, ο παραγωγός, ακόμα και αν η δραστηριότητά του περιορίζεται στη συλλογή αυτοφυών φυτών, και ο οργανισμός ελέγχου, πρέπει να προβούν σε πλήρη περιγραφή της μονάδας με ένδειξη των χώρων αποθήκευσης και παραγωγής και των αγροτεμαχίων ή/και των περιοχών συλλογής και ενδεχομένως των χώρων όπου πραγματοποιούνται ορισμένες εργασίες μεταποίησης ή/και συσκευασίας). Όταν δεν εντοπίζονται τέτοιες τοποθεσίες, ο μελισσοκόμος οφείλει να παρέχει στην αρχή ή τον φορέα επιθεώρησης επαρκή τεκμηρίωση και αποδεικτικά στοιχεία, όπου περιλαμβάνονται και κατάλληλες αναλύσεις εφόσον είναι αναγκαίες ότι οι τοποθεσίες στις οποίες έχουν πρόσβαση τα μελίσσια του, πληρούν τους όρους του παρόντος κανονισμού.
4.2 Η θέση των μελισσοκομείων πρέπει :
α) να εξασφαλίζει αρκετές φυσικές πηγές νέκταρος, μελιτώματος και γύρης για τις μέλισσες και πρόσβαση σε νερό.
β) να είναι τέτοια ώστε, σε ακτίνα 3 km από τη θέση του μελισσοκομείου, οι πηγές νέκταρος και γύρης να αποτελούνται βασικά από βιολογικές καλλιέργειες ή/και αυτοφυή βλάστηση σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 6 και του παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού, και οι καλλιέργειες αυτές να μην εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, αλλά να εφαρμόζονται σ’ αυτές μέθοδοι με μικρή επίδραση στο περιβάλλον, όπως λ.χ., οι περιγραφόμενες στα προγράμματα που καταρτίζονται βάσει του κανονισμού(ΕΟΚ) 1078/92, οι οποίες δεν επηρεάζουν σημαντικά τον βιολογικό χαρακτήρα της μελισσοκομικής παραγωγής.
γ) να είναι τέτοια ώστε να διατηρείται αρκετή απόσταση από οποιεσδήποτε πηγές μη γεωργικής παραγωγής που ενδεχομένως προκαλούν μόλυνση, όπως για παράδειγμα : αστικά κέντρα, αυτοκινητοδρόμους, βιομηχανικές περιοχές, χώρους διάθεσης απορριμμάτων, αποτεφρωτές απορριμμάτων, κλπ. Οι αρχές ή οι φορείς ελέγχου θεσπίζουν μέτρα που εξασφαλίζουν την τήρηση αυτής της απαίτησης.
Οι ανωτέρω απαιτήσεις δεν ισχύουν για περιοχές όπου δεν υπάρχει ανθοφορία ή όταν οι μέλισσες βρίσκονται σε νάρκη (ξεχειμώνιασμα).
5. Διατροφή
5.1 Στο τέλος της παραγωγικής περιόδου, πρέπει να αφήνονται στις κυψέλες άφθονα αποθέματα μελιού και γύρης, ικανά να καλύψουν τις ανάγκες της χειμερινής περιόδου.
5.2 Η τεχνητή διατροφή των μελισσιών επιτρέπεται σε περίπτωση που απειλείται η επιβίωση τους λόγω άκρως δυσμενών κλιματικών συνθηκών. Η τεχνητή διατροφή γίνεται με βιολογικό μέλι, προερχόμενο κατά προτίμηση από την ίδια βιολογική μονάδα.
5.3 Ως πρώτη παρέκκλιση από το σημείο 5.2, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μπορούν να επιτρέπουν τη χρήση σιροπιού ζάχαρης βιολογικής παραγωγής ή μελάσας ζάχαρης βιολογικής παραγωγής αντί του μελιού βιολογικής παραγωγής κατά την τεχνητή διατροφή, οσάκις αυτό επιβάλλεται από κλιματικές συνθήκες που προκαλούν κρυστάλλωση του μελιού.
5.4 Ως δεύτερη παρέκκλιση, η αρχή ή ο φορέας επιθεώρησης μπορεί να επιτρέπει, για την τεχνητή διατροφή, σιρόπι ζάχαρης, μελάσα ζάχαρης και μέλι που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου που λήγει στις 24 Αυγούστου 2002.
5.5 Στα μητρώα των μελισσοκομείων καταχωρούνται τα ακόλουθα στοιχεία σχετικά με τη χρήση τεχνητής διατροφής : τύπος του προϊόντος, ημερομηνίες, ποσότητες και κυψέλες στις οποίες χρησιμοποιείται η τεχνητή διατροφή.
5.6 Άλλα προϊόντα πλην των αναφερομένων στα σημεία 5.1 έως 5.4 δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία που τηρεί τον παρόντα κανονισμό.
5.7 Η τεχνητή διατροφή μπορεί να γίνεται μόνο κατά το διάστημα μεταξύ της τελευταίας εσοδείας μελιού και 15 ημέρες πριν την έναρξη της επόμενης περιόδου έκκρισης νέκταρος ή μελιτώματος.
6. Πρόληψη των νόσων και κτηνιατρικές αγωγές.
6.1 Η πρόληψη των νόσων στη μελισσοκομία βασίζεται στις ακόλουθες αρχές :
α) επιλογή κατάλληλων ανθεκτικών φυλών
β) εφαρμογή ορισμένων πρακτικών που συμβάλλουν στην ισχυρή αντίσταση στις νόσους και στην πρόληψη των λοιμώξεων, όπως : τακτική ανανέωση των βασιλισσών, συστηματική επιθεώρηση των κυψελών ώστε να εντοπίζονται τυχόν καταστάσεις ανώμαλες από υγειονομική άποψη, έλεγχος των κηφήνων (περιορισμός του κηφηνόγονου) στις κυψέλες, τακτική απολύμανση του υλικού και εξοπλισμού, καταστροφή του μολυσμένου υλικού ή πηγών, τακτική ανανέωση του κεριού και επαρκή αποθέματα γύρης (και μελιού) στις κυψέλες.
6.2 Εάν παρόλα τα προαναφερόμενα προληπτικά μέτρα, τα μελίσσια ασθενήσουν ή μολυνθούν, πρέπει να υποβάλλονται αμέσως σε θεραπευτική αγωγή, εφόσον χρειάζεται, τα μελίσσια μπορεί να τοποθετούνται σε απομονωμένες μελισσοκομικές εγκαταστάσεις.
6.3 Για τη χρησιμοποίηση κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων κατά τη μελισσοκομία που τηρεί τον παρόντα κανονισμό, τηρούνται οι ακόλουθες αρχές:
α) Είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται στο μέτρο που η αντίστοιχη χρήση επιτρέπεται στο κράτος μέλος με βάση τις σχετικές κοινοτικές διατάξεις σύμφωνες προς την κοινοτική νομοθεσία.
β) Χρησιμοποιούνται κατά προτίμηση φυτοθεραπευτικά και ομοιοπαθητικά προϊόντα αντί των αλλοπαθητικών συνθετικών χημικών προϊόντων, εφόσον η θεραπευτική τους ικανότητα είναι αποτελεσματική για την ασθένεια για την οποία προορίζεται η αγωγή.
γ) Εάν η χρησιμοποίηση των προαναφερομένων προϊόντων αποδεικνύεται ή φαίνεται να είναι αναποτελεσματική για την εκρίζωση νόσου ή μόλυνσης, η οποία υπάρχει κίνδυνος να εξοντώσει τα μελίσσια , επιτρέπεται η χρησιμοποίηση αλλοπαθητικών χημικών φαρμακευτικών προϊόντων υπό την ευθύνη κτηνιάτρου, ή άλλων προσώπων που έχουν λάβει σχετική άδεια από το κράτος μέλος, με την επιφύλαξη των στοιχείων α) και β).
δ) Απαγορεύεται η προληπτική χρήση αλλοπαθητικών συνθετικών χημικών φαρμακευτικών προϊόντων.
ε) Με την επιφύλαξη της αρχής του παραπάνω στοιχείου α), το μυρμηκικό οξύ, το γαλακτικό οξύ, το οξικό οξύ και το οξαλικό οξύ και οι ουσίες μενθόλη, θυμόλη, ευκαλυπτόλη, καμφορά είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται σε περίπτωση βαρροικής ακαρίασης (Varroa jacobsoni).
6.4 Πέραν των ανωτέρων αρχών, επιτρέπονται οι κτηνιατρικές αγωγές ή οι επεξεργασίες των κυψελών, κηρήθρων κλπ, που είναι υποχρεωτικές δυνάμει της εθνικής ή της κοινοτικής νομοθεσίας.
6.5 Σε περίπτωση αγωγής με αλλοπαθητικά συνθετικά χημικά προϊόντα, τα μελίσσια στα οποία εφαρμόζεται η αγωγή πρέπει να απομονώνονται κατά τη διάρκεια της εν λόγω αγωγής και όλο το κερί πρέπει να αντικαθίσταται με κερί που πληροί τους όρους του παρόντος κανονισμού. Στη συνέχεια, για τα μελίσσια αυτά θα ισχύει η περίοδος μετατροπής διάρκειας ενός έτους.
6.6 Οι απαιτήσεις του προηγούμενου σημείου δεν εφαρμόζονται στα προϊόντα που αναφέρεται στο σημείο 6.3 στοιχείο ε).
6.7 Όποτε πρόκειται να χρησιμοποιηθούν κτηνιατρικά φαρμακευτικά προϊόντα, ο τύπος του προϊόντος (συμπεριλαμβανομένης της ένδειξης της ενεργού φαρμακολογικής ουσίας) καθώς και οι λεπτομέρειες της διάγνωσης, η ποσολογία, η δοσολογία, η διάρκεια της αγωγής και η περίοδος απόσυρσης σύμφωνα με τον νόμο πρέπει να καταγράφονται σαφώς και να δηλώνονται στην αρχή ή το φορέα επιθεώρησης πριν τα προϊόντα διατεθούν στην αγορά ως βιολογικής παραγωγής.
7 Ορθές πρακτικές εκτροφής και αναγνώρισης.
7.1 Απαγορεύεται η εξόντωση των μελισσών στις κηρήθρες ως μέθοδος συνδεόμενη με τη συλλογή μελισσοκομικών προϊόντων.
7.2 Απαγορεύονται οι ακρωτηριασμοί όπως η κορυφοτομή των φτερών της βασίλισσας.
7.3 Επιτρέπεται η αντικατάσταση της βασίλισσας που συνεπάγεται την θανάτωση της παλιάς βασίλισσας.
7.4 Η πρακτική της εξόντωσης του αρσενικού γόνου (καταστροφή του κηφηνόγονου), επιτρέπεται μόνο για την περιστολή της βαρροικής ακαρίασης (Varroa jacobsoni).
7.5 Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση συνθετικών χημικών απωθητικών κατά τη διάρκεια των ενεργειών συλλογής μελιού.
7.6 Η ζώνη στην οποία βρίσκεται το μελισσοκομείο πρέπει να καταχωρείται σε ειδικό μητρώο μαζί με τα αναγνωριστικά στοιχεία των κυψελών. Ο φορέας ή η αρχή επιθεώρησης πρέπει να ενημερώνονται για την μετακίνηση των μελισσιών εντός συμφωνούμενης προθεσμίας.
7.7 Λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την εξασφάλιση της κατάλληλης συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης των μελισσοκομικών προϊόντων. Όλα τα μέτρα που λαμβάνονται προς εκπλήρωση των απαιτήσεων καταγράφονται.
7.8 Οι αφαιρέσεις των πλαισίων μελιού και οι ενέργειες συλλογής μελιού πρέπει να καταχωρούνται στο ειδικό μητρώο του μελισσοκομείου.
8 Χαρακτηριστικά των κυψελών και υλικά που χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία.
8.1 Οι κυψέλες πρέπει να κατασκευάζονται βασικά από φυσικά υλικά που δεν παρουσιάζουν κίνδυνο μόλυνσης του περιβάλλοντος ή των μελισσοκομικών προϊόντων.
8.2 Εκτός από τα προϊόντα που αναφέρονται στο σημείο 6.3 στοιχείο ε), εντός των κυψελών χρησιμοποιούνται μόνο (φυσικά)προϊόντα όπως πρόπολη, κερί και φυτικά έλαια.
8.3 Το κερί για τις νέες κηρήθρες πρέπει να προέρχεται από μονάδες βιολογικής παραγωγής. Ως παρέκκλιση, ιδίως στην περίπτωση των νέων εγκαταστάσεων ή κατά την περίοδο μετατροπής, η αρχή ή ο φορέας επιθεώρησης μπορεί να επιτρέπει, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν δεν υπάρχει στην αγορά βιολογικό κερί, τη χρήση κεριού μη προερχόμενου από τέτοιες μονάδες, εφόσον αυτό προέρχεται από πώματα κελιών κηρήθρας(ξελεπίσματα).
8.4 Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση κηρήθρων που περιέχουν γόνο προς εξαγωγή μελιού.
8.5 Για την προστασία των υλικών (πλαισίων, κυψελών, κηρήθρων), ιδίως στις επιδημίες επιτρέπονται μόνο τα ενδεδειγμένα προϊόντα που προβλέπονται στο μέρος Β τμήμα 2 του παραρτήματος ΙΙ (Μικροοργανισμοί που δεν είναι γενετικά τροποποιημένοι, κατά την έννοια της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ-βακτήρια μύκητες ιοί- π.χ. Bacillus thurigiensis)
8.6 Επιτρέπεται η φυσική επεξεργασία , όπως με ατμό ή γυμνή φλόγα.
8.7 Για τον καθαρισμό και την απολύμανση των υλικών, των κτηρίων, του εξοπλισμού, των σκευών ή των προϊόντων που χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία, επιτρέπονται μόνο οι ενδεδειγμένες ουσίες που προβλέπονται στο μέρος Ε του παραρτήματος ΙΙ (Σαπούνι καλίου και νατρίου / Νερό και ατμός / Γάλα ασβέστου / Άσβεστος / Καυστική άσβεστος / Υποχλωριώδες νάτριο π.χ. χλωρίνη / Καυστική σόδα / Καυστική ποτάσα / Υπεροξείδιο του υδρογόνου / Αιθέρια έλαια φυτών / Κιτρικό, υπεροξεικό, μυρμηκικό, γαλακτικό, οξαλικό και οξικό οξύ / Αλκοόλη / Φορμαλδεύδη / Ανθρακικό νάτριο)
β) Σχόλια για το νομοσχέδιο
Οι παρατηρήσεις που ακολουθούν, αποτελούν ερωτηματικά πάνω στην εφαρμογή του κανονισμού. Προήλθαν από τους προσωπικούς προβληματισμούς, τις ανησυχίες των μελισσοκόμων και τις κατά καιρούς δημοσιεύσεις επιστημόνων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα ερωτηματικά υπάρχουν πάνω στην τροφοδοσία, μια απαραίτητη επέμβαση στα μελίσσια και στην αντιμετώπιση των ασθενειών. Σ’ αυτά τα σημεία ίσως πρέπει να επικεντρωθεί η έρευνα και ο πειραματισμός, ώστε να γίνουν οι νομοθετικές ρυθμίσεις που θα διαχωρίζουν την συμβατική από την βιολογική μελισσοκομία.
1. Στην παράγραφο 1.3 δεν γίνεται σαφές εάν η απαγόρευση αναφοράς στο βιολογικό τρόπο παραγωγής, αφορά μόνο το προϊόν που προκύπτει από τις συνθήκες παρέκκλισης ή το προϊόν όλης της εκμετάλλευσης.
2. Στην παράγραφο 4.1 μάλλον θα πρέπει να αναφέρονται ακριβώς ποιά είναι η “επαρκής τεκμηρίωση, τα αποδεικτικά στοιχεία και οι κατάλληλες αναλύσεις” που οφείλει να παρέχει ο μελισσοκόμος, για να αποδείξει ότι η θέση του μελισσοκομείου πληροί τις προϋποθέσεις του κανονισμού.
3. Στην παράγραφο 4.2 γ), δεν διευκρινίζεται ποιά είναι αυτή η απόσταση από πηγές που ενδεχομένως προκαλούν μόλυνση, εκτός εάν εννοείται η απόσταση των 3 km για τα οποία γίνεται λόγος στο 4.2 β).
4. Το τέλος της παραγράφου 4.2, αναιρεί όσα ορίζει, όταν δεν υπάρχει ανθοφορία ή όταν οι μέλισσες ξεχειμωνιάζουν, οπότε όπως θεωρεί ο νομοθέτης, οι μέλισσες είναι κλεισμένες μέσα στην κυψέλη. Τέτοια περίοδος μάλλον είναι δύσκολο να υπάρξει στην Ελλάδα και ειδικά σε κάποιες περιοχές, όπου έχουμε ανθοφορίες όλους τους χειμωνιάτικους μήνες.
5. Η λέξη “προτιμάται”, αφήνει περιθώρια χρησιμοποίησης και άλλων φυλών εκτός από τις φυλές της Apis mellifera, αγνοώντας έτσι τα προβλήματα που δημιουργεί η ανεξέλεγκτη εισαγωγή ξένων φυλών μελισσών.
6. Από τα σημεία του κανονισμού που χρειάζονται μάλλον σοβαρό σχολιασμό είναι τα 6.3 β), 6.3 γ) και 6.5, όπου επιτρέπεται η χρήση φυτοθεραπευτικών και ομοιοπαθητικών προϊόντων “κατά προτίμηση”, ενώ αν αποδεικνύεται ή φαίνεται ότι δεν είναι αναποτελεσματικά, επιτρέπεται η χρησιμοποίηση αλλοπαθητικών χημικών φαρμάκων. Η χρήση ή όχι των χημικών αποτελεί ουσιαστικό κριτήριο διαχωρισμού της συμβατικής από την βιολογική μελισσοκομία και ίσως θα έπρεπε να ρυθμίζεται πιο συγκεκριμένα και με αυστηρές κυρώσεις. Η ένταξη των μελισσιών, που δέχθηκαν χημική επέμβαση, σε περίοδο ετήσιας μετατροπής, με υποχρέωση να αλλαχθεί το κερί των κηρήθρων με βιολογικό, μάλλον κρίνεται ανεπαρκές μέτρο. Το ελάχιστο που θα μπορούσε να προστεθεί είναι στη δεύτερη χρονιά χρήσης χημικών αλλοπαθητικών φαρμάκων ο μελισσοκόμος να βγαίνει από το σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης.
7. Στην παράγραφο 5, επιτρέπεται η τροφοδότηση των μελισσιών με μελάσα, κάτι που όπως υποστηρίζεται μπορεί να αποβεί καταστροφικό γιατί το συγκεκριμένο προϊόν έχει αποδειχθεί τοξικό για τις μέλισσες.
8. Στην παράγραφο 5.7, επιτρέπεται η τροφοδότηση του μελισσιού 15 ημέρες πριν την έναρξη της περιόδου έκκρισης νέκταρος ή μελιτώματος, κάτι που μας οδηγεί με σιγουριά στην παραγωγή νοθευμένου προϊόντος.
9. Η παράγραφος 7.2 απαγορεύει την κοπή του φτερού της βασίλισσας, μια πρακτική που χρησιμοποιείται για το σημάδεμά της(εύκολη εύρεση, δήλωση ηλικίας, δυσκολία αφεσμού). Η πρακτική αυτή και η ρητή της απαγόρευση, κρίνεται ότι δεν είναι ικανή να διαχωρίσει τη βιολογική από την συμβατική μελισσοκομία.
ΜΕΡΟΣ 3ο
ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ [Αρχή]
1) ΝΟΖΕΜΙΑΣΗ.
Αίτιο
Αιτία της ασθένειας είναι το πρωτόζωο Nosema apis. (φωτογραφία πρωτόζωου)
Συμπτώματα-Διάγνωση-Βιολογία
Το παράσιτο αυτό ζει και αναπτύσσεται μέσα στο πεπτικό σύστημα των μελισσών προσβάλλοντας τα επιθηλιακά κύτταρα.
Ένα μέρος των πολυάριθμων σπορίων που παράγονται αποβάλλεται με τα περιττώματα. Στην περίπτωση κατά την οποία λόγω καιρικών συνθηκών δεν γίνονται πτήσεις, τα περιττώματα αποβάλλονται μέσα στην κυψέλη και το πρόβλημα σαφώς πολλαπλασιάζεται.
Από τα κυριότερα συμπτώματα που αναφέρονται είναι η εμφάνιση μελισσών με διογκωμένες κοιλιές που αδυνατούν να πετάξουν και σέρνονται με τα φτερά ανοιγμένα. Πλήθος περιττωμάτων (Εικ.1) στα τοιχώματα και τα καπάκια των κυψελών καθώς και νεκρές μέλισσες μπροστά στην είσοδο, ολοκληρώνουν τη συμπτωματολογία της ασθένειας.
Πέρα από τα συμπτώματα, που εμφανίζονται από λίγο έως πολύ και σε άλλες ασθένειες, πιο ασφαλής διάγνωση γίνεται με την εξέταση του πεπτικού σωλήνα (Εικ.2) , που εμφανίζεται λευκός, από καφεκίτρινος, χωρίς δακτυλίους. Σ’ αυτή τη φάση η ασθένεια έχει προχωρήσει πάρα πολύ. Με σιγουριά θα μπορούσαμε να διαπιστώσουμε την ασθένεια μόνο με μικροσκοπική εξέταση.
Η εξάπλωση της ασθένειας ευνοείται κυρίως την άνοιξη εξαιτίας της κατανάλωσης γύρης (πρωτεϊνούχος τροφή), από γέρικες και εξασθενημένες μέλισσες. Μέχρι τα μέσα Μαίου παρατηρείται κατακόρυφη άνοδος. Ήδη όμως έχει ξεκινήσει η αντικατάσταση των μελισσών που σε συνδυασμό με τον συνεχή καθαρισμό της κυψέλης οδηγούμαστε σε ανάσχεση της ασθένειας το καλοκαίρι. Το φθινόπωρο έχουμε επανεμφάνιση κυρίως λόγω της φτωχής ανθοφορίας του υπερβολικού τρυγητού και της μείωσης της αντικατάστασης. Το χειμώνα έχουμε και πάλι ανάσχεση εξαιτίας κυρίως της διατροφής με μέλι και όχι με γύρη.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση συνίσταται κυρίως στην πρόληψη. Αυτό που πρέπει να αποφεύγουμε οπωσδήποτε είναι η ελάττωση της αναπαραγωγικής δραστηριότητας η οποία συνεπάγεται τη μείωση της αντικατάστασης των γέρικων και εξασθενημένων μελισσών. Θα πρέπει πάντα να υπάρχει μέλι στην κυψέλη ώστε να μπορεί να αντιμετωπισθεί τυχόν μείωση της ανθοφορίας ή κάποιες κακές καιρικές συνθήκες. Μια νέα και δυνατή βασίλισσα είναι ένα μέτρο, πού επηρεάζει θετικά τη διατήρηση των δυνάμεων του μελισσοσμήνους. Επίσης θα πρέπει να προσέχουμε να ξεχειμωνιάζουν δυνατά μελίσσια και αν αυτό είναι απαραίτητο να ενώνονται αδύναμες παραφυάδες.
Στην προληπτική υγιεινή περιλαμβάνονται η αντικατάσταση των παλιών κηρήθρων κάθε δύο χρόνια και η απολύμανση των κυψελών είτε σε βραστό νερό (>70οC έχουμε καταστροφή των σπορίων), είτε με τη χρήση φλόγιστρου.
Αν θέλουμε να αποφύγουμε αυτή τη διαδικασία μπορούμε να απολυμάνουμε όλη την κυψέλη με χρήση οξικού οξέος(oxic acid) (2 ml οξικού οξέος 60% σε 1 lt νερό). Η εξάτμιση του οξέος καταστρέφει τα σπόρια σε οκτώ ημέρες.
Επίσης η βιβλιογραφία αναφέρει ότι μπορούν να βοηθήσουν τα αιθέρια έλαια των φυτών Mentha crispa (Μέντα) και Salvia officinalis (Φασκομηλιά), όταν προστίθονται στο σιρόπι τροφοδοσίας (3-4 σταγόνες σε 1 lt σιροπιού), καθώς και ψεκασμοί με εκχύλισμα σκόρδου.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ [Αρχή]
Φθάσαμε στο σημείο λοιπόν αυτό το καθαρό και αγνό προϊόν, το μέλι, να το εντάσσουμε στα μολυσμένα προϊόντα και να επιδιώκουμε πλέον την παραγωγή βιολογικού προϊόντος.
Υπάρχει μια διαδικασία, η οποία ακούει στο όνομα “υπερεντατικοποίηση”, που περικλείει όλα τα αίτια που μας οδήγησαν στην ανάγκη παραγωγής βιολογικών προϊόντων για όλες τις μορφές καλλιέργειας.
Στην περίπτωση της μελισσοκομίας η επιδίωξη να παράγει η μονάδα του μελισσιού όλο και περισσότερο, οδήγησε τους μελισσοκόμους στην εφαρμογή διαφόρων τεχνικών, όπως η τεχνητή διατροφή, η μεταφορά βασιλισσών κλπ. Οι πρακτικές αυτές όμως έφεραν διατάραξη στη μελισσοκοινωνία με αποτέλεσμα την εμφάνιση διαφόρων εχθρών και ασθενειών. Η χημική καταπολέμηση ήρθε σαν μάνα από τον ουρανό να δώσει λύσεις εύκολες και γρήγορες στα προβλήματα. Όλοι έβλεπαν το σύμπτωμα και η αντιμετώπιση περιοριζόταν στην καταπολέμηση του παθογόνου, όπως γίνεται σ’ όλες τις συμβατικές μορφές αντιμετώπισης παρασίτων στην γεωργία, κτηνοτροφία, ακόμα και στον ίδιο τον άνθρωπο.
Σήμερα η περιεκτικότητα χημικών υπολειμμάτων στα προϊόντα της μέλισσας είναι όλο και μεγαλύτερη. Η προέλευσή τους είναι είτε από την συλλογή νέκταρος των μελισσών, από συμβατικές ψεκασμένες καλλιέργειες είτε -κυρίως- από την χρήση μελισσοφαρμάκων (malathion, fluvalinate, sulfathizol, chlorobenzilate, αντιβιοτικών κλπ).
Ας σημειωθεί εδώ ότι ο μελισσοκόμος δε διαφέρει από πολλούς άλλους παραγωγούς, που έχουν σαν βάση το “όσο πιο πολύ τόσο πιο καλά”, κάτι βέβαια που έχει σαν αποτέλεσμα τη χρήση όλο και μεγαλύτερων συγκεντρώσεων φαρμάκων με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα των προϊόντων, αλλά και στην παραπέρα αντιμετώπιση των παθογόνων λόγω εθισμού.
Επίσης θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι αρκετές ουσίες υπόκεινται μια μερική ή ολική διάσπαση, αναλογικά της περιόδου αποθήκευσης του μελιού (πίνακας 1), ενώ η πιθανότητα να βρούμε υπολείμματα είναι τόσο μικρότερη όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ επέμβασης και τρύγου.
Σχολιάζοντας λίγο τον πίνακα 1, θα δούμε ότι υπάρχουν ουσίες που δεν αποδομούνται, ενώ αξίζει να αναφέρουμε ότι συνεχείς επεμβάσεις με oxytetracycline, έχουν σαν αποτέλεσμα τη συγκέντρωση αυξημένων ποσοτήτων αντιβιοτικού στο μέλι που διατηρούνται για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα (υπάρχει αναφορά για περισσότερο από τρία χρόνια).
Πίνακας 1
Φάρμακο Χρόνος αποδόμησης (εβδομάδες)-Medicine Time of deconstruction (weeks)
fluvalinate (Apistan Mauric) 24 στους 35οC
coumaphos (Perizin) Δεν αποδομείται -No deconstruction
bromopropylate (Folbex-VA) Περισσότερο από(more than) 36
malathion 10-12
amitraz (TacTic) 3-4
oxytetracycline 6-10
soulphadiazol Δεν αποδομείται-No deconstruction
Γαλακτικό οξύ(LACTIC ACID) 7-8
Τέλος πρέπει να πούμε ότι από το θέμα των υπολειμμάτων δεν εξαιρούνται και οι ουσίες που επιτρέπονται από τον κανονισμό για τη βιολογική μελισσοκομία. Τα άλλοθι τους τουλάχιστον για την ώρα είναι ότι πολλές από αυτές περιέχονται στο μέλι από την φυσική νεκταροσυλλογή και ότι δεν υπάρχουν τα ανάλογα πειραματικά που να συνιστούν ανώτερα όρια συγκεντρώσεων.
Το ερώτημα για τα υπολείμματα , σύμφωνα με τις μέχρι τώρα αντιλήψεις, δεν είναι αν υπάρχουν στα τρόφιμα και ειδικότερα στα προϊόντα μέλισσας αλλά σε τι συγκεντρώσεις υπάρχουν και πόσο επικίνδυνα είναι για την υγεία του καταναλωτή.
Στην περίπτωση της βιολογικής αντίληψης αυτές οι συγκεντρώσεις, τουλάχιστον των χημικών φαρμάκων, πρέπει να είναι μηδέν.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι στα πλαίσια της “βιολογικής” έννοιας πρέπει να δούμε την μελισσοκοινωνία σαν ένα έμβιο σύνολο με υψηλές δυνατότητες αυτοσυντήρησης, που μπορεί να λειτουργήσει σαν εκμετάλλευση και όχι σαν μια μηχανή παραγωγής μελιού που αποτελείται από κομμάτια, τα οποία είναι εύκολο να αντικατασταθούν ή να διορθωθούν όταν χαλάσουν.
ΜΕΡΟΣ 2ο
ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ [Αρχή]
Οι αρχές της βιολογικής μελισσοκομίας περιγράφονται στον κανονισμό(ΕΚ) 1804/99, που έρχεται να συμπληρώσει τα κτηνοτροφικά προϊόντα, στον κανονισμό(ΕΚ) 2092/91, που αναφέρεται στον βιολογικό τρόπο παραγωγής των γεωργικών προϊόντων.
α) Μελισσοκομία και μελισσοκομικά προϊόντα(κανονισμός 1894/99)
1 Γενικές αρχές
1.1 Η μελισσοκομία αποτελεί σημαντική δραστηριότητα η οποία συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και στη γεωργική και δασική παραγωγή μέσω της επικονίασης που γίνεται από τις μέλισσες.
1.2 Ο χαρακτηρισμός των μελισσοκομικών προϊόντων ως βιολογικής παραγωγής συνδέεται στενά τόσο με τα χαρακτηριστικά της μεταχείρισης των κυψελών όσο και με την ποιότητα του περιβάλλοντος. Αυτός ο χαρακτηρισμός εξαρτάται επίσης από τις συνθήκες συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης των μελισσοκομικών προϊόντων.
1.3 Όταν ένας παραγωγός εκμεταλλεύεται πολλές μελισσοκομικές μονάδες στην ίδια περιοχή, όλες οι μονάδες πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. Κατά παρέκκλιση απ’ αυτή την αρχή, ένας παραγωγός μπορεί να εκμεταλλεύεται μονάδες που δεν είναι σύμφωνες προς τον παρόντα κανονισμό υπό τον όρο ότι πληρούνται όλες οι απαιτήσεις του κανονισμού πλην των διατάξεων που ορίζονται στο σημείο 4.2 σχετικά με τη θέση των μελισσοκομείων. Στην περίπτωση αυτή, το προϊόν δεν μπορεί να πωλείται με αναφορά στον βιολογικό τρόπο παραγωγής.
2. Περίοδος μετατροπής
2.1 Τα μελισσοκομικά προϊόντα είναι δυνατόν να πωλούνται με αναφορά στον βιολογικό τρόπο παραγωγής μόνο εφόσον οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού έχουν τηρηθεί επί τουλάχιστον ένα έτος. Κατά την περίοδο μετατροπής το κερί πρέπει να αντικαθίσταται σύμφωνα με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο σημείο 8.3
3. Καταγωγή των μελισσών
3.1 Κατά την επιλογή των φυλών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ικανότητα προσαρμογής των ζώων στις τοπικές συνθήκες, καθώς και η ζωτικότητά τους και η αντοχή στις ασθένειες. Προτιμάται η χρησιμοποίηση των ευρωπαϊκών φυλών της Apis meliffera και των τοπικών οικοτύπων τους.
3.2 Τα μελίσσια πρέπει να δημιουργούνται μέσω διαίρεσης των παλιών μελισσιών ή μέσω της αγοράς σμηνών ή κυψελών από μονάδες που πληρούν τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.
3.3 Ως πρώτη παρέκκλιση, υπό την επιφύλαξη της προηγούμενης έγκρισης από την αρχή ή τον φορέα επιθεώρησης, τα μελίσσια που υπάρχουν στη μονάδα παραγωγής η οποία δεν πληροί τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού είναι δυνατόν να μετατρέπονται.
3.4 Ως δεύτερη παρέκκλιση, είναι δυνατόν να αγοράζονται σμήνη από μελισσοτρόφους που δεν παράγουν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου που λήγει 24 Αυγούστου 2002 εφόσον υπάρχει περίοδος μετατροπής.
3.5 Ως τρίτη παρέκκλιση, η ανασύσταση των μελισσιών επιτρέπεται από την αρχή ή τον φορέα ελέγχου, όταν δεν είναι διαθέσιμα μελίσσια που παράγουν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, σε περίπτωση υψηλής θνησιμότητας των ζώων που οφείλεται σε ασθένειες ή καταστροφικές περιστάσεις, εφόσον υπάρχει περίοδος μετατροπής.
3.6 Ως τέταρτη παρέκκλιση, για την ανασύσταση των μελισσιών είναι δυνατόν να ενσωματώνεται στη μονάδα βιολογικής παραγωγής κατ’ έτος ένα 10% βασιλισσών και σμηνών που δεν πληρούν τον παρόντα κανονισμό, υπό τον όρο ότι οι βασίλισσες και τα σμήνη τοποθετούνται σε κυψέλες με κηρήθρες ή βάσεις(φύλλα) κηρήθρων που προέρχονται από μονάδες βιολογικής παραγωγής. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν επιβάλλεται περίοδος μετατροπής.
4 Θέση των μελισσοκομείων
4.1 Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν περιοχές ή τοποθεσίες στις οποίες δεν επιτρέπεται μελισσοκομία σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Ο μελισσοκόμος παρέχει, στην αρχή ή το φορέα επιθεώρησης, χάρτη, σε κατάλληλη κλίμακα, στον οποίο επισημαίνεται η θέση των κυψελών, όπως προβλέπεται στο παρ.ΙΙΙ, μέρος Α1, τμήμα 2, πρώτη περίπτωση (Κατά την έναρξη εφαρμογής του καθεστώτος ελέγχου, ο παραγωγός, ακόμα και αν η δραστηριότητά του περιορίζεται στη συλλογή αυτοφυών φυτών, και ο οργανισμός ελέγχου, πρέπει να προβούν σε πλήρη περιγραφή της μονάδας με ένδειξη των χώρων αποθήκευσης και παραγωγής και των αγροτεμαχίων ή/και των περιοχών συλλογής και ενδεχομένως των χώρων όπου πραγματοποιούνται ορισμένες εργασίες μεταποίησης ή/και συσκευασίας). Όταν δεν εντοπίζονται τέτοιες τοποθεσίες, ο μελισσοκόμος οφείλει να παρέχει στην αρχή ή τον φορέα επιθεώρησης επαρκή τεκμηρίωση και αποδεικτικά στοιχεία, όπου περιλαμβάνονται και κατάλληλες αναλύσεις εφόσον είναι αναγκαίες ότι οι τοποθεσίες στις οποίες έχουν πρόσβαση τα μελίσσια του, πληρούν τους όρους του παρόντος κανονισμού.
4.2 Η θέση των μελισσοκομείων πρέπει :
α) να εξασφαλίζει αρκετές φυσικές πηγές νέκταρος, μελιτώματος και γύρης για τις μέλισσες και πρόσβαση σε νερό.
β) να είναι τέτοια ώστε, σε ακτίνα 3 km από τη θέση του μελισσοκομείου, οι πηγές νέκταρος και γύρης να αποτελούνται βασικά από βιολογικές καλλιέργειες ή/και αυτοφυή βλάστηση σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 6 και του παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού, και οι καλλιέργειες αυτές να μην εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, αλλά να εφαρμόζονται σ’ αυτές μέθοδοι με μικρή επίδραση στο περιβάλλον, όπως λ.χ., οι περιγραφόμενες στα προγράμματα που καταρτίζονται βάσει του κανονισμού(ΕΟΚ) 1078/92, οι οποίες δεν επηρεάζουν σημαντικά τον βιολογικό χαρακτήρα της μελισσοκομικής παραγωγής.
γ) να είναι τέτοια ώστε να διατηρείται αρκετή απόσταση από οποιεσδήποτε πηγές μη γεωργικής παραγωγής που ενδεχομένως προκαλούν μόλυνση, όπως για παράδειγμα : αστικά κέντρα, αυτοκινητοδρόμους, βιομηχανικές περιοχές, χώρους διάθεσης απορριμμάτων, αποτεφρωτές απορριμμάτων, κλπ. Οι αρχές ή οι φορείς ελέγχου θεσπίζουν μέτρα που εξασφαλίζουν την τήρηση αυτής της απαίτησης.
Οι ανωτέρω απαιτήσεις δεν ισχύουν για περιοχές όπου δεν υπάρχει ανθοφορία ή όταν οι μέλισσες βρίσκονται σε νάρκη (ξεχειμώνιασμα).
5. Διατροφή
5.1 Στο τέλος της παραγωγικής περιόδου, πρέπει να αφήνονται στις κυψέλες άφθονα αποθέματα μελιού και γύρης, ικανά να καλύψουν τις ανάγκες της χειμερινής περιόδου.
5.2 Η τεχνητή διατροφή των μελισσιών επιτρέπεται σε περίπτωση που απειλείται η επιβίωση τους λόγω άκρως δυσμενών κλιματικών συνθηκών. Η τεχνητή διατροφή γίνεται με βιολογικό μέλι, προερχόμενο κατά προτίμηση από την ίδια βιολογική μονάδα.
5.3 Ως πρώτη παρέκκλιση από το σημείο 5.2, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μπορούν να επιτρέπουν τη χρήση σιροπιού ζάχαρης βιολογικής παραγωγής ή μελάσας ζάχαρης βιολογικής παραγωγής αντί του μελιού βιολογικής παραγωγής κατά την τεχνητή διατροφή, οσάκις αυτό επιβάλλεται από κλιματικές συνθήκες που προκαλούν κρυστάλλωση του μελιού.
5.4 Ως δεύτερη παρέκκλιση, η αρχή ή ο φορέας επιθεώρησης μπορεί να επιτρέπει, για την τεχνητή διατροφή, σιρόπι ζάχαρης, μελάσα ζάχαρης και μέλι που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου που λήγει στις 24 Αυγούστου 2002.
5.5 Στα μητρώα των μελισσοκομείων καταχωρούνται τα ακόλουθα στοιχεία σχετικά με τη χρήση τεχνητής διατροφής : τύπος του προϊόντος, ημερομηνίες, ποσότητες και κυψέλες στις οποίες χρησιμοποιείται η τεχνητή διατροφή.
5.6 Άλλα προϊόντα πλην των αναφερομένων στα σημεία 5.1 έως 5.4 δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία που τηρεί τον παρόντα κανονισμό.
5.7 Η τεχνητή διατροφή μπορεί να γίνεται μόνο κατά το διάστημα μεταξύ της τελευταίας εσοδείας μελιού και 15 ημέρες πριν την έναρξη της επόμενης περιόδου έκκρισης νέκταρος ή μελιτώματος.
6. Πρόληψη των νόσων και κτηνιατρικές αγωγές.
6.1 Η πρόληψη των νόσων στη μελισσοκομία βασίζεται στις ακόλουθες αρχές :
α) επιλογή κατάλληλων ανθεκτικών φυλών
β) εφαρμογή ορισμένων πρακτικών που συμβάλλουν στην ισχυρή αντίσταση στις νόσους και στην πρόληψη των λοιμώξεων, όπως : τακτική ανανέωση των βασιλισσών, συστηματική επιθεώρηση των κυψελών ώστε να εντοπίζονται τυχόν καταστάσεις ανώμαλες από υγειονομική άποψη, έλεγχος των κηφήνων (περιορισμός του κηφηνόγονου) στις κυψέλες, τακτική απολύμανση του υλικού και εξοπλισμού, καταστροφή του μολυσμένου υλικού ή πηγών, τακτική ανανέωση του κεριού και επαρκή αποθέματα γύρης (και μελιού) στις κυψέλες.
6.2 Εάν παρόλα τα προαναφερόμενα προληπτικά μέτρα, τα μελίσσια ασθενήσουν ή μολυνθούν, πρέπει να υποβάλλονται αμέσως σε θεραπευτική αγωγή, εφόσον χρειάζεται, τα μελίσσια μπορεί να τοποθετούνται σε απομονωμένες μελισσοκομικές εγκαταστάσεις.
6.3 Για τη χρησιμοποίηση κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων κατά τη μελισσοκομία που τηρεί τον παρόντα κανονισμό, τηρούνται οι ακόλουθες αρχές:
α) Είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται στο μέτρο που η αντίστοιχη χρήση επιτρέπεται στο κράτος μέλος με βάση τις σχετικές κοινοτικές διατάξεις σύμφωνες προς την κοινοτική νομοθεσία.
β) Χρησιμοποιούνται κατά προτίμηση φυτοθεραπευτικά και ομοιοπαθητικά προϊόντα αντί των αλλοπαθητικών συνθετικών χημικών προϊόντων, εφόσον η θεραπευτική τους ικανότητα είναι αποτελεσματική για την ασθένεια για την οποία προορίζεται η αγωγή.
γ) Εάν η χρησιμοποίηση των προαναφερομένων προϊόντων αποδεικνύεται ή φαίνεται να είναι αναποτελεσματική για την εκρίζωση νόσου ή μόλυνσης, η οποία υπάρχει κίνδυνος να εξοντώσει τα μελίσσια , επιτρέπεται η χρησιμοποίηση αλλοπαθητικών χημικών φαρμακευτικών προϊόντων υπό την ευθύνη κτηνιάτρου, ή άλλων προσώπων που έχουν λάβει σχετική άδεια από το κράτος μέλος, με την επιφύλαξη των στοιχείων α) και β).
δ) Απαγορεύεται η προληπτική χρήση αλλοπαθητικών συνθετικών χημικών φαρμακευτικών προϊόντων.
ε) Με την επιφύλαξη της αρχής του παραπάνω στοιχείου α), το μυρμηκικό οξύ, το γαλακτικό οξύ, το οξικό οξύ και το οξαλικό οξύ και οι ουσίες μενθόλη, θυμόλη, ευκαλυπτόλη, καμφορά είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται σε περίπτωση βαρροικής ακαρίασης (Varroa jacobsoni).
6.4 Πέραν των ανωτέρων αρχών, επιτρέπονται οι κτηνιατρικές αγωγές ή οι επεξεργασίες των κυψελών, κηρήθρων κλπ, που είναι υποχρεωτικές δυνάμει της εθνικής ή της κοινοτικής νομοθεσίας.
6.5 Σε περίπτωση αγωγής με αλλοπαθητικά συνθετικά χημικά προϊόντα, τα μελίσσια στα οποία εφαρμόζεται η αγωγή πρέπει να απομονώνονται κατά τη διάρκεια της εν λόγω αγωγής και όλο το κερί πρέπει να αντικαθίσταται με κερί που πληροί τους όρους του παρόντος κανονισμού. Στη συνέχεια, για τα μελίσσια αυτά θα ισχύει η περίοδος μετατροπής διάρκειας ενός έτους.
6.6 Οι απαιτήσεις του προηγούμενου σημείου δεν εφαρμόζονται στα προϊόντα που αναφέρεται στο σημείο 6.3 στοιχείο ε).
6.7 Όποτε πρόκειται να χρησιμοποιηθούν κτηνιατρικά φαρμακευτικά προϊόντα, ο τύπος του προϊόντος (συμπεριλαμβανομένης της ένδειξης της ενεργού φαρμακολογικής ουσίας) καθώς και οι λεπτομέρειες της διάγνωσης, η ποσολογία, η δοσολογία, η διάρκεια της αγωγής και η περίοδος απόσυρσης σύμφωνα με τον νόμο πρέπει να καταγράφονται σαφώς και να δηλώνονται στην αρχή ή το φορέα επιθεώρησης πριν τα προϊόντα διατεθούν στην αγορά ως βιολογικής παραγωγής.
7 Ορθές πρακτικές εκτροφής και αναγνώρισης.
7.1 Απαγορεύεται η εξόντωση των μελισσών στις κηρήθρες ως μέθοδος συνδεόμενη με τη συλλογή μελισσοκομικών προϊόντων.
7.2 Απαγορεύονται οι ακρωτηριασμοί όπως η κορυφοτομή των φτερών της βασίλισσας.
7.3 Επιτρέπεται η αντικατάσταση της βασίλισσας που συνεπάγεται την θανάτωση της παλιάς βασίλισσας.
7.4 Η πρακτική της εξόντωσης του αρσενικού γόνου (καταστροφή του κηφηνόγονου), επιτρέπεται μόνο για την περιστολή της βαρροικής ακαρίασης (Varroa jacobsoni).
7.5 Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση συνθετικών χημικών απωθητικών κατά τη διάρκεια των ενεργειών συλλογής μελιού.
7.6 Η ζώνη στην οποία βρίσκεται το μελισσοκομείο πρέπει να καταχωρείται σε ειδικό μητρώο μαζί με τα αναγνωριστικά στοιχεία των κυψελών. Ο φορέας ή η αρχή επιθεώρησης πρέπει να ενημερώνονται για την μετακίνηση των μελισσιών εντός συμφωνούμενης προθεσμίας.
7.7 Λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την εξασφάλιση της κατάλληλης συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης των μελισσοκομικών προϊόντων. Όλα τα μέτρα που λαμβάνονται προς εκπλήρωση των απαιτήσεων καταγράφονται.
7.8 Οι αφαιρέσεις των πλαισίων μελιού και οι ενέργειες συλλογής μελιού πρέπει να καταχωρούνται στο ειδικό μητρώο του μελισσοκομείου.
8 Χαρακτηριστικά των κυψελών και υλικά που χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία.
8.1 Οι κυψέλες πρέπει να κατασκευάζονται βασικά από φυσικά υλικά που δεν παρουσιάζουν κίνδυνο μόλυνσης του περιβάλλοντος ή των μελισσοκομικών προϊόντων.
8.2 Εκτός από τα προϊόντα που αναφέρονται στο σημείο 6.3 στοιχείο ε), εντός των κυψελών χρησιμοποιούνται μόνο (φυσικά)προϊόντα όπως πρόπολη, κερί και φυτικά έλαια.
8.3 Το κερί για τις νέες κηρήθρες πρέπει να προέρχεται από μονάδες βιολογικής παραγωγής. Ως παρέκκλιση, ιδίως στην περίπτωση των νέων εγκαταστάσεων ή κατά την περίοδο μετατροπής, η αρχή ή ο φορέας επιθεώρησης μπορεί να επιτρέπει, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν δεν υπάρχει στην αγορά βιολογικό κερί, τη χρήση κεριού μη προερχόμενου από τέτοιες μονάδες, εφόσον αυτό προέρχεται από πώματα κελιών κηρήθρας(ξελεπίσματα).
8.4 Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση κηρήθρων που περιέχουν γόνο προς εξαγωγή μελιού.
8.5 Για την προστασία των υλικών (πλαισίων, κυψελών, κηρήθρων), ιδίως στις επιδημίες επιτρέπονται μόνο τα ενδεδειγμένα προϊόντα που προβλέπονται στο μέρος Β τμήμα 2 του παραρτήματος ΙΙ (Μικροοργανισμοί που δεν είναι γενετικά τροποποιημένοι, κατά την έννοια της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ-βακτήρια μύκητες ιοί- π.χ. Bacillus thurigiensis)
8.6 Επιτρέπεται η φυσική επεξεργασία , όπως με ατμό ή γυμνή φλόγα.
8.7 Για τον καθαρισμό και την απολύμανση των υλικών, των κτηρίων, του εξοπλισμού, των σκευών ή των προϊόντων που χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία, επιτρέπονται μόνο οι ενδεδειγμένες ουσίες που προβλέπονται στο μέρος Ε του παραρτήματος ΙΙ (Σαπούνι καλίου και νατρίου / Νερό και ατμός / Γάλα ασβέστου / Άσβεστος / Καυστική άσβεστος / Υποχλωριώδες νάτριο π.χ. χλωρίνη / Καυστική σόδα / Καυστική ποτάσα / Υπεροξείδιο του υδρογόνου / Αιθέρια έλαια φυτών / Κιτρικό, υπεροξεικό, μυρμηκικό, γαλακτικό, οξαλικό και οξικό οξύ / Αλκοόλη / Φορμαλδεύδη / Ανθρακικό νάτριο)
β) Σχόλια για το νομοσχέδιο
Οι παρατηρήσεις που ακολουθούν, αποτελούν ερωτηματικά πάνω στην εφαρμογή του κανονισμού. Προήλθαν από τους προσωπικούς προβληματισμούς, τις ανησυχίες των μελισσοκόμων και τις κατά καιρούς δημοσιεύσεις επιστημόνων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα ερωτηματικά υπάρχουν πάνω στην τροφοδοσία, μια απαραίτητη επέμβαση στα μελίσσια και στην αντιμετώπιση των ασθενειών. Σ’ αυτά τα σημεία ίσως πρέπει να επικεντρωθεί η έρευνα και ο πειραματισμός, ώστε να γίνουν οι νομοθετικές ρυθμίσεις που θα διαχωρίζουν την συμβατική από την βιολογική μελισσοκομία.
1. Στην παράγραφο 1.3 δεν γίνεται σαφές εάν η απαγόρευση αναφοράς στο βιολογικό τρόπο παραγωγής, αφορά μόνο το προϊόν που προκύπτει από τις συνθήκες παρέκκλισης ή το προϊόν όλης της εκμετάλλευσης.
2. Στην παράγραφο 4.1 μάλλον θα πρέπει να αναφέρονται ακριβώς ποιά είναι η “επαρκής τεκμηρίωση, τα αποδεικτικά στοιχεία και οι κατάλληλες αναλύσεις” που οφείλει να παρέχει ο μελισσοκόμος, για να αποδείξει ότι η θέση του μελισσοκομείου πληροί τις προϋποθέσεις του κανονισμού.
3. Στην παράγραφο 4.2 γ), δεν διευκρινίζεται ποιά είναι αυτή η απόσταση από πηγές που ενδεχομένως προκαλούν μόλυνση, εκτός εάν εννοείται η απόσταση των 3 km για τα οποία γίνεται λόγος στο 4.2 β).
4. Το τέλος της παραγράφου 4.2, αναιρεί όσα ορίζει, όταν δεν υπάρχει ανθοφορία ή όταν οι μέλισσες ξεχειμωνιάζουν, οπότε όπως θεωρεί ο νομοθέτης, οι μέλισσες είναι κλεισμένες μέσα στην κυψέλη. Τέτοια περίοδος μάλλον είναι δύσκολο να υπάρξει στην Ελλάδα και ειδικά σε κάποιες περιοχές, όπου έχουμε ανθοφορίες όλους τους χειμωνιάτικους μήνες.
5. Η λέξη “προτιμάται”, αφήνει περιθώρια χρησιμοποίησης και άλλων φυλών εκτός από τις φυλές της Apis mellifera, αγνοώντας έτσι τα προβλήματα που δημιουργεί η ανεξέλεγκτη εισαγωγή ξένων φυλών μελισσών.
6. Από τα σημεία του κανονισμού που χρειάζονται μάλλον σοβαρό σχολιασμό είναι τα 6.3 β), 6.3 γ) και 6.5, όπου επιτρέπεται η χρήση φυτοθεραπευτικών και ομοιοπαθητικών προϊόντων “κατά προτίμηση”, ενώ αν αποδεικνύεται ή φαίνεται ότι δεν είναι αναποτελεσματικά, επιτρέπεται η χρησιμοποίηση αλλοπαθητικών χημικών φαρμάκων. Η χρήση ή όχι των χημικών αποτελεί ουσιαστικό κριτήριο διαχωρισμού της συμβατικής από την βιολογική μελισσοκομία και ίσως θα έπρεπε να ρυθμίζεται πιο συγκεκριμένα και με αυστηρές κυρώσεις. Η ένταξη των μελισσιών, που δέχθηκαν χημική επέμβαση, σε περίοδο ετήσιας μετατροπής, με υποχρέωση να αλλαχθεί το κερί των κηρήθρων με βιολογικό, μάλλον κρίνεται ανεπαρκές μέτρο. Το ελάχιστο που θα μπορούσε να προστεθεί είναι στη δεύτερη χρονιά χρήσης χημικών αλλοπαθητικών φαρμάκων ο μελισσοκόμος να βγαίνει από το σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης.
7. Στην παράγραφο 5, επιτρέπεται η τροφοδότηση των μελισσιών με μελάσα, κάτι που όπως υποστηρίζεται μπορεί να αποβεί καταστροφικό γιατί το συγκεκριμένο προϊόν έχει αποδειχθεί τοξικό για τις μέλισσες.
8. Στην παράγραφο 5.7, επιτρέπεται η τροφοδότηση του μελισσιού 15 ημέρες πριν την έναρξη της περιόδου έκκρισης νέκταρος ή μελιτώματος, κάτι που μας οδηγεί με σιγουριά στην παραγωγή νοθευμένου προϊόντος.
9. Η παράγραφος 7.2 απαγορεύει την κοπή του φτερού της βασίλισσας, μια πρακτική που χρησιμοποιείται για το σημάδεμά της(εύκολη εύρεση, δήλωση ηλικίας, δυσκολία αφεσμού). Η πρακτική αυτή και η ρητή της απαγόρευση, κρίνεται ότι δεν είναι ικανή να διαχωρίσει τη βιολογική από την συμβατική μελισσοκομία.
ΜΕΡΟΣ 3ο
ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ [Αρχή]
1) ΝΟΖΕΜΙΑΣΗ.
Αίτιο
Αιτία της ασθένειας είναι το πρωτόζωο Nosema apis. (φωτογραφία πρωτόζωου)
Συμπτώματα-Διάγνωση-Βιολογία
Το παράσιτο αυτό ζει και αναπτύσσεται μέσα στο πεπτικό σύστημα των μελισσών προσβάλλοντας τα επιθηλιακά κύτταρα.
Ένα μέρος των πολυάριθμων σπορίων που παράγονται αποβάλλεται με τα περιττώματα. Στην περίπτωση κατά την οποία λόγω καιρικών συνθηκών δεν γίνονται πτήσεις, τα περιττώματα αποβάλλονται μέσα στην κυψέλη και το πρόβλημα σαφώς πολλαπλασιάζεται.
Από τα κυριότερα συμπτώματα που αναφέρονται είναι η εμφάνιση μελισσών με διογκωμένες κοιλιές που αδυνατούν να πετάξουν και σέρνονται με τα φτερά ανοιγμένα. Πλήθος περιττωμάτων (Εικ.1) στα τοιχώματα και τα καπάκια των κυψελών καθώς και νεκρές μέλισσες μπροστά στην είσοδο, ολοκληρώνουν τη συμπτωματολογία της ασθένειας.
Πέρα από τα συμπτώματα, που εμφανίζονται από λίγο έως πολύ και σε άλλες ασθένειες, πιο ασφαλής διάγνωση γίνεται με την εξέταση του πεπτικού σωλήνα (Εικ.2) , που εμφανίζεται λευκός, από καφεκίτρινος, χωρίς δακτυλίους. Σ’ αυτή τη φάση η ασθένεια έχει προχωρήσει πάρα πολύ. Με σιγουριά θα μπορούσαμε να διαπιστώσουμε την ασθένεια μόνο με μικροσκοπική εξέταση.
Η εξάπλωση της ασθένειας ευνοείται κυρίως την άνοιξη εξαιτίας της κατανάλωσης γύρης (πρωτεϊνούχος τροφή), από γέρικες και εξασθενημένες μέλισσες. Μέχρι τα μέσα Μαίου παρατηρείται κατακόρυφη άνοδος. Ήδη όμως έχει ξεκινήσει η αντικατάσταση των μελισσών που σε συνδυασμό με τον συνεχή καθαρισμό της κυψέλης οδηγούμαστε σε ανάσχεση της ασθένειας το καλοκαίρι. Το φθινόπωρο έχουμε επανεμφάνιση κυρίως λόγω της φτωχής ανθοφορίας του υπερβολικού τρυγητού και της μείωσης της αντικατάστασης. Το χειμώνα έχουμε και πάλι ανάσχεση εξαιτίας κυρίως της διατροφής με μέλι και όχι με γύρη.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση συνίσταται κυρίως στην πρόληψη. Αυτό που πρέπει να αποφεύγουμε οπωσδήποτε είναι η ελάττωση της αναπαραγωγικής δραστηριότητας η οποία συνεπάγεται τη μείωση της αντικατάστασης των γέρικων και εξασθενημένων μελισσών. Θα πρέπει πάντα να υπάρχει μέλι στην κυψέλη ώστε να μπορεί να αντιμετωπισθεί τυχόν μείωση της ανθοφορίας ή κάποιες κακές καιρικές συνθήκες. Μια νέα και δυνατή βασίλισσα είναι ένα μέτρο, πού επηρεάζει θετικά τη διατήρηση των δυνάμεων του μελισσοσμήνους. Επίσης θα πρέπει να προσέχουμε να ξεχειμωνιάζουν δυνατά μελίσσια και αν αυτό είναι απαραίτητο να ενώνονται αδύναμες παραφυάδες.
Στην προληπτική υγιεινή περιλαμβάνονται η αντικατάσταση των παλιών κηρήθρων κάθε δύο χρόνια και η απολύμανση των κυψελών είτε σε βραστό νερό (>70οC έχουμε καταστροφή των σπορίων), είτε με τη χρήση φλόγιστρου.
Αν θέλουμε να αποφύγουμε αυτή τη διαδικασία μπορούμε να απολυμάνουμε όλη την κυψέλη με χρήση οξικού οξέος(oxic acid) (2 ml οξικού οξέος 60% σε 1 lt νερό). Η εξάτμιση του οξέος καταστρέφει τα σπόρια σε οκτώ ημέρες.
Επίσης η βιβλιογραφία αναφέρει ότι μπορούν να βοηθήσουν τα αιθέρια έλαια των φυτών Mentha crispa (Μέντα) και Salvia officinalis (Φασκομηλιά), όταν προστίθονται στο σιρόπι τροφοδοσίας (3-4 σταγόνες σε 1 lt σιροπιού), καθώς και ψεκασμοί με εκχύλισμα σκόρδου.
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ.....
Έλληνες γνώρισαν και αγάπησαν το μέλι πολύ νωρίτερα από το ελαιόλαδο και πολύ πριν από το κρασί. Στην αρχαία Ελλάδα, η μέλισσα και όλα τα προϊόντα που προέρχονται απ'; αυτήν βρίσκονταν ψηλά στην εκτίμηση και του λαού και των κυβερνώντων. Πάμπολλες μυθολογικές αναφορές και αναπαραστάσεις σε αρχαία ελληνικά αγγεία, κυρίως του 6π.Χ., αποτελούν απόδειξη για την σημαντική θέση που κατείχαν τα προϊόντα των μελισσών στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, όχι μόνο ως τρόφιμα αλλά και ως θεραπευτικά μέσα.
Σήμερα, το ελληνικό μέλι είναι παγκοσμίως ξακουστό για την εξαιρετική του ποιότητα, το μοναδικό του άρωμα και την πλούσια γεύση του.
Η μεγάλη ποικιλομορφία του, όσον αφορά τη γεύση και το άρωμά του, το θέτει πολύ υψηλά στην παγκόσμια κατάταξη και του παρέχει διεθνή αναγνώριση. Αυτό το πλεονέκτημα οφείλεται κυρίως στην πλούσια ελληνική χλωρίδα, που αποτελείται από πολυάριθμα άγρια φυτά και βότανα.
Στην Ελλάδα παράγονται περίπου 12.000 τόνοι μελιού ετησίως. Το 60-70% αυτής της παραγωγής προέρχεται από εκκρίματα μελιτώματος (δασικό μέλι) και το υπόλοιπο από λουλούδια (μέλι λουλουδιών). Η μεγαλύτερη ποσότητα του δασικού μελιού προέρχεται από τα πεύκα, τα έλατα και τις βελανιδιές. Αυτοί οι τύποι μελιών δεν κρυσταλλώνουν και έχουν υψηλή θρεπτική αξία, λόγω του υψηλού περιεχομένου τους σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο, σίδηρος κ.ά.).
Το μέλι λουλουδιών ταξινομείται σε αμιγείς κατηγορίες όπως το ονομαστό θυμαρίσιο μέλι, το πολύ αρωματικό μέλι του άνθους πορτοκαλιάς, το μέλι από ερείκη, το μέλι από κάστανο, το πλούσιο σε αντιβακτηριακές ιδιότητες μέλι βαμβακιού και διάφοροι άλλοι τύποι μελιού που συλλέγονται κυρίως από τα αρωματικά βότανα της ελληνικής επαρχίας, όπως η αγριορίγανη η άγρια λεβάντα και πολλά άλλα.
Σήμερα, υπάρχουν περίπου 25.000 μελισσοκόμοι στην Ελλάδα και περίπου 1,3 εκατομμύρια κυψέλες. Παρά το μεγάλο αριθμό των κυψελών - τις βλέπει κανείς σε όλη την ελληνική ύπαιθρο - η παραγωγή είναι σχετικά περιορισμένη. Οι αριθμοί ποικίλλουν ανάλογα με την πηγή, αλλά ο όγκος παραγωγής είναι αρκετά σταθερός από χρόνο σε χρόνο.
Οι μελισσοκόμοι μετακινούν τις κυψέλες τους από μέρος σε μέρος και από πλαγιά σε πλαγιά, προκειμένου να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα κάθε εποχής και να δώσουν τροφή στις κυψέλες τους. Η εποχή της παραγωγής αρχίζει τον Μάρτιο και τελειώνει γύρω στον Νοέμβριο στα νοτιότερα μέρη της Ελλάδας. Τον Μάιο, όταν ανθίζουν οι πορτοκαλιές, οι μέλισσες τρέφονται από τα λουλούδια τους, που έχουν μεθυστικό άρωμα. Ο Ιούλιος είναι ο μήνας για το θυμαρίσιο μέλι, ο Σεπτέμβριος για το πεύκο και την ερείκη, η οποία ανθίζει επίσης και το Μάιο. Κατά γενικό κανόνα, η συγκομιδή του μελιού γίνεται αμέσως μετά την περίοδο σίτισης, για να εξασφαλισθεί όσο το δυνατόν καλύτερη γεύση.
Βασικά το μέλι ήταν η πρώτη- και για αρκετό διάστημα η μόνη - γλυκαντική ουσία που είχαν οι Έλληνες στη διατροφή τους. Ακόμα και σήμερα παραμένει η πιο εκλεκτή. Το μέλι, μαζί με την ελιά και το σταφύλι, σημαντικά διατροφικά είδη από την αρχααιότητα, σηματοδότησαν την αρχή της ελληνι9κής γαστρονομίας και της ελληνικής κουζίνας που διατηρεί μέχρι και σήμερα τις μοναδικές και αυθεντικές γεύσεις της.
Το Πάσχα σε πολλά Ελληνικά νησιά βρίσκουμε γλυκίσματα που περιέχουν τυρί και μέλι. Οι μάγειρες στο Βυζάντιο σιγόβρασαν το ελληνικό μέλι για να σιροπιάσουν τα ονομαστά γλυκά του ταψιού, όπως τον μπακλαβά, το γαλακτομπούρεκο, το κανταΐφι και τους λουκουμάδες, όλα δημοφιλή γλυκά ακόμα και σήμερα στην ελληνική κουζίνα.
Στο μαγείρεμα, το μέλι δίνει μια γεύση που οι άλλες γλυκαντικές ουσίες δεν μπορούν να δώσουν. Οι Έλληνες δημιουργοί το γνωρίζουν καλά αυτό και αυτός είναι ένας από τους λόγους που το μέλι παίζει ακόμα και σήμερα σημαντικό ρόλο στην ελληνική κουζίνα.
Σήμερα, το ελληνικό μέλι είναι παγκοσμίως ξακουστό για την εξαιρετική του ποιότητα, το μοναδικό του άρωμα και την πλούσια γεύση του.
Η μεγάλη ποικιλομορφία του, όσον αφορά τη γεύση και το άρωμά του, το θέτει πολύ υψηλά στην παγκόσμια κατάταξη και του παρέχει διεθνή αναγνώριση. Αυτό το πλεονέκτημα οφείλεται κυρίως στην πλούσια ελληνική χλωρίδα, που αποτελείται από πολυάριθμα άγρια φυτά και βότανα.
Στην Ελλάδα παράγονται περίπου 12.000 τόνοι μελιού ετησίως. Το 60-70% αυτής της παραγωγής προέρχεται από εκκρίματα μελιτώματος (δασικό μέλι) και το υπόλοιπο από λουλούδια (μέλι λουλουδιών). Η μεγαλύτερη ποσότητα του δασικού μελιού προέρχεται από τα πεύκα, τα έλατα και τις βελανιδιές. Αυτοί οι τύποι μελιών δεν κρυσταλλώνουν και έχουν υψηλή θρεπτική αξία, λόγω του υψηλού περιεχομένου τους σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο, σίδηρος κ.ά.).
Το μέλι λουλουδιών ταξινομείται σε αμιγείς κατηγορίες όπως το ονομαστό θυμαρίσιο μέλι, το πολύ αρωματικό μέλι του άνθους πορτοκαλιάς, το μέλι από ερείκη, το μέλι από κάστανο, το πλούσιο σε αντιβακτηριακές ιδιότητες μέλι βαμβακιού και διάφοροι άλλοι τύποι μελιού που συλλέγονται κυρίως από τα αρωματικά βότανα της ελληνικής επαρχίας, όπως η αγριορίγανη η άγρια λεβάντα και πολλά άλλα.
Σήμερα, υπάρχουν περίπου 25.000 μελισσοκόμοι στην Ελλάδα και περίπου 1,3 εκατομμύρια κυψέλες. Παρά το μεγάλο αριθμό των κυψελών - τις βλέπει κανείς σε όλη την ελληνική ύπαιθρο - η παραγωγή είναι σχετικά περιορισμένη. Οι αριθμοί ποικίλλουν ανάλογα με την πηγή, αλλά ο όγκος παραγωγής είναι αρκετά σταθερός από χρόνο σε χρόνο.
Οι μελισσοκόμοι μετακινούν τις κυψέλες τους από μέρος σε μέρος και από πλαγιά σε πλαγιά, προκειμένου να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα κάθε εποχής και να δώσουν τροφή στις κυψέλες τους. Η εποχή της παραγωγής αρχίζει τον Μάρτιο και τελειώνει γύρω στον Νοέμβριο στα νοτιότερα μέρη της Ελλάδας. Τον Μάιο, όταν ανθίζουν οι πορτοκαλιές, οι μέλισσες τρέφονται από τα λουλούδια τους, που έχουν μεθυστικό άρωμα. Ο Ιούλιος είναι ο μήνας για το θυμαρίσιο μέλι, ο Σεπτέμβριος για το πεύκο και την ερείκη, η οποία ανθίζει επίσης και το Μάιο. Κατά γενικό κανόνα, η συγκομιδή του μελιού γίνεται αμέσως μετά την περίοδο σίτισης, για να εξασφαλισθεί όσο το δυνατόν καλύτερη γεύση.
Βασικά το μέλι ήταν η πρώτη- και για αρκετό διάστημα η μόνη - γλυκαντική ουσία που είχαν οι Έλληνες στη διατροφή τους. Ακόμα και σήμερα παραμένει η πιο εκλεκτή. Το μέλι, μαζί με την ελιά και το σταφύλι, σημαντικά διατροφικά είδη από την αρχααιότητα, σηματοδότησαν την αρχή της ελληνι9κής γαστρονομίας και της ελληνικής κουζίνας που διατηρεί μέχρι και σήμερα τις μοναδικές και αυθεντικές γεύσεις της.
Το Πάσχα σε πολλά Ελληνικά νησιά βρίσκουμε γλυκίσματα που περιέχουν τυρί και μέλι. Οι μάγειρες στο Βυζάντιο σιγόβρασαν το ελληνικό μέλι για να σιροπιάσουν τα ονομαστά γλυκά του ταψιού, όπως τον μπακλαβά, το γαλακτομπούρεκο, το κανταΐφι και τους λουκουμάδες, όλα δημοφιλή γλυκά ακόμα και σήμερα στην ελληνική κουζίνα.
Στο μαγείρεμα, το μέλι δίνει μια γεύση που οι άλλες γλυκαντικές ουσίες δεν μπορούν να δώσουν. Οι Έλληνες δημιουργοί το γνωρίζουν καλά αυτό και αυτός είναι ένας από τους λόγους που το μέλι παίζει ακόμα και σήμερα σημαντικό ρόλο στην ελληνική κουζίνα.
Πέμπτη 27 Μαΐου 2010
Ο κύκλος ζωής της μέλισσας
Ο κύκλος ζωής της μέλισσας
H παρακάτω σύντομη αλλά περιεκτική περιγραφή των βασικών χαρακτηριστικών του κύκλου ζωής και της βιολογίας της μέλισσας είναι οι απαραίτητες γνώσεις για όποιον θέλει να ασχοληθεί ερασιτεχνικά με την μελισσοκομία. Φυσικά η απόκτηση γνώσεων και εμπειρίας θα συνεχιστεί σχεδόν ..επ'αόριστον, με άλλα λόγια ποτέ δεν σταματά.
Η μέλισσα είναι έντομο με πλήρη στάδια μεταμορφώσεων. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν 4 διαφορετικά στάδια μεταμορφώσεων στον κύκλο ζωής της.
Αυγό - Κάμπια - Χρυσαλλίδα - Ενήλικας.
Τα πρώτα τρία στάδια αναπτύσσονται μέσα στα κελιά της κερήθρας και αναφέρονται γενικώς σαν γόνος. Τα αυγά και οι κάμπιες υπάρχουν σε ανοικτά κελλιά και τα φροντίζουν οι εργάτριες. Τα στάδια αυτά ονομάζονται γενικώς ανοικτός ή ασφάγιστος γόνος.
Μόλις γίνει η εκκόλαψις του αυγού, οι εργάτριες τρέφουν συνεχώς την αναπτυσσόμενη κάμπια. Όταν η κάμπια είναι πλέον στο τέλος αυτού του σταδίου, καταβροχθίζει την τροφή που παρέχουν οι εργάτριες και οι εργάτριες σφραγίζουν το κελλί. Αυτό το στάδιο ονομάζεται κλειστός ή σφραγισμένος γόνος.
Μετά το σφράγισμα του κελλιού, η κάμπια περνάει στο στάδιο της χρυσαλλίδας. Δεν ταϊζεται σε αυτό το στάδιο. Η χρυσαλλίδα μεταμορφώνεται μέσα στο κελλί σε ενήλικη μέλισσα και βγαίνει μόνη της από το κελλί.
Η μέλισσα είναι ένα κοινωνικό έντομο και υπάρχουν τρείς διαφορετικοί τύποι εντόμων σε μια κυψέλη (κοινωνία-αποικία).
Η βασίλισσα, οι εργάτριες και οι κηφήνες. Κάθε τύπος (τάξη) έχει διαφορετική λειτουργία στην αποικία. Η βασίλισσα και οι εργάτριες είναι θηλυκά έντομα και οι κηφήνες αρσενικά.
Κάθε τάξη έχει διαφορετκό χρόνο ανάπτυξης μέσα σε διαφορετικού τύπου κελλιά. Ο χρόνος ανάπτυξης της βασίλισσας είναι 16 ημέρες και είναι ο συντομότερος. Αναπτύσσεται σε ένα πολύ ιδιαίτερης κατασκευής κελλί, το βασιλικό κελλί. Τα βασιλικά κελλιά μοιάζουν με ανεστραμένους κώνους και κρέμονται από την επιφάνεια της κηρήθρας. Βρίσκονται συνήθως περίπου στις άκρες της κηρήθρας αλλά μπορεί να υπάρχουν σε όλο το πλάτος της. Η αποικία κατασκευάζει βασιλικά κελλιά όταν υπάρχει ανάγκη αντικατάστασης της βασίλισσας αλλά μερικές φορές αρχίζουν της κατασκευή και το εγκαταλείπουν. Αυτά τα βασιλικά κελλιά ονομάζονται "ψεύτικα" βασιλικά κελιά. Η αναπτυσσόμενη βασιλική κάμπια συνεχώς περιβάλλεται με βασιλικό πολτό, μία ειδική τροφή, υψηλής θρεπτικής αξίας που παράγεται από τους αδένες των εργατριών. Αυτό το διατροφικό πρόγραμμα ονομάζεται "μαζική - διατροφή" και συνεχίζεται καθ'όλη την διάρκεια της ανάπτυξης της βασίλισσας.
Όλες οι νεαρές κάμπιες οι οποίες έχουν ηλικία μικρότερη 2 ημερών τρέφονται με το ίδιο διατροφικό πρόγραμμα της μαζικής διατροφής. Μετά όμως την 2η ημέρα, οι κάμπιες των εργατριών στρέφονται βαθμιαία σε ένα διατροφικό σχήμα με ένα μίγμα από βασιλικό πολτό, μέλι και γύρη. Με αυτό το σχήμα τρέφονται περιοδικώς επειδή η επάρκεια τροφής δεν είναι πάντοτε προσβάσιμη.
Αυτό το διαφορετικό διατροφικό σχήμα, είναι αυτό που καθορίζει την τάξη της ενήλικης θηλυκής μέλισσας. Έτσι κάθε αυγό ή κάμπια νεότερη των 2 ημερών, έχει την δυνατότητα ανάλογα με την διατροφή της να εξελιχθεί σε βασίλισσα ή εργάτρια.
Το "καπάκι - σφράγισμα" του κελλιού της εργάτριας είναι αδιαφανές και επίπεδο. Η ενήλικη μέλισσα βγαίνει από το κελλί μετά την πλήρη μεταμόρφωσή της σε 21 ημέρες από την εναπόθεση του αυγού.
Η περίοδος ανάπτυξης των κηφήνων είναι 23 ημέρες. Οι κηφήνες αναπτύσσονται μέσα σε ίδιου σχήματος κελλιά με αυτά των εργατριών, όμως λίγο μεγαλύτερα. Το σκέπασμα των κελλιών αυτών είναι θόλος.
Η ακόλουθη διάταξη περιγράφει τους χρόνους ανάπτυξης των τάξεων, αρχίζοντας από την στιγμή της εναπόθεσης του αυγού. Τα στοιχεία μπορεί να διαφέρουν στον πραγματικό χρόνο κατά 1 ημέρα ή 2 και αυτό εξαρτάται από το είδος της μέλισσας, τις καιρικές συνθήκες και την εποχή του χρόνου.
Στάδιο ανάπτυξης σε ημέρες Εργάτριες Βασίλισσα Κηφήνες
Εκκόλαψις αυγών μετά από 3 3 3
Σφράγισμα κελλιών μετά από 9 8 10
Έξοδος ενήλικων μετά από 21 16 24
Βασίλισσα - Κηφήνας - Εργάτρια
Η βασίλισσα είναι το μοναδικό θηλυκό που έχει αναπτύξει πλήρως σεξουαλικά όργανα. Είναι το αποτέλεσμα της ειδικής διατροφής με βασιλικό πολτό σε όλη την διάρκεια της ανάπτυξής της. Διακρίνεται εύκολα από την μεγαλύτερη φιγούρα και την επιμήκη κοιλιά της. Διαθέτει κεντρί χωρίς ακίδα. Βρίσκεται και περιφέρεται ανάμεσα στα κελλιά του γόνου.
Περίπου 5 ημέρες μετά την έξοδο από το κελλί της, η παρθένα βασίλισσα αρχίζει να πραγματοποιεί σύντομες πτήσεις για μια περίοδο ζευγαρώματος περίπου 2 ή 3 ημερών και μπορεί να ζευγαρώσει με διαφορετικούς 10 ή παραπάνω κηφήνες. Το σπέρμα τους αποθηκεύεται σε ένα ειδικό όργανο την σπερματοθήκη, και η βασίλισσα δεν ζευγαρώνει ποτέ ξανά σε όλη την διάρκεια της ζωής της.
Περίπου 5 ημέρες μετά το ζευγάρωμα η βασίλισσα αρχίζει να γεννά. Ανάλογα την περίοδο, μια καλή βασίλισσα μπορεί να γεννήσει πάνω από 1500 αυγά την ημέρα! Παράγοντες που επηρρεάζουν τον ρυθμό γέννας, είναι ο καιρός, το νέκταρ και η γύρη που υπάρχουν διαθέσιμα, το μέγεθος της βασίλισσας και η κατάσταση της κυψέλης - αποικίας. Ο αριθμός των αυγών εξαρτάται επίσης από τον ετήσιο εποχικό κύκλο. Μεγάλες ποσότητες διαθέσιμης τροφής, διαγείρουν τις εργάτριες οι οποίες με την σειρά τους δίνουν περισσότερη τροφή στην βασίλισσα με σκοπό την διέγερσή της και την αύξηση της γέννας.
Αδένες της βασίλισσας παράγουν επίσης ένα μίγμα ουσιών το οποίο ονομάζεται βασιλική ουσία και διανέμεται από τις εργάτριες που είναι υπεύθυνες για την διατροφή της βασίλισσας σε όλη την αποικία στις άλλες εργάτριες. Η βασιλική ουσία είναι ένα μίγμα ορμονών από φερομόνες, ουσίες οι οποίες είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο της συμπεριφοράς της αποικίας. Οι φερομόνες παράγονται εκτός από την βασίλισσα και από άλλα άτομα της αποικίας με σκοπό τον αρμονικό συγχρονισμό της συμπεριφοράς όλης της συγκεκριμένης κοινωνίας.
Κανονικά υπάρχει μόνο 1 βασίλισσα σε κάθε αποκία, αλλά μερικές φορές υπάρχουν ταυτόχρονα 2 βασίλισσες, όταν η γερασμένη πλέον βασίλισσα δεν είναι αρκετά παραγωγική. Η βασίλισσα μπορεί να ζήσει έως και 4 χρόνια, αλλά σε ζεστά κλίματα όπου η περίοδος αναπαραγωγής είναι μεγάλη, η ζωή της είναι μικρότερη. Γηραιότερες βασίλισσες δεν έχουν την αναπαραγωγική ικανότητα των νεότερων, για τον λόγο αυτό προτιμώνται οι νεαρές βασίλισσες από τους μελισσοκόμους και αντικαθίστανται οι παλιές κάθε 2 χρόνια.
Οι κηφήνες, τα αρσενικά άτομα της αποικίας, προέρχονται από αγονιμοποίητα αυγά. Η βασίλισσα μπορεί να ελέγχει ποιο αυγό θα γονιμοποιηθεί πριν το γεννήσει. Το σώμα των κηφήνων είναι μεγαλύτερο από αυτό των εργατριών και της βασίλισσας. Τα μάτια τους είναι μεγάλα και σχεδόν καλύπτουν όλο το κεφάλι. η κοιλιά τους είναι πιο στρογγυλή (τερματίζεται απότομα) και καλύπτεται από μια τούφα από μικρές τρίχες. Οι κηφήνες δεν μπορούν να κεντρίσουν επειδή δεν έχουν κεντρί το οποίο είναι όργανο των θηλυκών ατόμων. Επίσης δεν έχουν κατάλληλα όργανα για περισυλλογή νέκταρος ή γύρης.
Μια δυνατή αποικία έχει περίπου 300 κηφήνες. Αλλά κατά την διάρκεια της εποχής που η τροφή είναι λίγη, οι εργάτριες σπρώχνουν τους κηφήνες έξω από την αποικία. Εκεί πεθαίνουν λόγω του οτι δεν είναι ικανοί για συλλογή τροφής. Η μοναδική λειτουργία των κηφήνων είναι να γονιμοποιούν την βασίλισσα. Το ζευγάρωμα γίνεται στον αέρα (πτήση) και μακριά από την κυψέλη. Όταν ο καιρός είναι καλός, μερικοί δυνατοί κηφήνες αφήνουν την κυψέλη και απομακρύνονται περιμένοντας κάποια τυχαία παρθένα βασίλισσα να επιχειρεί την πτήση ζευγαρώματος. Κηφήνες μερικές φορές επισκέπτονται αποικίες που έχουν παρθένα βασίλισσα. Τέτοιες αποικίες δέχονται κηφήνες από ξένες αποικίες και έτσι έχουν μεγάλο πληθυσμό κηφήνων να θρέψουν όσο η βασίλισσά τους είναι παρθένα. Όμως μετά το ζευγάρωμά της καταδιώκουν τους κηφήνες έξω από την κυψέλη.
Εργάτριες είναι τα θηλυκά που δεν μπόρεσαν να αναπτύξουν πλήρως τα σεξουαλικά τους όργανα. Κάνουν όλες τις δουλειές στην αποικία ώστε όλα να βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Οι εργάτριες έχουν ειδικευμένα όργανα ανάλογα με τα ειδικά καθήκοντά τους στην αποικία.
Περιγραφή οργάνου Περιοχή στο σώμα Λειτουργία
Αδένες κεφαλής Πρόσθιο κεφαλής Παράγουν τροφή γόνου & βασιλικού πολτού
Αδένες κεριού Υπογάστριο Παράγουν κερί
Αδένες οσμών Κοντά στην πάνω άκρη του υπογάστριου Προκαλούν ίχνη που οδηγούν τις μέλισσες σε περίπτωση πρόκλησης
Κεντρί & σχετικοί αδένες Στο άκρο του υπογάστριου Άμυνα της αποικίας
Μακριά προβοσκίδα (γλώσσα) Κεφαλή Συλλέγει νέκταρ
Στόμαχος μελιού Σε θάλαμο στην περιοχή του εισοφάγου Για την μεταφορά νέκταρος και νερού
Σάκος & καλάθι μεταφοράς γύρης Πίσω πόδια Πιέζουν γύρη από το σώμα μέσα στο καλάθι
Χρησιμεύει και για την μεταφορά πρόπολης
Τα καθήκοντα εργασιών των ενήλικων εργατριών, αλλάζουν με την ηλικία. Σχετίζονται με την φυσιολογική ανάπτυξη των διαφόρων οργάνων και αδένων. Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτό δεν είναι κανόνας. Οι εργάτριες μπορεί να αλλάξουν καθήκοντα ανάλογα με τις ανάγκες της αποικίας.
Ημέρες μετά την έξοδο από το κελλί Καθήκοντα
1 - 2 Καθαρισμός των κελλιών και ζέσταμα του γόνου
3 - 5 Τάϊσμα γηραιότερων καμπιών με μέλι και γύρη
6 - 10 Τάϊσμα των νεαρότερων καμπιών με ουσίες από τους αδένες κεφαλής
11 - 18 Ωρίμανση νέκταρος, παραγωγή κεριού & χτίσιμο κηρήθρας
19 - 21 Φύλαξη και αερισμός κυψέλης.
Σύντομες πτήσεις για απομνημόνευση της περιοχής της κυψέλης
22 + Αναζήτηση και μεταφορά νέκταρος, γύρης και πρόπολης
Η διάρκεια ζωής των εργατριών, ποικίλει ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Στην περίοδο όπου η αποικία είναι σχεδόν χωρίς δραστηριότητες (χειμώνας), οι εργάτριες μπορεί να ζήσουν έως και τρεις μήνες, αλλά όταν είναι σε περίοδο που υπάρχει έντονη δραστηριότητα, μερικές εργάτριες μπορεί να ζήσουν έως και 6 εβδομάδες. Σε αυτές τις ενεργές περιόδους, τις 3 εβδομάδες τις περνάει σαν εργάτρια της κυψέλης και τις υπόλοιπες σαν μεταφορέας τροφών.
Σε περίπτωση που η αποικία για κάποιο λόγο χάσει την βασίλισσα και δεν υπάρχουν θηλυκά αυγά ή νεαρές κάμπιες οι οποίες θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε νέες βασίλισσες, μερικές εργάτριες μπορούν να γεννήσουν. Αυτό συμβαίνει διότι η απουσία βασίλισσας και των ανάλογων ουσιών - φερομονών της, αναγκάζει μερικές εργάτριες να γεννήσουν αυγά. Αλλά επειδή οι εργάτριες δεν έχουν πλήρως ανεπτυγμένα σεξουαλικά όργανα και έτσι δεν μπορούν να γεννήσουν γονιμοποιημένα αυγά, παράγονται από αυτά τα αυγά μόνο κηφήνες.
Έτσι εάν σε προσεκτικό έλεγχο της αποικίας, διαπιστωθεί μεγάλος αριθμός κηφήνων, μπορούμε να υποθέσουμε βάσιμα οτι υπάρχουν εργάτριες που γεννούν. Για να το διαπιστώσουμε αυτό, θα ψάχνουμε για κελλιά εργατριών με θολωτό σκέπασμα και κελλιά με περισσότερα του ενός αυγά σε τυχαία διάταξη μέσα στο κελλί. Μια καλή βασίλισσα γεννά μόνο ένα αυγό σε κάθε κελλί και το τοποθετεί στο κέντρο του.
Αυγά βασίλισσας - Αυγά εργάτριας
ΠΟΡΟΙ της ΑΠΟΙΚΙΑΣ
Οι μεταφορείς εργάτριες μπορεί να απομακρυνθούν έως και 3 χιλιόμετρα από την αποικία, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν τους αναγκαίους πόρους για την κυψέλη. Το προτιμότερο ασφαλώς είναι οι πόροι να βρίσκονται πλησιέστερα, διότι κάθε χιλιόμετρο παραπάνω που αναγκάζονται να διανύουν, είναι σπατάλη ενέργειας.
Οι τέσσερις βασικές ουσίες οι οποίες συλλέγονται από τις εργάτριες μεταφορείς είναι:
• Νέκταρ
• Γύρη
• Πρόπολις
• Νερό
Το νέκταρ είναι μια ζαχαρώδης ουσία των φυτών. Είναι ευρέως γνωστό ότι το νέκταρ σχετίζεται με τα άνθη των φυτών, όμως μερικά φυτά έχουν νέκταρ στα φύλλα ή στους μισχούς. Το νέκταρ είναι ένα μίγμα ζαχαρωδών και άλλων ουσιών με 70 - 80% περιεκτικότητα σε νερό. Μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νερό έχει στις υγρές εποχές με πολλές βροχές. Το νέκταρ είναι η τροφή που δίνει ενέργεια στις μέλισσες.
Οι μεταφορείς εργάτριες συλλέγουν νέκταρ και το μεταφέρουν στην κυψέλη μέσα στο στομάχι τους. Όταν φτάσουν εκεί, το δίνουν στις νεαρές εργάτριες οι οποίες το μετατρέπουν σε μέλι, το μεταφέρουν και το αποθηκεύουν στα ειδικά για μέλι κελλιά. Η μετατροπή σε μέλι γίνεται με εξάτμιση του νερού που περιέχει ώστε πλέον η περιεκτικότητα σε νερό να είναι μόνο έως 20% και με την μίξη του με ουσίες-ένζυμα που βρίσκονται στο στομάχι των εργατριών. Οι νεαρές αυτές εργάτριες συνεχώς βγάζουν από την προβοσκίδα τους σταγόνες από το νέκταρ που έχουν στο στομάχι τους, μεγαλώνοντας έτσι την επιφάνεια της σταγόνας και επιτυγχάνοντας την γρήγορη εξάτμιση του νερού που περιέχει. Η συνεχής αυτή ροή από το στομάχι στην προβοσκίδα αναμιγνύει και τα ένζυμα του στομάχου με το νέκταρ, τα οποία με τη σειρά τους διασπούν τα πολύπλοκα σάκχαρα του νέκταρος σε πιο απλά.
Οι μέλισσες επίσης συλλέγουν στην κατάλληλη εποχή, το μελίτωμα, μια έκκριση ορισμένων παρασίτων των ρητινοδών φυτών, το οποίο μεταφέρουν στην κυψέλη και αυτό μετατρέπεται σε μέλι το οποίο έχει δυνατή γεύση και σκούρο χρώμα.
Στην κυψέλη το μέλι αποθηκεύεται πάντοτε πάνω και γύρω από την περιοχή του γόνου σε κάθε κηρήθρα ή σε κηρήθρες οι οποίες έχουν μόνο μέλι και οι οποίες πάντα βρίσκονται στις άκρες της κυψέλης. Ενήλικες μέλισσες τρέφονται με μέλι, ταϊζουν άλλες γηραιότερες μέλισσες και τις κάμπιες εργατριών και κηφήνων.
Οι περισσότερες αποικίες παράγουν περισσότερο μέλι από τις ανάγκες τους σε καλές εποχές νεκταροέκκρισης. Αυτές ακριβώς τις ποσότητες μπορούμε να τρυγήσουμε. Με τους κατάλληλους χειρισμούς στις κυψέλες, μπορούμε να αυξήσουμε την ποσότητα του παραγόμενου μελιού. Απλώς αφαιρώντας μερικές κηρήθρες με μόνο μέλι (ποτέ και με γόνο), διεγείρουμε την αποικία για περισσότερη παραγωγή μελιού αν βεβαίως υπάρχει επάρκεια πηγών και πόρων.
Η γύρη είναι μια ουσία σε σκόνη η οποία παράγεται από τα αρσενικά όργανα των λουλουδιών και περιέχει το σπέρμα τους. Οι μέλισσες συντελούν έτσι στην επικκονίαση, μεταφέροντας γύρη από άνθος σε άνθος. Η διαδικασία αυτή είναι η σπουδαιότερη συμβολή της μέλισσας στον διασταυρωμένο πολλαπλασιασμό των φυτών. Πολλές αγροτικές καλλιέργειες διατηρούν μελισσοκομεία για την συντομότερη και ασφαλέστερη επικκονίαση της παραγωγής τους.
Οι μέλισσες που επισκέπτονται τα άνθη για την νεκταροσυλλογή, με την επαφή τους με την γύρη που υπάρχει εκεί καλύπτουν τις μικρές τρίχεις του σώματός τους με γύρη. Περιοδικά μαζεύουν αυτή την γύρη με το ειδικό όργανο των πίσω ποδιών, την πιέζουν σχηματοποιώντας την σε μικρές μπαλίτσες και την αποθηκεύουν στο ειδικό καλάθι γύρης που βρίσκεται και αυτό στα πίσω πόδια.
Η γύρη είναι τροφή για τον γηραιότερο γόνο και επίσης καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες από τις "παραμάνες" εργάτριες οι οποίες παράγουν βασιλικό πολτό από τους αδένες κεφαλής. Η γύρη είναι η διατροφική πηγή για πρωτεϊνες, βιταμίνες και μεταλλικά άλατα για τις μέλισσες. Η γύρη αποθηκεύεται άμεσα σε κελλιά τα οποία περιβάλλουν τα κελλιά του γόνου ώστε να βρίσκεται εύκολα και γρήγορα από τις παραμάνες εργάτριες
Η πρόπολη είναι μια ρητινώδης ουσία η οποία συλλέγεται από τα φυτά. Οι μέλισσες την χρησιμοποιούν για να σφραγίζουν μικρές ρωγμές της κυψέλης, για να επισκευάζουν παλιές κηρήθρες και για να επικαλύπτουν νεκρά μικρά ζώα, των οποίων το μέγεθος δεν τους επιτρέπει να σύρουν έξω από την κυψέλη. Η πρόπολη περιέχει χημικές ουσίες οι οποίες είναι αντιβακτηριακές και επουλωτικές. Έτσι με την χρήση της επιτυγχάνεται ο έλεγχος των βακτηριακών μολύνσεων στο περιβάλλον της κυψέλης. Μεταφέρεται επίσης στο καλάθι της γύρης με τα πίσω πόδια.
Το νερό αναμιγνύεται με μέλι πριν οι μέλισσες το φάνε ή πριν ταϊσουν τον γόνο. Οι μέλισσες επίσης χρησιμοποιούν νερό για να κατεβάσουν την θερμοκρασία της κυψέλης στις πολύ ζεστές ημέρες, κατά τις οποίες πολλές μεταφορείς μέλισσες ασχολούνται μόνο με την μεταφορά νερού. Με σταγόνες νερού περιχύονται οι κηρήθρες και οι ειδικών καθηκόντων εργάτριες ίπτανται ανάμεσά τους δημιουργώντας ρεύμα αέρα και έτσι οι σταγόνες καθώς εξατμίζονται κατεβάζουν την θερμοκρασία της κυψέλης.
Το νερό μεταφέρεται στην κυψέλη στο στομάχι των μεταφορέων. Κοντινή πηγή νερού βοηθάει την αποικία καθώς μειώνει την κατανάλωση ενέργειας για την αναζήτηση και μεταφορά του. Εάν δεν υπάρχει φυσική πηγή νερού κοντά, ο μελισσοκόμος πρέπει να την εξασφαλίσει με τεχνητή πηγή νερού, φροντίζοντας ώστε να είναι εύκολα και με ασφάλεια προσβάσιμη στις μέλισσες για την αποφυγή πνιγμού τους.
H παρακάτω σύντομη αλλά περιεκτική περιγραφή των βασικών χαρακτηριστικών του κύκλου ζωής και της βιολογίας της μέλισσας είναι οι απαραίτητες γνώσεις για όποιον θέλει να ασχοληθεί ερασιτεχνικά με την μελισσοκομία. Φυσικά η απόκτηση γνώσεων και εμπειρίας θα συνεχιστεί σχεδόν ..επ'αόριστον, με άλλα λόγια ποτέ δεν σταματά.
Η μέλισσα είναι έντομο με πλήρη στάδια μεταμορφώσεων. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν 4 διαφορετικά στάδια μεταμορφώσεων στον κύκλο ζωής της.
Αυγό - Κάμπια - Χρυσαλλίδα - Ενήλικας.
Τα πρώτα τρία στάδια αναπτύσσονται μέσα στα κελιά της κερήθρας και αναφέρονται γενικώς σαν γόνος. Τα αυγά και οι κάμπιες υπάρχουν σε ανοικτά κελλιά και τα φροντίζουν οι εργάτριες. Τα στάδια αυτά ονομάζονται γενικώς ανοικτός ή ασφάγιστος γόνος.
Μόλις γίνει η εκκόλαψις του αυγού, οι εργάτριες τρέφουν συνεχώς την αναπτυσσόμενη κάμπια. Όταν η κάμπια είναι πλέον στο τέλος αυτού του σταδίου, καταβροχθίζει την τροφή που παρέχουν οι εργάτριες και οι εργάτριες σφραγίζουν το κελλί. Αυτό το στάδιο ονομάζεται κλειστός ή σφραγισμένος γόνος.
Μετά το σφράγισμα του κελλιού, η κάμπια περνάει στο στάδιο της χρυσαλλίδας. Δεν ταϊζεται σε αυτό το στάδιο. Η χρυσαλλίδα μεταμορφώνεται μέσα στο κελλί σε ενήλικη μέλισσα και βγαίνει μόνη της από το κελλί.
Η μέλισσα είναι ένα κοινωνικό έντομο και υπάρχουν τρείς διαφορετικοί τύποι εντόμων σε μια κυψέλη (κοινωνία-αποικία).
Η βασίλισσα, οι εργάτριες και οι κηφήνες. Κάθε τύπος (τάξη) έχει διαφορετική λειτουργία στην αποικία. Η βασίλισσα και οι εργάτριες είναι θηλυκά έντομα και οι κηφήνες αρσενικά.
Κάθε τάξη έχει διαφορετκό χρόνο ανάπτυξης μέσα σε διαφορετικού τύπου κελλιά. Ο χρόνος ανάπτυξης της βασίλισσας είναι 16 ημέρες και είναι ο συντομότερος. Αναπτύσσεται σε ένα πολύ ιδιαίτερης κατασκευής κελλί, το βασιλικό κελλί. Τα βασιλικά κελλιά μοιάζουν με ανεστραμένους κώνους και κρέμονται από την επιφάνεια της κηρήθρας. Βρίσκονται συνήθως περίπου στις άκρες της κηρήθρας αλλά μπορεί να υπάρχουν σε όλο το πλάτος της. Η αποικία κατασκευάζει βασιλικά κελλιά όταν υπάρχει ανάγκη αντικατάστασης της βασίλισσας αλλά μερικές φορές αρχίζουν της κατασκευή και το εγκαταλείπουν. Αυτά τα βασιλικά κελλιά ονομάζονται "ψεύτικα" βασιλικά κελιά. Η αναπτυσσόμενη βασιλική κάμπια συνεχώς περιβάλλεται με βασιλικό πολτό, μία ειδική τροφή, υψηλής θρεπτικής αξίας που παράγεται από τους αδένες των εργατριών. Αυτό το διατροφικό πρόγραμμα ονομάζεται "μαζική - διατροφή" και συνεχίζεται καθ'όλη την διάρκεια της ανάπτυξης της βασίλισσας.
Όλες οι νεαρές κάμπιες οι οποίες έχουν ηλικία μικρότερη 2 ημερών τρέφονται με το ίδιο διατροφικό πρόγραμμα της μαζικής διατροφής. Μετά όμως την 2η ημέρα, οι κάμπιες των εργατριών στρέφονται βαθμιαία σε ένα διατροφικό σχήμα με ένα μίγμα από βασιλικό πολτό, μέλι και γύρη. Με αυτό το σχήμα τρέφονται περιοδικώς επειδή η επάρκεια τροφής δεν είναι πάντοτε προσβάσιμη.
Αυτό το διαφορετικό διατροφικό σχήμα, είναι αυτό που καθορίζει την τάξη της ενήλικης θηλυκής μέλισσας. Έτσι κάθε αυγό ή κάμπια νεότερη των 2 ημερών, έχει την δυνατότητα ανάλογα με την διατροφή της να εξελιχθεί σε βασίλισσα ή εργάτρια.
Το "καπάκι - σφράγισμα" του κελλιού της εργάτριας είναι αδιαφανές και επίπεδο. Η ενήλικη μέλισσα βγαίνει από το κελλί μετά την πλήρη μεταμόρφωσή της σε 21 ημέρες από την εναπόθεση του αυγού.
Η περίοδος ανάπτυξης των κηφήνων είναι 23 ημέρες. Οι κηφήνες αναπτύσσονται μέσα σε ίδιου σχήματος κελλιά με αυτά των εργατριών, όμως λίγο μεγαλύτερα. Το σκέπασμα των κελλιών αυτών είναι θόλος.
Η ακόλουθη διάταξη περιγράφει τους χρόνους ανάπτυξης των τάξεων, αρχίζοντας από την στιγμή της εναπόθεσης του αυγού. Τα στοιχεία μπορεί να διαφέρουν στον πραγματικό χρόνο κατά 1 ημέρα ή 2 και αυτό εξαρτάται από το είδος της μέλισσας, τις καιρικές συνθήκες και την εποχή του χρόνου.
Στάδιο ανάπτυξης σε ημέρες Εργάτριες Βασίλισσα Κηφήνες
Εκκόλαψις αυγών μετά από 3 3 3
Σφράγισμα κελλιών μετά από 9 8 10
Έξοδος ενήλικων μετά από 21 16 24
Βασίλισσα - Κηφήνας - Εργάτρια
Η βασίλισσα είναι το μοναδικό θηλυκό που έχει αναπτύξει πλήρως σεξουαλικά όργανα. Είναι το αποτέλεσμα της ειδικής διατροφής με βασιλικό πολτό σε όλη την διάρκεια της ανάπτυξής της. Διακρίνεται εύκολα από την μεγαλύτερη φιγούρα και την επιμήκη κοιλιά της. Διαθέτει κεντρί χωρίς ακίδα. Βρίσκεται και περιφέρεται ανάμεσα στα κελλιά του γόνου.
Περίπου 5 ημέρες μετά την έξοδο από το κελλί της, η παρθένα βασίλισσα αρχίζει να πραγματοποιεί σύντομες πτήσεις για μια περίοδο ζευγαρώματος περίπου 2 ή 3 ημερών και μπορεί να ζευγαρώσει με διαφορετικούς 10 ή παραπάνω κηφήνες. Το σπέρμα τους αποθηκεύεται σε ένα ειδικό όργανο την σπερματοθήκη, και η βασίλισσα δεν ζευγαρώνει ποτέ ξανά σε όλη την διάρκεια της ζωής της.
Περίπου 5 ημέρες μετά το ζευγάρωμα η βασίλισσα αρχίζει να γεννά. Ανάλογα την περίοδο, μια καλή βασίλισσα μπορεί να γεννήσει πάνω από 1500 αυγά την ημέρα! Παράγοντες που επηρρεάζουν τον ρυθμό γέννας, είναι ο καιρός, το νέκταρ και η γύρη που υπάρχουν διαθέσιμα, το μέγεθος της βασίλισσας και η κατάσταση της κυψέλης - αποικίας. Ο αριθμός των αυγών εξαρτάται επίσης από τον ετήσιο εποχικό κύκλο. Μεγάλες ποσότητες διαθέσιμης τροφής, διαγείρουν τις εργάτριες οι οποίες με την σειρά τους δίνουν περισσότερη τροφή στην βασίλισσα με σκοπό την διέγερσή της και την αύξηση της γέννας.
Αδένες της βασίλισσας παράγουν επίσης ένα μίγμα ουσιών το οποίο ονομάζεται βασιλική ουσία και διανέμεται από τις εργάτριες που είναι υπεύθυνες για την διατροφή της βασίλισσας σε όλη την αποικία στις άλλες εργάτριες. Η βασιλική ουσία είναι ένα μίγμα ορμονών από φερομόνες, ουσίες οι οποίες είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο της συμπεριφοράς της αποικίας. Οι φερομόνες παράγονται εκτός από την βασίλισσα και από άλλα άτομα της αποικίας με σκοπό τον αρμονικό συγχρονισμό της συμπεριφοράς όλης της συγκεκριμένης κοινωνίας.
Κανονικά υπάρχει μόνο 1 βασίλισσα σε κάθε αποκία, αλλά μερικές φορές υπάρχουν ταυτόχρονα 2 βασίλισσες, όταν η γερασμένη πλέον βασίλισσα δεν είναι αρκετά παραγωγική. Η βασίλισσα μπορεί να ζήσει έως και 4 χρόνια, αλλά σε ζεστά κλίματα όπου η περίοδος αναπαραγωγής είναι μεγάλη, η ζωή της είναι μικρότερη. Γηραιότερες βασίλισσες δεν έχουν την αναπαραγωγική ικανότητα των νεότερων, για τον λόγο αυτό προτιμώνται οι νεαρές βασίλισσες από τους μελισσοκόμους και αντικαθίστανται οι παλιές κάθε 2 χρόνια.
Οι κηφήνες, τα αρσενικά άτομα της αποικίας, προέρχονται από αγονιμοποίητα αυγά. Η βασίλισσα μπορεί να ελέγχει ποιο αυγό θα γονιμοποιηθεί πριν το γεννήσει. Το σώμα των κηφήνων είναι μεγαλύτερο από αυτό των εργατριών και της βασίλισσας. Τα μάτια τους είναι μεγάλα και σχεδόν καλύπτουν όλο το κεφάλι. η κοιλιά τους είναι πιο στρογγυλή (τερματίζεται απότομα) και καλύπτεται από μια τούφα από μικρές τρίχες. Οι κηφήνες δεν μπορούν να κεντρίσουν επειδή δεν έχουν κεντρί το οποίο είναι όργανο των θηλυκών ατόμων. Επίσης δεν έχουν κατάλληλα όργανα για περισυλλογή νέκταρος ή γύρης.
Μια δυνατή αποικία έχει περίπου 300 κηφήνες. Αλλά κατά την διάρκεια της εποχής που η τροφή είναι λίγη, οι εργάτριες σπρώχνουν τους κηφήνες έξω από την αποικία. Εκεί πεθαίνουν λόγω του οτι δεν είναι ικανοί για συλλογή τροφής. Η μοναδική λειτουργία των κηφήνων είναι να γονιμοποιούν την βασίλισσα. Το ζευγάρωμα γίνεται στον αέρα (πτήση) και μακριά από την κυψέλη. Όταν ο καιρός είναι καλός, μερικοί δυνατοί κηφήνες αφήνουν την κυψέλη και απομακρύνονται περιμένοντας κάποια τυχαία παρθένα βασίλισσα να επιχειρεί την πτήση ζευγαρώματος. Κηφήνες μερικές φορές επισκέπτονται αποικίες που έχουν παρθένα βασίλισσα. Τέτοιες αποικίες δέχονται κηφήνες από ξένες αποικίες και έτσι έχουν μεγάλο πληθυσμό κηφήνων να θρέψουν όσο η βασίλισσά τους είναι παρθένα. Όμως μετά το ζευγάρωμά της καταδιώκουν τους κηφήνες έξω από την κυψέλη.
Εργάτριες είναι τα θηλυκά που δεν μπόρεσαν να αναπτύξουν πλήρως τα σεξουαλικά τους όργανα. Κάνουν όλες τις δουλειές στην αποικία ώστε όλα να βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Οι εργάτριες έχουν ειδικευμένα όργανα ανάλογα με τα ειδικά καθήκοντά τους στην αποικία.
Περιγραφή οργάνου Περιοχή στο σώμα Λειτουργία
Αδένες κεφαλής Πρόσθιο κεφαλής Παράγουν τροφή γόνου & βασιλικού πολτού
Αδένες κεριού Υπογάστριο Παράγουν κερί
Αδένες οσμών Κοντά στην πάνω άκρη του υπογάστριου Προκαλούν ίχνη που οδηγούν τις μέλισσες σε περίπτωση πρόκλησης
Κεντρί & σχετικοί αδένες Στο άκρο του υπογάστριου Άμυνα της αποικίας
Μακριά προβοσκίδα (γλώσσα) Κεφαλή Συλλέγει νέκταρ
Στόμαχος μελιού Σε θάλαμο στην περιοχή του εισοφάγου Για την μεταφορά νέκταρος και νερού
Σάκος & καλάθι μεταφοράς γύρης Πίσω πόδια Πιέζουν γύρη από το σώμα μέσα στο καλάθι
Χρησιμεύει και για την μεταφορά πρόπολης
Τα καθήκοντα εργασιών των ενήλικων εργατριών, αλλάζουν με την ηλικία. Σχετίζονται με την φυσιολογική ανάπτυξη των διαφόρων οργάνων και αδένων. Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτό δεν είναι κανόνας. Οι εργάτριες μπορεί να αλλάξουν καθήκοντα ανάλογα με τις ανάγκες της αποικίας.
Ημέρες μετά την έξοδο από το κελλί Καθήκοντα
1 - 2 Καθαρισμός των κελλιών και ζέσταμα του γόνου
3 - 5 Τάϊσμα γηραιότερων καμπιών με μέλι και γύρη
6 - 10 Τάϊσμα των νεαρότερων καμπιών με ουσίες από τους αδένες κεφαλής
11 - 18 Ωρίμανση νέκταρος, παραγωγή κεριού & χτίσιμο κηρήθρας
19 - 21 Φύλαξη και αερισμός κυψέλης.
Σύντομες πτήσεις για απομνημόνευση της περιοχής της κυψέλης
22 + Αναζήτηση και μεταφορά νέκταρος, γύρης και πρόπολης
Η διάρκεια ζωής των εργατριών, ποικίλει ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Στην περίοδο όπου η αποικία είναι σχεδόν χωρίς δραστηριότητες (χειμώνας), οι εργάτριες μπορεί να ζήσουν έως και τρεις μήνες, αλλά όταν είναι σε περίοδο που υπάρχει έντονη δραστηριότητα, μερικές εργάτριες μπορεί να ζήσουν έως και 6 εβδομάδες. Σε αυτές τις ενεργές περιόδους, τις 3 εβδομάδες τις περνάει σαν εργάτρια της κυψέλης και τις υπόλοιπες σαν μεταφορέας τροφών.
Σε περίπτωση που η αποικία για κάποιο λόγο χάσει την βασίλισσα και δεν υπάρχουν θηλυκά αυγά ή νεαρές κάμπιες οι οποίες θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε νέες βασίλισσες, μερικές εργάτριες μπορούν να γεννήσουν. Αυτό συμβαίνει διότι η απουσία βασίλισσας και των ανάλογων ουσιών - φερομονών της, αναγκάζει μερικές εργάτριες να γεννήσουν αυγά. Αλλά επειδή οι εργάτριες δεν έχουν πλήρως ανεπτυγμένα σεξουαλικά όργανα και έτσι δεν μπορούν να γεννήσουν γονιμοποιημένα αυγά, παράγονται από αυτά τα αυγά μόνο κηφήνες.
Έτσι εάν σε προσεκτικό έλεγχο της αποικίας, διαπιστωθεί μεγάλος αριθμός κηφήνων, μπορούμε να υποθέσουμε βάσιμα οτι υπάρχουν εργάτριες που γεννούν. Για να το διαπιστώσουμε αυτό, θα ψάχνουμε για κελλιά εργατριών με θολωτό σκέπασμα και κελλιά με περισσότερα του ενός αυγά σε τυχαία διάταξη μέσα στο κελλί. Μια καλή βασίλισσα γεννά μόνο ένα αυγό σε κάθε κελλί και το τοποθετεί στο κέντρο του.
Αυγά βασίλισσας - Αυγά εργάτριας
ΠΟΡΟΙ της ΑΠΟΙΚΙΑΣ
Οι μεταφορείς εργάτριες μπορεί να απομακρυνθούν έως και 3 χιλιόμετρα από την αποικία, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν τους αναγκαίους πόρους για την κυψέλη. Το προτιμότερο ασφαλώς είναι οι πόροι να βρίσκονται πλησιέστερα, διότι κάθε χιλιόμετρο παραπάνω που αναγκάζονται να διανύουν, είναι σπατάλη ενέργειας.
Οι τέσσερις βασικές ουσίες οι οποίες συλλέγονται από τις εργάτριες μεταφορείς είναι:
• Νέκταρ
• Γύρη
• Πρόπολις
• Νερό
Το νέκταρ είναι μια ζαχαρώδης ουσία των φυτών. Είναι ευρέως γνωστό ότι το νέκταρ σχετίζεται με τα άνθη των φυτών, όμως μερικά φυτά έχουν νέκταρ στα φύλλα ή στους μισχούς. Το νέκταρ είναι ένα μίγμα ζαχαρωδών και άλλων ουσιών με 70 - 80% περιεκτικότητα σε νερό. Μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νερό έχει στις υγρές εποχές με πολλές βροχές. Το νέκταρ είναι η τροφή που δίνει ενέργεια στις μέλισσες.
Οι μεταφορείς εργάτριες συλλέγουν νέκταρ και το μεταφέρουν στην κυψέλη μέσα στο στομάχι τους. Όταν φτάσουν εκεί, το δίνουν στις νεαρές εργάτριες οι οποίες το μετατρέπουν σε μέλι, το μεταφέρουν και το αποθηκεύουν στα ειδικά για μέλι κελλιά. Η μετατροπή σε μέλι γίνεται με εξάτμιση του νερού που περιέχει ώστε πλέον η περιεκτικότητα σε νερό να είναι μόνο έως 20% και με την μίξη του με ουσίες-ένζυμα που βρίσκονται στο στομάχι των εργατριών. Οι νεαρές αυτές εργάτριες συνεχώς βγάζουν από την προβοσκίδα τους σταγόνες από το νέκταρ που έχουν στο στομάχι τους, μεγαλώνοντας έτσι την επιφάνεια της σταγόνας και επιτυγχάνοντας την γρήγορη εξάτμιση του νερού που περιέχει. Η συνεχής αυτή ροή από το στομάχι στην προβοσκίδα αναμιγνύει και τα ένζυμα του στομάχου με το νέκταρ, τα οποία με τη σειρά τους διασπούν τα πολύπλοκα σάκχαρα του νέκταρος σε πιο απλά.
Οι μέλισσες επίσης συλλέγουν στην κατάλληλη εποχή, το μελίτωμα, μια έκκριση ορισμένων παρασίτων των ρητινοδών φυτών, το οποίο μεταφέρουν στην κυψέλη και αυτό μετατρέπεται σε μέλι το οποίο έχει δυνατή γεύση και σκούρο χρώμα.
Στην κυψέλη το μέλι αποθηκεύεται πάντοτε πάνω και γύρω από την περιοχή του γόνου σε κάθε κηρήθρα ή σε κηρήθρες οι οποίες έχουν μόνο μέλι και οι οποίες πάντα βρίσκονται στις άκρες της κυψέλης. Ενήλικες μέλισσες τρέφονται με μέλι, ταϊζουν άλλες γηραιότερες μέλισσες και τις κάμπιες εργατριών και κηφήνων.
Οι περισσότερες αποικίες παράγουν περισσότερο μέλι από τις ανάγκες τους σε καλές εποχές νεκταροέκκρισης. Αυτές ακριβώς τις ποσότητες μπορούμε να τρυγήσουμε. Με τους κατάλληλους χειρισμούς στις κυψέλες, μπορούμε να αυξήσουμε την ποσότητα του παραγόμενου μελιού. Απλώς αφαιρώντας μερικές κηρήθρες με μόνο μέλι (ποτέ και με γόνο), διεγείρουμε την αποικία για περισσότερη παραγωγή μελιού αν βεβαίως υπάρχει επάρκεια πηγών και πόρων.
Η γύρη είναι μια ουσία σε σκόνη η οποία παράγεται από τα αρσενικά όργανα των λουλουδιών και περιέχει το σπέρμα τους. Οι μέλισσες συντελούν έτσι στην επικκονίαση, μεταφέροντας γύρη από άνθος σε άνθος. Η διαδικασία αυτή είναι η σπουδαιότερη συμβολή της μέλισσας στον διασταυρωμένο πολλαπλασιασμό των φυτών. Πολλές αγροτικές καλλιέργειες διατηρούν μελισσοκομεία για την συντομότερη και ασφαλέστερη επικκονίαση της παραγωγής τους.
Οι μέλισσες που επισκέπτονται τα άνθη για την νεκταροσυλλογή, με την επαφή τους με την γύρη που υπάρχει εκεί καλύπτουν τις μικρές τρίχεις του σώματός τους με γύρη. Περιοδικά μαζεύουν αυτή την γύρη με το ειδικό όργανο των πίσω ποδιών, την πιέζουν σχηματοποιώντας την σε μικρές μπαλίτσες και την αποθηκεύουν στο ειδικό καλάθι γύρης που βρίσκεται και αυτό στα πίσω πόδια.
Η γύρη είναι τροφή για τον γηραιότερο γόνο και επίσης καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες από τις "παραμάνες" εργάτριες οι οποίες παράγουν βασιλικό πολτό από τους αδένες κεφαλής. Η γύρη είναι η διατροφική πηγή για πρωτεϊνες, βιταμίνες και μεταλλικά άλατα για τις μέλισσες. Η γύρη αποθηκεύεται άμεσα σε κελλιά τα οποία περιβάλλουν τα κελλιά του γόνου ώστε να βρίσκεται εύκολα και γρήγορα από τις παραμάνες εργάτριες
Η πρόπολη είναι μια ρητινώδης ουσία η οποία συλλέγεται από τα φυτά. Οι μέλισσες την χρησιμοποιούν για να σφραγίζουν μικρές ρωγμές της κυψέλης, για να επισκευάζουν παλιές κηρήθρες και για να επικαλύπτουν νεκρά μικρά ζώα, των οποίων το μέγεθος δεν τους επιτρέπει να σύρουν έξω από την κυψέλη. Η πρόπολη περιέχει χημικές ουσίες οι οποίες είναι αντιβακτηριακές και επουλωτικές. Έτσι με την χρήση της επιτυγχάνεται ο έλεγχος των βακτηριακών μολύνσεων στο περιβάλλον της κυψέλης. Μεταφέρεται επίσης στο καλάθι της γύρης με τα πίσω πόδια.
Το νερό αναμιγνύεται με μέλι πριν οι μέλισσες το φάνε ή πριν ταϊσουν τον γόνο. Οι μέλισσες επίσης χρησιμοποιούν νερό για να κατεβάσουν την θερμοκρασία της κυψέλης στις πολύ ζεστές ημέρες, κατά τις οποίες πολλές μεταφορείς μέλισσες ασχολούνται μόνο με την μεταφορά νερού. Με σταγόνες νερού περιχύονται οι κηρήθρες και οι ειδικών καθηκόντων εργάτριες ίπτανται ανάμεσά τους δημιουργώντας ρεύμα αέρα και έτσι οι σταγόνες καθώς εξατμίζονται κατεβάζουν την θερμοκρασία της κυψέλης.
Το νερό μεταφέρεται στην κυψέλη στο στομάχι των μεταφορέων. Κοντινή πηγή νερού βοηθάει την αποικία καθώς μειώνει την κατανάλωση ενέργειας για την αναζήτηση και μεταφορά του. Εάν δεν υπάρχει φυσική πηγή νερού κοντά, ο μελισσοκόμος πρέπει να την εξασφαλίσει με τεχνητή πηγή νερού, φροντίζοντας ώστε να είναι εύκολα και με ασφάλεια προσβάσιμη στις μέλισσες για την αποφυγή πνιγμού τους.
Κυριακή 23 Μαΐου 2010
Η ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ
Η ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ
Η μεγαλύτερη όμως χρησιμότητα των μελισσών είναι η επικονιαστική δράση τους. Μια μέτρια αποικία υπολογίζεται ότι έχει 20 έως 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση που επιτελούν τα μέλη της παρά για την παραγωγή μελιού. Στις μέρες μας ένας μεγάλος αριθμός επεμβάσεων στο περιβάλλον με προεξάρχουσες τις πυρκαγιές, καθώς και οι εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες έχουν μειώσει κατακόρυφα τον αριθμό των άγριων επικονιαστών. Η συμμετοχή της μέλισσας στην ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου των φυτών, που απορρέει από τη δική της προσπάθεια για επιβίωση, είναι τεράστιας σημασίας. αν αναλογιστεί κανείς ότι αποτελεί περίπου το 80% του συνόλου των ειδών των επικονιαστικών εντόμων.
Η μέλισσα συμβάλλει ουσιαστικά στην επικονίαση των φυτών, για το λόγο αυτό και οι αγρότες θα πρέπει να αποφεύγουν να ραντίζουν τα φυτά τους με εντομοκτόνα και άλλα φυτοφάρμακα επικίνδυνα για τη μέλισσα, για την καλύτερη απόδοση των καλλιεργειών τους. Mάλιστα παρατήρησε καταλήγοντας πως "αν λείψει η μέλισσα θα λείψουν και οι καρποί.
Η μεγαλύτερη όμως χρησιμότητα των μελισσών είναι η επικονιαστική δράση τους. Μια μέτρια αποικία υπολογίζεται ότι έχει 20 έως 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση που επιτελούν τα μέλη της παρά για την παραγωγή μελιού. Στις μέρες μας ένας μεγάλος αριθμός επεμβάσεων στο περιβάλλον με προεξάρχουσες τις πυρκαγιές, καθώς και οι εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες έχουν μειώσει κατακόρυφα τον αριθμό των άγριων επικονιαστών. Η συμμετοχή της μέλισσας στην ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου των φυτών, που απορρέει από τη δική της προσπάθεια για επιβίωση, είναι τεράστιας σημασίας. αν αναλογιστεί κανείς ότι αποτελεί περίπου το 80% του συνόλου των ειδών των επικονιαστικών εντόμων.
Η μέλισσα συμβάλλει ουσιαστικά στην επικονίαση των φυτών, για το λόγο αυτό και οι αγρότες θα πρέπει να αποφεύγουν να ραντίζουν τα φυτά τους με εντομοκτόνα και άλλα φυτοφάρμακα επικίνδυνα για τη μέλισσα, για την καλύτερη απόδοση των καλλιεργειών τους. Mάλιστα παρατήρησε καταλήγοντας πως "αν λείψει η μέλισσα θα λείψουν και οι καρποί.
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Μέλι:
Σύμφωνα με το F.A.O. (διεθνή Οργανισμό Γεωργίας και Τροφίμων), ως μέλι ορίζεται το γλυκό προϊόν-τρόφιμο που παράγουν οι μέλισσες όταν συλλέγουν νέκταρ ή άλλους φυσικούς χυμούς από ζωντανά μέρη φυτών ή εκκρίσεις εντόμων, το μεταφέρουν στην κυψέλη τους, το εμπλουτίζουν με δικές τους ουσίες που συντελούν στη μετατροπή του, το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους όπου το ωριμάζουν και στη συνέχεια το σφραγίζουν στεγανοποιώντας το. Η πιο συχνή χρήση του μελιού είναι στο τραπέζι κάθε οικογένειας, είτε όπως έχει, είτε ως υλικό κάποιας συνταγής. Το μέλι χρησιμοποιείται επίσης στη ζαχαροπλαστική, στη φαρμακευτική για την παρασκευή διαφόρων σκευασμάτων, όπως αντιβηχικά σιρόπια κ.ά.
Κερί:
Στις περισσότερες περιοχές το κερί αποτελεί παραπροϊόν της μελισσοκομίας. Η παραλαβή του γίνεται την εποχή του τρυγητού. Η πρώτη ύλη θερμαίνεται στους 630 C, οπότε το κερί λιώνει και ανεβαίνει στην επιφάνεια, από όπου και λαμβάνεται, ψύχεται, σκληραίνει και υφίσταται περαιτέρω επεξεργασία για να χρησιμοποιηθεί πάλι στη μελισσοκομία στην παραγωγή κεριών ποιότητας, καλλυντικών, στη γεωργία, στην τέχνη και στη βιομηχανία.
Γύρη:
Σε μια μεγάλη κυψέλη συσσωρεύονται ετησίως 25-30 κιλά γύρης, ποσότητα μεγαλύτερη από αυτή που χρειάζεται το σμήνος. Το 1/10 περίπου αυτής της ποσότητας αφαιρείται και χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο γιατί έχει σημαντικές διαιτητικές και φαρμακευτικές ιδιότητες.
Βασιλικός πολτός:
Αποτελεί τη μοναδική τροφή των προνυμφών της βασίλισσας, και είναι μια πλούσια πρωτεϊνούχος ουσία, με πολλές θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες.
Πρόπολη:
Πρόκειται για είδος ρητίνης που συλλέγουν οι μέλισσες από τους οφθαλμούς διαφόρων δέντρων. Έχει θεραπευτικές και αντιβιοτικές ιδιότητες, ενώ χρησιμοποιείται επίσης στη βερνικοποιία και τη φαρμακευτική.
Υγρό αδένων κεντριού - δηλητήριο - μέλισσας:
Για τη συλλογή του υγρού από τους αδένες του κεντριού των μελισσών χρησιμοποιείται ειδική τεχνική. Το υγρό αυτό χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική (θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας) και στην απευαισθητοποίηση ατόμων που είναι υπερευαίσθητα στο τσίμπημα των μελισσών.
ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ :
Η μεγαλύτερη όμως χρησιμότητα των μελισσών είναι η επικονιαστική δράση τους. Μια μέτρια αποικία υπολογίζεται ότι έχει 20 έως 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση που επιτελούν τα μέλη της παρά για την παραγωγή μελιού. Στις μέρες μας ένας μεγάλος αριθμός επεμβάσεων στο περιβάλλον με προεξάρχουσες τις πυρκαγιές, καθώς και οι εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες έχουν μειώσει κατακόρυφα τον αριθμό των άγριων επικονιαστών. Η συμμετοχή της μέλισσας στην ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου των φυτών, που απορρέει από τη δική της προσπάθεια για επιβίωση, είναι τεράστιας σημασίας. αν αναλογιστεί κανείς ότι αποτελεί περίπου το 80% του συνόλου των ειδών των επικονιαστικών εντόμων.
Επιγραμματικά, το τρίπτυχο για μια πετυχημένη εξάσκηση της μελισσοκομίας είναι:
Υγεία, καλή μάνα και αξιοποίηση της μελισσοβοσκής. Η προσπάθεια εναρμονισμού των τριών αυτών παραμέτρων για τη δημιουργία μιας επιτυχούς συνισταμένης κάθε άλλο παρά απλή υπόθεση είναι. Παρά τα προβλήματα, το μέλι είναι ένα προϊόν περιζήτητο, και κάθε προσπάθεια παραγωγής ενός σωστού προϊόντος έχει καλή ανταπόκριση, με αντίστοιχα καλό οικονομικό αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με το F.A.O. (διεθνή Οργανισμό Γεωργίας και Τροφίμων), ως μέλι ορίζεται το γλυκό προϊόν-τρόφιμο που παράγουν οι μέλισσες όταν συλλέγουν νέκταρ ή άλλους φυσικούς χυμούς από ζωντανά μέρη φυτών ή εκκρίσεις εντόμων, το μεταφέρουν στην κυψέλη τους, το εμπλουτίζουν με δικές τους ουσίες που συντελούν στη μετατροπή του, το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους όπου το ωριμάζουν και στη συνέχεια το σφραγίζουν στεγανοποιώντας το. Η πιο συχνή χρήση του μελιού είναι στο τραπέζι κάθε οικογένειας, είτε όπως έχει, είτε ως υλικό κάποιας συνταγής. Το μέλι χρησιμοποιείται επίσης στη ζαχαροπλαστική, στη φαρμακευτική για την παρασκευή διαφόρων σκευασμάτων, όπως αντιβηχικά σιρόπια κ.ά.
Κερί:
Στις περισσότερες περιοχές το κερί αποτελεί παραπροϊόν της μελισσοκομίας. Η παραλαβή του γίνεται την εποχή του τρυγητού. Η πρώτη ύλη θερμαίνεται στους 630 C, οπότε το κερί λιώνει και ανεβαίνει στην επιφάνεια, από όπου και λαμβάνεται, ψύχεται, σκληραίνει και υφίσταται περαιτέρω επεξεργασία για να χρησιμοποιηθεί πάλι στη μελισσοκομία στην παραγωγή κεριών ποιότητας, καλλυντικών, στη γεωργία, στην τέχνη και στη βιομηχανία.
Γύρη:
Σε μια μεγάλη κυψέλη συσσωρεύονται ετησίως 25-30 κιλά γύρης, ποσότητα μεγαλύτερη από αυτή που χρειάζεται το σμήνος. Το 1/10 περίπου αυτής της ποσότητας αφαιρείται και χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο γιατί έχει σημαντικές διαιτητικές και φαρμακευτικές ιδιότητες.
Βασιλικός πολτός:
Αποτελεί τη μοναδική τροφή των προνυμφών της βασίλισσας, και είναι μια πλούσια πρωτεϊνούχος ουσία, με πολλές θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες.
Πρόπολη:
Πρόκειται για είδος ρητίνης που συλλέγουν οι μέλισσες από τους οφθαλμούς διαφόρων δέντρων. Έχει θεραπευτικές και αντιβιοτικές ιδιότητες, ενώ χρησιμοποιείται επίσης στη βερνικοποιία και τη φαρμακευτική.
Υγρό αδένων κεντριού - δηλητήριο - μέλισσας:
Για τη συλλογή του υγρού από τους αδένες του κεντριού των μελισσών χρησιμοποιείται ειδική τεχνική. Το υγρό αυτό χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική (θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας) και στην απευαισθητοποίηση ατόμων που είναι υπερευαίσθητα στο τσίμπημα των μελισσών.
ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ :
Η μεγαλύτερη όμως χρησιμότητα των μελισσών είναι η επικονιαστική δράση τους. Μια μέτρια αποικία υπολογίζεται ότι έχει 20 έως 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση που επιτελούν τα μέλη της παρά για την παραγωγή μελιού. Στις μέρες μας ένας μεγάλος αριθμός επεμβάσεων στο περιβάλλον με προεξάρχουσες τις πυρκαγιές, καθώς και οι εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες έχουν μειώσει κατακόρυφα τον αριθμό των άγριων επικονιαστών. Η συμμετοχή της μέλισσας στην ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου των φυτών, που απορρέει από τη δική της προσπάθεια για επιβίωση, είναι τεράστιας σημασίας. αν αναλογιστεί κανείς ότι αποτελεί περίπου το 80% του συνόλου των ειδών των επικονιαστικών εντόμων.
Επιγραμματικά, το τρίπτυχο για μια πετυχημένη εξάσκηση της μελισσοκομίας είναι:
Υγεία, καλή μάνα και αξιοποίηση της μελισσοβοσκής. Η προσπάθεια εναρμονισμού των τριών αυτών παραμέτρων για τη δημιουργία μιας επιτυχούς συνισταμένης κάθε άλλο παρά απλή υπόθεση είναι. Παρά τα προβλήματα, το μέλι είναι ένα προϊόν περιζήτητο, και κάθε προσπάθεια παραγωγής ενός σωστού προϊόντος έχει καλή ανταπόκριση, με αντίστοιχα καλό οικονομικό αποτέλεσμα.
Πώς οι μέλισσες φτιάχνουν το μέλι
Πώς οι μέλισσες φτιάχνουν το μέλι
Η πρώτη ύλη του μελιού είναι το νέκταρ από το οποίο παράγεται το ανθόμελο και το μελίτωμα. Το νέκταρ το παίρνουν οι μέλισσες από τα άνθη, ενώ το μελίτωμα προέρχεται από τα παράσιτα των φυτών. Τα παράσιτα απορροφούν το χυμό, ο οποίος περνά από το πεπτικό τους σύστημα και σχηματίζεται το μελίτωμα, το οποίο χρησιμοποιούν για τις ανάγκες τους. Αυτό που περισσεύει βγαίνει με μορφή σταγονιδίων, που οι μέλισσες απομυζούν από το σώμα των παρασίτων ή από τα φύλλα των φυτών όπου πέφτει το μελίτωμα.
Οι συλλέκτριες προσθέτουν στο νέκταρ και στο μελίτωμα σάλιο και το μεταφέρουν στις κυψέλες. Εκεί το μοιράζουν στις εργάτριες και στους κηφήνες. Μέχρι να τοποθετηθεί στα κελιά περνά πολλές φορές από τη μια μέλισσα στην άλλη και κάθε φορά προστίθεται σάλιο, το οποίο μεταβάλλει τα σάκχαρα. Το υγρό πιπιλίζεται από τις μέλισσες πολλές φορές, 15 - 20 λεπτά. Η διαδικασία αυτή συμπυκνώνει το υγρό. Κατά τη διάρκεια πολλών ημερών εξατμίζεται το νερό και η πυκνότητα του υγρού αυξάνει σε σάκχαρα ώσπου να φτάσει στο 70 με 80%. Στη συνέχεια οι μέλισσες καλύπτουν το συμπυκνωμένο μέλι με ένα κάλυμμα από κερί. Η σύνθεση του μελιού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
• Τα είδη φυτών απ' όπου συλλέγουν οι μέλισσες το νέκταρ και το μελίτωμα.
• Τη φύση του εδάφους
• Τη ράτσα μελισσών
• Τη φυσική κατάσταση του μελισσιού κ.α.
Τα μέλια των μελιτωμάτων έχουν σκούρο χρώμα και κρυσταλλοποιούνται λίγο σε αντίθεση με τα μέλια του νέκταρος. Η χημική σύνθεση του μελιού ποικίλει από είδος σε είδος. Το μέλι περιέχει τα παρακάτω συστατικά:
• Νερό
• Γλυκόζη
• Φρουκτόζη
• Μαλτόζη
• Σακχαρόζη
• Άλλα σάκχαρα, οξέα, ένζυμα και βιταμίνες .
Η πρώτη ύλη του μελιού είναι το νέκταρ από το οποίο παράγεται το ανθόμελο και το μελίτωμα. Το νέκταρ το παίρνουν οι μέλισσες από τα άνθη, ενώ το μελίτωμα προέρχεται από τα παράσιτα των φυτών. Τα παράσιτα απορροφούν το χυμό, ο οποίος περνά από το πεπτικό τους σύστημα και σχηματίζεται το μελίτωμα, το οποίο χρησιμοποιούν για τις ανάγκες τους. Αυτό που περισσεύει βγαίνει με μορφή σταγονιδίων, που οι μέλισσες απομυζούν από το σώμα των παρασίτων ή από τα φύλλα των φυτών όπου πέφτει το μελίτωμα.
Οι συλλέκτριες προσθέτουν στο νέκταρ και στο μελίτωμα σάλιο και το μεταφέρουν στις κυψέλες. Εκεί το μοιράζουν στις εργάτριες και στους κηφήνες. Μέχρι να τοποθετηθεί στα κελιά περνά πολλές φορές από τη μια μέλισσα στην άλλη και κάθε φορά προστίθεται σάλιο, το οποίο μεταβάλλει τα σάκχαρα. Το υγρό πιπιλίζεται από τις μέλισσες πολλές φορές, 15 - 20 λεπτά. Η διαδικασία αυτή συμπυκνώνει το υγρό. Κατά τη διάρκεια πολλών ημερών εξατμίζεται το νερό και η πυκνότητα του υγρού αυξάνει σε σάκχαρα ώσπου να φτάσει στο 70 με 80%. Στη συνέχεια οι μέλισσες καλύπτουν το συμπυκνωμένο μέλι με ένα κάλυμμα από κερί. Η σύνθεση του μελιού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
• Τα είδη φυτών απ' όπου συλλέγουν οι μέλισσες το νέκταρ και το μελίτωμα.
• Τη φύση του εδάφους
• Τη ράτσα μελισσών
• Τη φυσική κατάσταση του μελισσιού κ.α.
Τα μέλια των μελιτωμάτων έχουν σκούρο χρώμα και κρυσταλλοποιούνται λίγο σε αντίθεση με τα μέλια του νέκταρος. Η χημική σύνθεση του μελιού ποικίλει από είδος σε είδος. Το μέλι περιέχει τα παρακάτω συστατικά:
• Νερό
• Γλυκόζη
• Φρουκτόζη
• Μαλτόζη
• Σακχαρόζη
• Άλλα σάκχαρα, οξέα, ένζυμα και βιταμίνες .
Η μέλισσα στην τέχνη
Η μέλισσα στην τέχνη
• "Κι άσπρα, γαλάζια, κόκκινα καλούν χρυσό μελίσσι", Σολωμός
• "Το 'να χέρι μου κρατεί μέλισσα θεόρατη", Ελύτης
• Σε Ομηρικό ποίημα αναφέρεται: "Τρεις σεβάσμιες φτερωτές παρθένες που μάντευαν τρώγοντας μέλι"
• Στο μυθιστόρημα του Λουντέμη ο βασικός ήρωας ονομάζεται Μέλιος
• Οι τρεις ιεράρχες χαρακτηρίζονται ως "μελίρρυτοι ποταμοί της σοφίας" στο απολυτίκιό τους.
• "Μέλισσα" τίτλος θεατρικού έργου του Καζαντζάκη.
• "Μελισσοκόμος" τίτλος ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
• "Η εποχή της Μελισσάνθης" κύκλος τραγουδιών του Μάνου Χατζηδάκη.
• "Κι ύστερα ήρθαν οι μέλισσες" το γνωστό μυθιστόρημα του Γιάννη Ξανθούλη
Το μοτίβο της μέλισσας το συναντάμε στη μικρογραφία, τη διακοσμητική, τη ζωγραφική και γενικότερα στην τέχνη από αρχαιοτάτων χρόνων.
Το κερί, προϊόν της μέλισσας, χρησιμοποιείται για κατασκευή ομοιωμάτων (κέρινα ομοιώματα). Πχ στα Μουσεία Βρέλλη, Μαντάμ Τυσσώ, Αγίας Παρασκευής Μάνδρας Θέρμου.
Παραδόσεις - έθιμα
Η πεθερά δίνει μέλι στη νύφη όταν μπαίνει στο σπίτι, ενώ η νύφη βάζει τα δάχτυλά της στο μέλι για να είναι αρμονική η σχέση τους.
Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι αθηναίοι ιερείς παράθεταν προσφορές στον δράκοντα, φίδι που όπως πίστευαν, ζούσε στο ναό της Αθηνάς στην Ακρόπολη κρυμμένο κάτω στη γη, από την οποία έβγαινε και τις έπαιρνε. Η προσφορά ήταν κάθε μήνα πίτα ζυμωμένη με μέλι (μελιτόεσσα) και κάθε μέρα εκλεκτές τροφές.
Χοές, τις πρόσφεραν οι αρχαίοι στους νεκρούς τους και συχνά περιείχαν και μέλι
Εκφράσεις
Γλυκός σαν μέλι - Μέλι γάλα - Μήνας του μέλιτος - Γλυκάθηκε η γριά απ' το μέλι κι έφαγε και το βάζο - Είναι ποτέ δυνατόν να έχεις μέλι στα δάχτυλά σου και να μην το γλείψεις; - Στάζει μέλι το στόμα του - Είναι εργατική σαν μέλισσα - Τσάμπα ξύδι, γλυκό σα μέλι - Αγάλι, αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι -
Παράγωγες λέξεις : μελάτος,μελένιος,μελί,μελίγκρα,μελίγυρης,μελίρρυτος,μελισσοβότανο,μελισσοκομία, μελισσοκόμος,μελισσοτροφείο,μελισσουργός,μελισσόχορτο,μελισσώνας,μελισταγής,μελιστάλαχτος,μελιτόεσσα,μελίτωμα, μελίχρους, μελιχρός,μελώνω
Ονόματα – ονομασίες: Μέλανθος,Μελέαγρος (ήρωας),Μελιά,Μελικέρτης,Μελίνα,Μέλιος,Μέλισσα (εκδοτικός οίκος), Μέλισσα (μακαρόνια),Μέλισσα (ονομασία πολλών κοινοτήτων και τοποθεσιών),Μελισσάνθη,Μέλισσες (νύμφες, ιέρειες του θεού Απόλλωνα),Μελίσσια (προάστιο της Αθήνας),Μελισσινός,Μέλισσος (Έλληνας φιλόσοφος),Μελισσούλα,Μελισσουργοί (ονομασία πολλών κοινοτήτων και τοποθεσιών),Μελισσουργός (πουλί),μελισσοφάγος,Μελίτσα,Μελίττη (δήμος της αρχαίας Αθήνας), Μελίττων.
Ο ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ
• Τι είναι ο Βασιλικός Πολτός;
Βασιλικός Πολτός είναι η φυσική παχύρευστη βιολογική ουσία που παράγεται από τις εργάτριες μέλισσες και χρησιμοποιείται σαν η μοναδική τροφή της Βασίλισσας της κυψέλης από τη γέννηση ως το θάνατό της. Το χρώμα του Βασιλικού Πολτού είναι υποκίτρινο και η γεύση του υπόξινη και ελαφρά καυστική. Τα αποτελέσματα από την αποκλειστική διατροφή της Βασίλισσας με Βασιλικό Πολτό είναι πραγματικά εκπληκτικά: Η Βασίλισσα αποκτά διπλάσιο μέγεθος από τις άλλες μέλισσες, η διάρκεια ζωής της γίνεται 30 φορές μεγαλύτερη και γεννά 2 έως 3 χιλιάδες αυγά το 24ωρο που το βάρος τους είναι μεγαλύτερο από το βάρος του σώματος της!
• Υπάρχουν άραγε ανάλογες επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, όταν τρέφεται με Βασιλικό Πολτό;
Και βέβαια υπάρχουν, ήταν μάλιστα γνωστές από την αρχαιότητα. Η πλατιά όμως διάδοση του Βασιλικού Πολτού στην εποχή μας ξεκίνησε μετά από μακροχρόνιες έρευνες. Διακεκριμένοι επιστήμονες σε ειδικά ερευνητικά κέντρα συνεχίζουν ακόμη τις προσπάθειές τους για να διασαφηνίσουν τόσο την πλήρη φυσικοχημική σύσταση του Βασιλικού Πολτού όσο και τα ευεργετικά του αποτελέσματα στον ανθρώπινο οργανισμό.
• Τι περιέχει ο Βασιλικός Πολτός;
Μετά από πολυάριθμες βιοχημικές αναλύσεις έχει πλέον προσδιορισθεί το 97% των ουσιών από τις οποίες συντίθεται ο Βασιλικός Πολτός. Οι κυριότερες είναι: Βιταμίνες (Θιαμίνη = Β1, Ριμποφλαβίνη = Β2, Νιασίνη = ΡΡ, Ασκορβικό Οξύ = C, Πυριδοξίνη = Β6, Παντοθενικό οξύ, Β12, Βιοτίνη, Ινοσιτόλη, Φολικό οξύ = Μ, Βιταμίνη Ε), ανόργανα στοιχεία (Σίδηρος, Ψευδάργυρος, Κάλιο, Ασβέστιο, Χλώριο, Νάτριο, Πυρίτιο, Μαγκάνιο, Θείο, Φωσφόρος, Χαλκός, Μαγνήσιο), χοληνεστεράση, φωσφατάση, χολίνη, ακετυλοχολίνη, αδενοσίνη, παράγωγα αδενίνης, σάκχαρα (γλυκόζη, φρουκτόζη, σακχαρόζη, ριμπόζη και ένα άγνωστο ακόμη κετο-σάκχαρο), γ-γλοβουλίνη και πολυάριθμα αμινοξέα. Στο Βασιλικό Πολτό περιέχεται και ένας αντικαρκινικός παράγοντας που ανακαλύφτηκε από τους καθηγητές TOWNSEND και LUCAS του Πανεπιστημίου GUELPH του Καναδά. Πρόκειται για το 10-υδροξυ-2δεκενοικό οξύ.
• Αφού τα κυριότερα συστατικά του Βασιλικού Πολτού είναι π•λέον γνωστά, γιατί η επιστήμη δεν κατασκευάζει Βασιλικό Πολτό;
Όλες οι προσπάθειες που έγιναν απέτυχαν. Ο Βασιλικός Πολτός που παράχθηκε τεχνητά με βάση τη γνωστή του σύνθεση αποδείχτηκε, αντίθετα με το φυσικό προϊόν, τελείως αδρανής. Έτσι η επιστήμη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 3% των αγνώστων στοιχείων του Βασιλικού Πολτού περιέχει βιοκαταλύτες μεγάλης βιολογικής αξίας όπως το Ριβονουκλεινικό οξύ (RNA) και το Δεσοξυριβονουκλεινικό οξύ (DNA), παράγοντες που είναι αδύνατο να υπάρξουν στα συνθετικά παρασκευάσματα.
• Ποια είναι η επίδραση του Βασιλικού Πολτού στον ανθρωπινό οργανισμό;
Έχει γενικά αποδειχθεί ότι ο Βασιλικός Πολτός επιδρά πάνω στο μεταβολισμό και στην ανταλλαγή της ύλης, στην ανάπτυξη και στη μακροζωία. Ανανεώνει τις σωματικές και τις πνευματικές δυνάμεις, τονώνει τη μνήμη, αυξάνει την αντοχή, τη σεξουαλική δραστηριότητα και τη γονιμότητα. Μέσα από την ανανέωση των ιστών αναζωογονεί τους ηλικιωμένους οργανισμούς. Ειδικά τα αποτελέσματα της χρήσης του Βασιλικού Πολτού ενάντια στα συμπτώματα του άγχους που προκαλείται από το σημερινό ακατάστατο και εξαντλητικό τρόπο ζωής είναι εκπληκτικά και άμεσα.
• Εκτός από τη γενική τόνωση του οργανισμού ο Βασιλικός Πολτός επιδρά ευεργετικά και σε συγκεκριμένες παβολογικες καταστάσεις;
Ο Βασιλικός Πολτός δεν είναι φάρμακο και επομένως δεν υποκαθιστά τα φάρμακα ούτε τα αλλοπαθητικά ούτε τα ομοιοπαθητικά. Σύμφωνα όμως με τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία έχει διαπιστωθεί. μετά από πολυάριθμες εργαστηριακές και κλινικές έρευνες, αξιόλογη ευεργετική επίδραση του σε αρκετές παθολογικές καταστάσεις (Νευρασθένειες, Αϋπνίες. Σεξουαλικά προβλήματα. Καρδιαγγειακές παθήσεις. Δυσκοιλιότητα, Αιμορροΐδες. Δερματικές Παθήσεις, Σάκχαρο. Αρτηριοσκλήρωση, Αρθριτικά. Ρευματισμοί, Οφθαλμολογικές Παθήσεις. Καθυστέρηση Ανάπτυξης. Υπερκόπωση, Ουρολοιμώξεις, Πίεση, Στομαχικές Διαταραχές, Κλιμακτήριος, Αδυναμία - Ατονία, Άγχος). Συμπεραίνεται ότι λειτουργεί σαν φυσικός ρυθμιστικός παράγοντας εξισορροπώντας τις λειτουργίες του οργανισμού και αυξάνοντας τη φυσική του αντίσταση εναντία στις εξωτερικές προσβολές και τις εσωτερικές ανωμαλίες.
• Έχει μήπως παρενέργειες ;
Ο Βασιλικός Πολτός είναι αγνό προϊόν της Φύσης, απόλυτα αβλαβές. Δεν προκαλεί ούτε αλλεργία, ούτε εθισμό. Δεν υπάρχουν ούτε αντενδείξεις ουτε παρενέργειες.
• Μπορεί να καταναλωθεί και από παιδιά;
Όχι μόνο μπορεί να καταναλωθεί και από παιδιά αλλά και η χρήση του είναι ιδιαίτερα επιβεβλημένη σε παιδιά με ανορεξία και καθυστερημένη ανάπτυξη, καθώς και σε παιδιά που καταπονούνται από τα μαθήματά τους ή ασχολούνται με τον αθλητισμό.
• Τι πρέπει να προσέχουμε ώστε ο Βασιλικός Πολτός να μας αποδίδει τη μεγίστη ωφέλεια του;
Η σύνθεση του Βασιλικού Πολτού αλλοιώνεται από την υψηλή θερμοκρασία, το φως και τον ατμοσφαιρικό αέρα. Γι' αυτό πρέπει να είναι αεροστεγώς συσκευασμένος σε σκουρόχρωμα φιαλίδια από φαρμακευτικό γυαλί και να φυλάγεται στο ψυγείο (όχι στην κατάψυξη). Η ιδανική θερμοκρασία συντήρησής του είναι 0 έως 4 βαθμοί.
• Στην αγορά κυκλοφορεί Βασιλικός Πολτός σε μορφή όχι φυσική. Τι σχέση έχει με το Φυσικό Βασιλικό Πολτό;
Η επεξεργασία και σταθεροποίηση του Βασιλικού Πολτού (κάψουλες, αμπούλες, δισκία κλπ.) αποβλέπει στο να διευκολύνει τη συντήρηση, μεταφορά και αποθήκευσή του, δηλαδή την εμπορευσιμότητά του. Όμως ο σωστά συντηρημένος Φυσικός Βασιλικός Πολτός δίνει πάντοτε τα καλύτερα αποτελέσματα.
• Πως χρησιμοποιούμε το Βασιλικό Πολτό;
Με το δοσομετρικό κουταλάκι χωρητικότητας 1/2 του γραμμαρίου παίρνουμε την επιθυμητή ποσότητα Βασιλικού Πολτού κάθε πρωί 10 λεπτά πριν από το πρόγευμα:
• Οι ενήλικοι 1/2 έως 1 γραμμάριο
• Οι ανήλικοι 1/2 γραμμάριο
• Οι αθλητές 1 γραμμάριο
Καταπίνουμε το Βασιλικό Πολτό ή τον κρατάμε κάτω από τη γλώσσα για ταχύτερη απορρόφηση από τον οργανισμό. Μετά από κάθε χρήση το κουταλάκι πρέπει να πλένεται και το φιαλίδιο να τοποθετείται, καλά σφραγισμένο, στο ψυγείο.
Βασιλικός Πολτός είναι η φυσική παχύρευστη βιολογική ουσία που παράγεται από τις εργάτριες μέλισσες και χρησιμοποιείται σαν η μοναδική τροφή της Βασίλισσας της κυψέλης από τη γέννηση ως το θάνατό της. Το χρώμα του Βασιλικού Πολτού είναι υποκίτρινο και η γεύση του υπόξινη και ελαφρά καυστική. Τα αποτελέσματα από την αποκλειστική διατροφή της Βασίλισσας με Βασιλικό Πολτό είναι πραγματικά εκπληκτικά: Η Βασίλισσα αποκτά διπλάσιο μέγεθος από τις άλλες μέλισσες, η διάρκεια ζωής της γίνεται 30 φορές μεγαλύτερη και γεννά 2 έως 3 χιλιάδες αυγά το 24ωρο που το βάρος τους είναι μεγαλύτερο από το βάρος του σώματος της!
• Υπάρχουν άραγε ανάλογες επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, όταν τρέφεται με Βασιλικό Πολτό;
Και βέβαια υπάρχουν, ήταν μάλιστα γνωστές από την αρχαιότητα. Η πλατιά όμως διάδοση του Βασιλικού Πολτού στην εποχή μας ξεκίνησε μετά από μακροχρόνιες έρευνες. Διακεκριμένοι επιστήμονες σε ειδικά ερευνητικά κέντρα συνεχίζουν ακόμη τις προσπάθειές τους για να διασαφηνίσουν τόσο την πλήρη φυσικοχημική σύσταση του Βασιλικού Πολτού όσο και τα ευεργετικά του αποτελέσματα στον ανθρώπινο οργανισμό.
• Τι περιέχει ο Βασιλικός Πολτός;
Μετά από πολυάριθμες βιοχημικές αναλύσεις έχει πλέον προσδιορισθεί το 97% των ουσιών από τις οποίες συντίθεται ο Βασιλικός Πολτός. Οι κυριότερες είναι: Βιταμίνες (Θιαμίνη = Β1, Ριμποφλαβίνη = Β2, Νιασίνη = ΡΡ, Ασκορβικό Οξύ = C, Πυριδοξίνη = Β6, Παντοθενικό οξύ, Β12, Βιοτίνη, Ινοσιτόλη, Φολικό οξύ = Μ, Βιταμίνη Ε), ανόργανα στοιχεία (Σίδηρος, Ψευδάργυρος, Κάλιο, Ασβέστιο, Χλώριο, Νάτριο, Πυρίτιο, Μαγκάνιο, Θείο, Φωσφόρος, Χαλκός, Μαγνήσιο), χοληνεστεράση, φωσφατάση, χολίνη, ακετυλοχολίνη, αδενοσίνη, παράγωγα αδενίνης, σάκχαρα (γλυκόζη, φρουκτόζη, σακχαρόζη, ριμπόζη και ένα άγνωστο ακόμη κετο-σάκχαρο), γ-γλοβουλίνη και πολυάριθμα αμινοξέα. Στο Βασιλικό Πολτό περιέχεται και ένας αντικαρκινικός παράγοντας που ανακαλύφτηκε από τους καθηγητές TOWNSEND και LUCAS του Πανεπιστημίου GUELPH του Καναδά. Πρόκειται για το 10-υδροξυ-2δεκενοικό οξύ.
• Αφού τα κυριότερα συστατικά του Βασιλικού Πολτού είναι π•λέον γνωστά, γιατί η επιστήμη δεν κατασκευάζει Βασιλικό Πολτό;
Όλες οι προσπάθειες που έγιναν απέτυχαν. Ο Βασιλικός Πολτός που παράχθηκε τεχνητά με βάση τη γνωστή του σύνθεση αποδείχτηκε, αντίθετα με το φυσικό προϊόν, τελείως αδρανής. Έτσι η επιστήμη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 3% των αγνώστων στοιχείων του Βασιλικού Πολτού περιέχει βιοκαταλύτες μεγάλης βιολογικής αξίας όπως το Ριβονουκλεινικό οξύ (RNA) και το Δεσοξυριβονουκλεινικό οξύ (DNA), παράγοντες που είναι αδύνατο να υπάρξουν στα συνθετικά παρασκευάσματα.
• Ποια είναι η επίδραση του Βασιλικού Πολτού στον ανθρωπινό οργανισμό;
Έχει γενικά αποδειχθεί ότι ο Βασιλικός Πολτός επιδρά πάνω στο μεταβολισμό και στην ανταλλαγή της ύλης, στην ανάπτυξη και στη μακροζωία. Ανανεώνει τις σωματικές και τις πνευματικές δυνάμεις, τονώνει τη μνήμη, αυξάνει την αντοχή, τη σεξουαλική δραστηριότητα και τη γονιμότητα. Μέσα από την ανανέωση των ιστών αναζωογονεί τους ηλικιωμένους οργανισμούς. Ειδικά τα αποτελέσματα της χρήσης του Βασιλικού Πολτού ενάντια στα συμπτώματα του άγχους που προκαλείται από το σημερινό ακατάστατο και εξαντλητικό τρόπο ζωής είναι εκπληκτικά και άμεσα.
• Εκτός από τη γενική τόνωση του οργανισμού ο Βασιλικός Πολτός επιδρά ευεργετικά και σε συγκεκριμένες παβολογικες καταστάσεις;
Ο Βασιλικός Πολτός δεν είναι φάρμακο και επομένως δεν υποκαθιστά τα φάρμακα ούτε τα αλλοπαθητικά ούτε τα ομοιοπαθητικά. Σύμφωνα όμως με τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία έχει διαπιστωθεί. μετά από πολυάριθμες εργαστηριακές και κλινικές έρευνες, αξιόλογη ευεργετική επίδραση του σε αρκετές παθολογικές καταστάσεις (Νευρασθένειες, Αϋπνίες. Σεξουαλικά προβλήματα. Καρδιαγγειακές παθήσεις. Δυσκοιλιότητα, Αιμορροΐδες. Δερματικές Παθήσεις, Σάκχαρο. Αρτηριοσκλήρωση, Αρθριτικά. Ρευματισμοί, Οφθαλμολογικές Παθήσεις. Καθυστέρηση Ανάπτυξης. Υπερκόπωση, Ουρολοιμώξεις, Πίεση, Στομαχικές Διαταραχές, Κλιμακτήριος, Αδυναμία - Ατονία, Άγχος). Συμπεραίνεται ότι λειτουργεί σαν φυσικός ρυθμιστικός παράγοντας εξισορροπώντας τις λειτουργίες του οργανισμού και αυξάνοντας τη φυσική του αντίσταση εναντία στις εξωτερικές προσβολές και τις εσωτερικές ανωμαλίες.
• Έχει μήπως παρενέργειες ;
Ο Βασιλικός Πολτός είναι αγνό προϊόν της Φύσης, απόλυτα αβλαβές. Δεν προκαλεί ούτε αλλεργία, ούτε εθισμό. Δεν υπάρχουν ούτε αντενδείξεις ουτε παρενέργειες.
• Μπορεί να καταναλωθεί και από παιδιά;
Όχι μόνο μπορεί να καταναλωθεί και από παιδιά αλλά και η χρήση του είναι ιδιαίτερα επιβεβλημένη σε παιδιά με ανορεξία και καθυστερημένη ανάπτυξη, καθώς και σε παιδιά που καταπονούνται από τα μαθήματά τους ή ασχολούνται με τον αθλητισμό.
• Τι πρέπει να προσέχουμε ώστε ο Βασιλικός Πολτός να μας αποδίδει τη μεγίστη ωφέλεια του;
Η σύνθεση του Βασιλικού Πολτού αλλοιώνεται από την υψηλή θερμοκρασία, το φως και τον ατμοσφαιρικό αέρα. Γι' αυτό πρέπει να είναι αεροστεγώς συσκευασμένος σε σκουρόχρωμα φιαλίδια από φαρμακευτικό γυαλί και να φυλάγεται στο ψυγείο (όχι στην κατάψυξη). Η ιδανική θερμοκρασία συντήρησής του είναι 0 έως 4 βαθμοί.
• Στην αγορά κυκλοφορεί Βασιλικός Πολτός σε μορφή όχι φυσική. Τι σχέση έχει με το Φυσικό Βασιλικό Πολτό;
Η επεξεργασία και σταθεροποίηση του Βασιλικού Πολτού (κάψουλες, αμπούλες, δισκία κλπ.) αποβλέπει στο να διευκολύνει τη συντήρηση, μεταφορά και αποθήκευσή του, δηλαδή την εμπορευσιμότητά του. Όμως ο σωστά συντηρημένος Φυσικός Βασιλικός Πολτός δίνει πάντοτε τα καλύτερα αποτελέσματα.
• Πως χρησιμοποιούμε το Βασιλικό Πολτό;
Με το δοσομετρικό κουταλάκι χωρητικότητας 1/2 του γραμμαρίου παίρνουμε την επιθυμητή ποσότητα Βασιλικού Πολτού κάθε πρωί 10 λεπτά πριν από το πρόγευμα:
• Οι ενήλικοι 1/2 έως 1 γραμμάριο
• Οι ανήλικοι 1/2 γραμμάριο
• Οι αθλητές 1 γραμμάριο
Καταπίνουμε το Βασιλικό Πολτό ή τον κρατάμε κάτω από τη γλώσσα για ταχύτερη απορρόφηση από τον οργανισμό. Μετά από κάθε χρήση το κουταλάκι πρέπει να πλένεται και το φιαλίδιο να τοποθετείται, καλά σφραγισμένο, στο ψυγείο.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)